Doğa ve toprağa yönelik hazırlanan informal öğrenme ortamının ilköğretim öğrencileri üzerine etkileri

Abstract

Çalışmanın amacı informal öğrenme ortamının çalışmaya katılan ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin doğa ve toprağa yönelik başarılarına ve tutumlarına olan etkisini araştırmak, informal eğitim ortamındaki öğrenme durumlarına ilişkin kişisel algılarını ve ana fikirleri anlama düzeylerini belirlemek, öğrencilerin günlük yaşamda kullandıkları bilimsel bilgileri edinme kaynakları ile günlük yaşamda karşılaştıkları sorunlara çözüm üretirken yararlandıkları kaynakları tespit etmektir. Araştırma Ankara ili sınırları içerisinde bulunan bir ilköğretim okulunun 6. sınıfına gitmekte olan üç şubeden toplam 75 öğrenci ile `Yer Kabuğu Nelerden Oluşur?` ünitesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Çalışmada iki deney grubu ve bir kontrol grubu olmak üzere toplam üç grup vardır. Deney grubunda bulunan öğrenciler farklı zamanlarda, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi bünyesinde kurulan TÜBİTAK projesi kapsamında hizmet veren informal öğrenme ortamı olan Toprak Bilim Okulu'nda verilen bir günlük eğitime katılmışlardır. Deney grubu-1'de bulunan öğrenciler okulda ders işlemeden önce, Deney grubu-2'de bulunan öğrenciler okulda ders işledikten sonra Toprak Bilim Okulu'ndaki eğitime katılmıştır. Kontrol grubunda bulunan öğrenciler ise Toprak Bilim Okulu'nda verilen eğitime katılmamıştır. Tüm gruplarda bulunan öğrencilere ön test ve son test olarak Toprak Bilim Okulu için Arcak ve arkadaşları tarafından geliştirilen ve araştırmacı tarafından eklenen sorularla yeniden düzenlenen Doğa ve Toprağa Yönelik Başarı Testi ile Doğa ve Toprağa Yönelik Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Deney gruplarına ek olarak Tekkumru-Kısa(2008) tarafından geliştirilen Öğrenme Durumları Ölçeği ve Tekkumru-Kısa(2008) tarafından geliştirilip araştırmacı tarafından yeniden düzenlenen Ana Fikirleri Anlama Ölçeği uygulanmıştır. Ayrıca tüm öğrencilerin günlük yaşamda kullandıkları bilimsel bilgileri edinme kaynakları ve günlük yaşamda karşılaştıkları sorunlara çözüm üretirken faydalandıkları kaynaklar araştırma başlangıcında belirlenmiştir. Araştırma statik grup ön test- son test desene uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın analizinde nitel ve nicel yöntemler bir arada kullanılmıştır. Doğa ve Toprağa Yönelik Başarı Testi ile Doğa ve Toprağa Yönelik Tutum Ölçeği'ne ait verilen analizinde ANOVA kullanılmıştır. Öğrenme Durumları Ölçeğinin analizinde ve öğrencilerin günlük yaşamda kullandıkları bilimsel bilgileri edinme kaynakları ile günlük yaşamda karşılaştıkları sorunlara çözüm üretirken faydalandıkları kaynakları belirlemede frekans ve yüzde değerlerinden yararlanılmıştır. Ana Fikirleri Anlama Düzeyi Ölçeğine ait veriler nicel ve nitel analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre informal öğrenme ortamı öğrencilerin doğa ve toprağa yönelik tutumlarında herhangi bir değişiklik meydana getirmezken, doğa ve toprağa yönelik başarılarında olumlu yönde artış sağlamıştır. Öğrencilerin informal ortamdaki öğrenme durumlarına ilişkin kişisel algılarının olumlu yönde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin günlük yaşamda en yaygın olarak kullandıkları bilimsel bilgileri edinme kaynakları okul ve aile; günlük yaşamda karşılaştıkları sorunlara çözüm üretirken en yaygın olarak kullandıkları kaynaklar ise geçmiş yaşantıları ve bilimsel bilgiler olarak tespit edilmiştir. Toprak Bilim Okulu'na farklı zamanlarda gelen deney gruplarında bulunan öğrencilerin `Ana Fikirleri Anlama` ölçeğine verdikleri cevaplar benzer bulunmuştur. Sonuçlar her iki deney grubunda bulunan öğrencilerin büyük çoğunluğunun informal eğitim ortamında yapılan etkinliklerdeki ana fikirleri anlayabildiklerine işaret etmiştir. Bu çalışma sonucunda öğrencilerin informal eğitim ortamında en çok ilgi çekici buldukları ve en anlamlı gördükleri bölümler de belirlenmiştir.Anahtar sözcükler: İnformal eğitim, informal öğrenme alanı, toprak bilim okulu, doğa ve toprağa yönelik tutum.

The aims of the study is to investigate the effects of informal learning settings on the sixth graders' achievement and attitudes about nature and soil, to reveal their perceptions and the level of understanding concerning these settings and to determine which scientific sources the students use in their daily life and in solving daily problems. The participants of the study were 75 sixth graders from three different section in a elementary education school in Ankara. The topic used in the study was the unit of `what the earth's crust composed of?`. The participants were randomly assigned to one of three groups, namely two experimental groups and a control group. Those in the experimental groups participated in the soil sciences school of Faculty of Agriculture of Ankara University which is an informal learning setting founded under the TUBITAK project. The participation of the subjects in two experiment groups to this informal setting was different. More specifically, the informal learning of the experimental group-1 occurred before the formal learning in the classroom and the informal learning of the experimental group-2 occurred after the formal learning in the classroom. Control subjects did not take part in this learning experience.In all groups pre- and post-test were the achievement test about nature and soil and attitude scale towards nature and soil developed by Arcak et. al. Regarding soil sciences school. These two data collection tools were expanded by the author adding items. In addition, two more data collection tools were administered. One of them was the scale of learning situtations developed by Tekkumru-Kısa (2008) and the scale of understanding main themes again developed by Tekkumru-Kısa (2008) which was reorganized by the author. On the other hand, at the beginning of the study the scientific sources the students use in their daily life and in solving daily problems were determined. The study was designed as static group with pre- and post test. The data collected were analysed using both qualitative and quantitative techniques. The data collected from the achievement test about nature and soil and attitude scale towards nature and soil were analysed through ANOVA. Descriptive statistical techniques such as frequency and percentage were employed to analyse the data gathered with the use of the scale of learning situtations and the scientific sources used by the participants in their daily life. The data collected from the scale of understanding main themes were analysed using both qualitative and quantitative analysis techniques. The findings of the study indicate that informal learning setting did not have any significant effect on the participants' attitude towards nature and soil, but their achievement significantly increased. It was also found that the students have positive perceptions about informal learning settings. In regard to sources used by the students in their daily life it was found that they frequently used school and family as a source of information. They appeared to use their past experience and scientific knowledge in solving daily problems. The answers of two experiment groups to the scale of understanding main themes were found to be similar. Most of the experiment students could understand the main themes of the activities carried out in the informal learning setting. The most attractive and significant parts of the informal learning setting for the participants were also identified.Keywords: Informal learning, informal learning settings, soil science school, attitudes towards nature and soil.