Okul öncesi 3-6 yaş çocuklara yönelik özgün bir sessiz pop-up kitap uygulaması

Abstract

Okul öncesi çocukların dış dünyaya açılma sürecinde, değişik bakış açıları geliştirme ve kitapları arkadaş olarak benimsemesi adına önemli sayılan kaynaklardan birisi çocuk yayınlarıdır. Çocuk yayıncılığı, sahip olduğu resimlemeler, renkler ile sanatsal nitelik taşıyan ürünler olarak, çocuğun gelecekteki yaşantısına da katkı sağlayabilecek, okul öncesi dönem çocuklarının bilişsel, duyuşsal, sosyal ve birçok yönden gelişimini destekleyebilecek en önemli araçlardandır.Çocukların gelişimi göz önünde bulundurulduğunda onları özgün görsellerle besleyen, üç boyutlu, hareketli, sesli, birden çok duyuya hitap eden kaynaklara ihtiyacı olmaktadır.Çocuk kitaplarında kullanılan resimlemeler çocuklar için ilgi odağıdır. Özellikle okuma-yazma bilmeyen bir çocuğun anlatılan hikâyeyi kendi başına anlamlandırabilmesi için içinde bulunan resimler büyük bir önem taşımaktadır. Okul öncesi dönem çocukları için pop-up ve sessiz kitaplar, farklı bir boyut kazandırılmış sayfalar sayesinde oldukça ilgi çekici hale gelmektedir. Pop-up kitaplarda iki boyutlu, durağan resimlemeler sayfada canlanarak okuyucunun kendisini olaya daha yakın ve içinde hissetmesini sağlamaktadır. Sessiz kitaplar, günümüzde yaygınlaşmaya başlayan hikâyeyi görsel unsurlar ile anlatmak isteyen yazısız, kelimesiz, cümlesiz hayal gücünü besleyen, hikâyeyi doğrudan sunmak yerine okuyucunun kendi hikâyesini oluşturmasını sağlayan yeni bir kitap türüdür. Okuma yazma bilmeyen bir çocuğu bile resimlemeleri, görsel yapısıyla büyüleyen bu kitaplar okul öncesi çocukları için uygun kaynaklar olabilmektedir. Sessiz kitaplar okul öncesi dönem çocuklarının dil gelişimine katkı sağlamaktadır. Çocuk gördüğü bir olayı veya resmi yorumlama becerisi kazanmaktadır. Çocuğun kelime dağarcığını ve görsel hafızasını geliştirmektedir. Pop-up kitap türüne Türkiye'de son zamanlarda kolay erişilebiliyorken, hem pop-up hem sessiz kitap alanında örnekler Türkiye'de yaygın olmamaktadır. Bu araştırmanın pop-up sessiz kitaplar alanında yapılacak araştırmalar için bir kaynak olması, sessiz kitapların yaygınlaştırılması ve öneminin vurgulanması amaçlanmıştır. Bu araştırma uygulama çalışması ile birlikte dört bölüm olarak incelenmiştir.Birinci bölümde okul öncesi dönemi çocuklarının özellikleri incelenerek, okul öncesine yönelik yapılmış resimli kitaplar, bu kitaplardaki grafiksel unsurlar, resimli kitapların hazırlanmasında dikkat edilmesi gereken noktalar araştırılmıştır.İkinci bölümde okul öncesi dönem kitapları için uygulanacak pop-up uygulamasının tarihsel serüveni, örnekleri ve pop-up teknikleri incelenmiştir.Üçüncü bölümde sessiz kitap kavramı, sessiz kitapların okuma yazma bilmeyen okul öncesi dönem çocukları için önemi ve yapılmış örnekler araştırılmıştır.Dördüncü bölümde yapılan araştırmalar doğrultusunda pop-up ve sessiz kitap birleştirilerek, mevsimler konusunda uygulama çalışması `Güneş, kar, yağmur, oyun` kitabı hazırlanmıştır.Anahtar sözcükler: Pop-up kitap, sessiz kitap, okul öncesi dönem, resimli çocuk kitapları, hareketli kitap.

In the process of opening up to the outside world of preschool children, children's publications are one of the important sources for developing different perspectives and adopting books as friends. Children's books as illustrations, colors and artistic products of child publishing are the most important tools that can contribute to the future life of the child and support the cognitive, affective, social and multi-faceted development of preschool children. When children's development is taken into consideration, they need three-dimensional, moving, audible and multi-sensory resources that feed them with original visuals.Illustrations used in children's books are the focus of attention for children. The pictures in it are of great importance for an illiterate child to make sense of the story on his or her own. Pop-ups and silent books for preschoolers are becoming very interesting thanks to pages that have been differentiated. In pop-up books, two-dimensional, static illustrations come to life on the page, enabling the reader to feel closer and more involved. Silent books are a new type of book that feeds the power of imagination via wordless or without sentences, which wants to tell the story with visual elements, and enables the reader to create his or her own story instead of presenting the story directly. These books, which fascinate even the illiterate children, can be suitable sources for preschool children. Silent books contribute to the language development of preschool children. The child gains the ability to interpret an event he / she sees. It improves the child's vocabulary and visual memory. While the pop-up book type has been easily accessible in our country recently, examples in both pop-up and silent books are not common in our country. The aim of this study is to be a resource for the researches in the field of pop-up silent books, and to emphasize the importance and spread the usage silent books. This research has been examined in four chapters together with the application study.In the first part, the picture books made according to the characteristics of preschool children and the points that should be considered in the preparation of these books were investigated. In the second chapter, historical adventure examples and application of pop-up techniques for pre-school books were examined. In the third chapter, the concept and importance of silent books for preschool children who are illiterate and the examples given were investigated. In line with the researches carried out in the fourth chapter, pop-up and silent books were combined, and a book on sun, snow, rain and play was prepared.Key words: pop-up book, silent book, preschool, pictured children books, movable books.