Ergenlerde performans kaygısını yordayan değişkenlerin modellenmesi ve buna yönelik psikoeğitim programının işlevselliği

Abstract

Bu araştırmada Müzik Performans Kaygısını (MPK) yordayan değişkenlerin yapısal eşitlik modellemesi (YEM) ile belirlenmesi ve bu modelin psikoeğitim programı ile sınanması amaçlanmıştır. MPK?nı yordayan değişkenler olarak sürekli kaygı, sosyal kaygı, mükemmeliyetçilik, öz-güven ve öz-yeterlik ele alınmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu Malatya, Muğla, Çankırı, Uşak, Kütahya, Kastamonu, İzmir, Çanakkale, Hatay, Eskişehir, Adana, Trabzon ve Bolu illerindeki Güzel Sanatlar ve Spor Liselerinin Müzik bölümlerinde öğrenim gören 131?i erkek, 280?i kız 411 müzik bölümü öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğrenciler 2011-2012 eğitim öğretim yılında Bahar döneminde adı geçen okullarda öğrenim görmekte olan öğrenciler arasından performans deneyimi yaşamış 11. ve 12. Sınıf öğrencilerdir.Araştırma ile ilgili veriler Ergenler için Sosyal Kaygı Ölçeği, Öz-Güven Ölçeği, Durumluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği (Sürekli kaygı boyutu), Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Öz-Yeterlik Ölçeği, Lise Öğrencileri için Müzik Performans Kaygısı Ölçeği ile toplanmıştır. Demografik özelliklere (cinsiyet, okul ve yaş) ilişkin verileri toplamak için ?Kişisel Bilgi Formu Kullanılmıştır?. Araştırmada toplanan verilerin çözümlenmesi ?Lisrel 5.54 for Windows? ve ?SPSS 11.5 for Windows? paket programlarıyla bilgisayar ortamında gerçekleştirilmiştir. MPK?nı yordayan değişkenlerin belirlenmesinde YEM kullanılmıştır.YEM?de MPK?nın sürekli kaygı, sosyal kaygı ve mükemmeliyetçilik tarafından doğrudan, öz-yeterlik ve öz-güvenin sürekli kaygı, sosyal kaygı ve mükemmeliyetçilik üzerinden dolaylı olarak yordadığı sonucu elde edilmiştir.Araştırmanın ikinci bölümü olan çalışma-II?de YEM?den elde edilen verilen psikoeğitim programı ile sınanması amaçlanmıştır. Bu amaçla her birisi 45 dakika olan 12 oturumluk Psikoeğitim Programı hazırlanmıştır. Hazırlanan Psikoeğitm Programı için Bolu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Müzik Bölümüne devam eden 11. ve 12. sınıf öğrencilerine Sosyal Kaygı Ölçeği, Sürekli Kaygı Ölçeği, Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Lise Öğrencileri için Müzik Performans Kaygısı Ölçeği uygulanmış ve bu ölçeklerden en yüksek puan alan 24 kişi (12 deney, 12 kontrol) araştırma gruplarına seçkisiz atama yapılmıştır.Grupların oluşturulmasının ardından eş zamanlı olarak her iki grup içinde 12 haftadan oluşan oturumlar başlatılmıştır. Deney grubuna sosyal kaygı, sürekli kaygı ve mükemmeliyetçiliği içeren pisikoeğitim programı uygulanırken, kontrol grubuna bu değişkenlerle ilişkili olmayan farklı grup etkinlikleri araştırmacının kendisi tarafından uygulanmıştır. Çalışma-II?de 2x3?lük (deney/kontrol grupları X öz-test/son-test/izleme testi) split plot deseni kullanılmıştır. Çalışma-II?de veri toplamak amacıyla, deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilere Sosyal Kaygı Ölçeği, Sürekli Kaygı Ölçeği, Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Lise Öğrencileri için Müzik Performans Kaygısı Ölçeği farklı zaman aralıklarında (çalışmanın başında, tamamlandığında ve sonlandıktan iki ay sonra) olmak üzere üç kez uygulanmıştır.Çalışma-II?nin bulgularına göre, çalışma-II?nin bağımlı değişkenlerini oluşturan MPK, sosyal kaygı, sürekli kaygı ve mükemmeliyetçiliği değişkenlerinin tümü için müdahale x zaman etkisinin anlamlı olduğu görülmüştür (p<.05). Bu farklılığın kaynağını belirlemek üzere Tukey çoklu karşılaştırma testinden yararlanılmıştır. Tukey çoklu karşılaştırma testi ve varyans analizinden alınan sonuçlar, MPK?nı Azaltmaya Yönelik Psikoeğitim Programının MPK, sosyal kaygı, sürekli kaygı ve mükemmeliyetçiliği düzeylerini azaltmada etkili olduğunu ve bu etkinin iki aylık izleme sonunda da kalıcılığını korumakla birlikte artarak devam ettiğini ortaya koymuştur. Elde edilen bulgular ışığında çalışma-i ve çalışma-ii?den elde edilen sonuçlar tartışılmış ve gelecek araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Müzik Performans Kaygısı, Sürekli Kaygı, Sosyal Kaygı, Mükemmeliyetçilik, Öz-güven, Öz-yeterlik, Yapısal Eşitlik Modellemesi, Psikoeğitim Programı

