Helikobakter pilori enfeksiyonunun biliyer sisteme olan etkilerinin hepatobiliyer sintigrafi ile araştırılması

Abstract

ÖZET Spiral, üreaz pozitif bir bakteri olan Helikobakter pilori'nin (H. pilori) gastrik ve duodenal ülserli hastalann gastrik antral mukozasında kolonize olduğu görülmektedir. Bazı helikobakter türleri safra içersinde de saptanmış olup karaciğer ve biliyer sistem üzerine de etkileri olduğu bildirilmektedir. Çalışmamızın amacı H. pilori'nin hepatobiliyer sistem üzerine olası etkilerinin incelenmesi ve biliyer sistemde olan değişikliklerin saptanmasıdır. GEREÇ VE YÖNTEM Dispeptik yakınmaları olan ve H. pilori saptanan 25 hasta (16 kadın, 9 erkek; ort. yaş±SS 40.7±7.1) (grupl), dispeptik yakınmaları olan H. pilori enfeksiyonu saptanmayan 27 hasta (17 kadın, 10 erkek; ort. yaş±SS 39.9±6.8) (grup2), kontrol grubu olarak 15 sağlıklı birey (5 kadın, 10 erkek; ort. yaş±SS 37.1±6.5) (grup3) çalışma gruplarım oluşturdu. H. pilori tanısı histopatolojik inceleme ve/veya 14C üre nefes testi ile kondu. Hastalarda hepatobiliyer sistemi veya H. pilori'yi etkileyebilecek ilaç kullanımı öyküsü yoktu. Çalışma öncesi tüm hastalara rutin kan testleri uygulandı. En az 4 saatlik, gece boyunca süren açlık sonrası 111 MBq 99mTc Mebrofenin intravenöz olarak enjekte edilerek konvansiyonel hepatobiliyer sintigrafi yapıldı. Her bir görüntü 60 sn olmak üzere 128x128 matriks üzerine 1 saat süreyle düşük enerji, genel amaç paralel delikli kolimatör takılı gama kamera ile dinamik görüntüleme yapıldı. Yağlı yiyecek ile biliyer sistem stimülasyonu sonrası 61-120. dakikalar arasında aynı parametreler kullanılarak 2. dinamik görüntüleme yapıldı. Tüm görüntüler kullanılarak karaciğerde maksimum aktivite görülme zamanı (Tn^), ekskresyon yan zamanı (Tmaksi/2), safra kesesi görülme zamanı (Tsk), koledok görülme zamanı (Tk), barsak görülme zamanı (Tb), ejeksiyon fraksiyonu (EF), latent periyod (LP), ejeksiyon periyodu (EP) ve ejeksiyon hızı (EH) değerleri belirlendi. Kruskall Wallis, Bon-ferroni düzeltmeli Mann Whitney-U testi ve Ki-kare testi ile istatistiksel analiz yapıldı. Gruplar arası karşılaştırmada p<0.05 değeri anlamlı olarak kabul edildi. BULGULAR Grup l'de elde edilen T^, T^/2, Tk, Tsk, Tb, LP, EF30, EF60, EP, EH ortalama ve standart sapma değerleri sırasıyla 11.4±2.4, 26.Ü6.6, 14.1±3.0, 22.3±13.5, 38.8±20.7, 6.5±8.0, 32.4±17.6, 50.3±20.0, 40.4±13.5, 1.3±0.7 olarak hesaplandı. Grup 2'de elde edilen T^, T^m, Tk, Tsk, Tb, LP, EF30, EF60, EP, EH ortalama ± standart sapma değerleri sırasıyla 11.5±2.9, 27.5±8.4, 11.6±2.9, 18.2±10.8, 34.Ü21.3, 4.5±4.6, XI40.1±27.2, 55.6±26.0, 42.6±12.7, 1.5±1.0 olarak hesaplandı. Grup 3'de elde edilen Tmaks, Tmaksi/2, Tk, Tsk, Tb, LP, EF30, EF60, EP, EH ortalama ve standart sapma değerleri sırasıyla 9.2±2.1, 25.4±4.7, 13.6±4.6, 26.4Ü4.5, 30.2±18.6, 3.0±3.5, 39.5±16.4, 54.6±17.2, 37.7±14.6, 1.8±1.0 olarak hesaplandı. Tüm gruplardan elde edilen hepatobiliyer sintigrafi parametreleri Kruskall Wallis testi ile değerlendirildi. İstatistiksel olarak anlamlı fark (p<0.05) saptanan Tmaks ve Tk parametreleri Marnı Whitney U testi ile yeniden değerlendirildi. Tmaks parametresi grup 1 ve 3 (p= 0.004) ve grup 2 ve 3 (p= 0.010), Tk parametresi grup 1 ve 2 (p= 0.008) arasında anlamlı farklılık gösterdi. Grup l'de Tmaks, Tmaksi/2, Tk, Tsk, Tb, LP ve EP parametreleri sırasıyla 12, 7, 2, 3, 9, 9 ve 7 hastada kontrol grubu değerleri ile karşılaştırıldığında artmış olarak saptandı. Diğer parametreler olan EF30, EF6o ve EH ise 7, 7 ve 4 hastada azalma belirlendi. Grup 2'de Tmaks, Tmaksi/2, Tsk, Tb, LP ve EP parametreleri sırasıyla 13, 9, 2, 9, 8 ve 7 hastada kontrol grubu değerleri ile karşılaştırıldığında artmış olarak saptandı. Diğer parametreler olan EF30, EFöo ve EH'nin ise sırasıyla 8, 8 ve 5 hastada azaldığı belirlendi. Tüm parametrelerde normale göre azalmış / artmış değere sahip hasta sayıları Ki-kare testi ile karşılaştırıldı. Her iki hasta grubu arasında farklılık saptanmadı (p>0.05). SONUÇ Dispeptik yakınmalara neden olan fizyopatolojik değişiklikler nedeniyle hepatobiliyer fonksiyonlar etkilenebilmektedir. H. pilori pozitif ve negatif dispeptik hastalar arasında biliyer fonksiyonlar