This research aims to model the parameters that predict Music Performance Anxiety (MPA) with structural equality modelling (SEM) and test this model with the practice of psychoeducation trait anxiety, social anxiety, perfectionism, self-confidence and self-efficiency are discussed as the parameters that predict MPA.The study group consists of 411 students (185 male and 361 female) who study at the music departments of Fine Arts and Sports High Schools in Malatya, Muğla, Çankırı, Uşak, Kütahya, Kastamonu, İzmir, Çanakkale, Hatay, Eskişehir, Adana, Trabzon and Bolu. The students participating in the research are 10th, 11th and 12th grade students who had a performance experience at the above-mentioned schools during the spring semester of the 2011-2012 Academic Year.Information for and about the research was collected with: Social Anxiety Scale for Adolescents, Self-confidence Scale, State and Trait Anxiety Inventory (Trait Anxiety Level), Multi-level Perfectionism Scale, Self-efficiency Scale, and Music Performance Scale for High School Students. To collect data about demographic features (sex, school and age) a ?Personal Information Form? was used. Analysis of the data was carried out with the computer programs ?Lisrel 5.54 for Windows? and ?SPSS 11.5 for Windows?. SEM was used in determining the parameters that predict MPA.In SEM, the result that MPA is predicted by trait anxiety, social anxiety and perfectionism directly, and is predicted by self-efficiency and self-confidence indirectly, via social anxiety and perfectionism, was obtained.In study-ii, which is the second part of the research, the aim was to test the data obtained from SEM with the psychoeducation program. For this purpose, a 12 session psychoeducation program was prepared, with each session lasting 45 minutes. For the prepared psychoeducation program, a Social Anxiety Scale, a Trait Anxiety Scale, a Multi-level Perfectionism Scale, and a Music Performance Anxiety Scale for High School Students, were each applied to 11th and 12th grade students who attended the Music Department of Bolu Fine Arts and Sports High School. Twenty-four students (12 experiment, 12 control) who achieved high scores from these scales were randomly assigned to the research groups.Once the groups were set up, 12 week long sessions were started synchronically for both groups. While the experiment group was exposed to a psychoeducation program involving social anxiety, trait anxiety and perfectionism, the control group undertook different group activities that were not relevant to the parameters set by the researcher him/herself. In Study-II 2X3 (experiment/control groups X core-test/final-test/ observation test) a split plot pattern was used. In study-ii, Social Anxiety Scale for Adolescent, Trait Anxiety Inventory, Multi-level Perfectionism Scale, and a Music Performance Anxiety Scale for High School Students were applied at three different times (when the sessions started, when completed, and two months after they were completed) to students who participated in the experiment and control groups in order to collect data.According to the findings of study-ii, it was found that the effect of intervention X time is significant for all parameters of MPA that form the dependent variables of study-ii; social anxiety, trait anxiety and perfectionism (p<.05). In order to determine the source of this difference, a Tukey multi-comparison test was used. The results obtained from the Tukey multi-comparison test and variance analysis have shown that a Psychoeducation Program for Reducing Music Performance Anxiety is effective in decreasing the level of MPA, social anxiety, trait anxiety and perfectionism. The results also show that this effect both maintains its efficiency at the end of two months, and continues increasing. In light of the obtained findings, the results of study-i and study-ii were discussed and suggestions were made for future research.Key Words: Music Performance Anxiety, Trait anxiety, Social Anxiety, Perfectionism, Self-confidence, Self- efficiency, Structural Equality Modelling, Psychoeducation Program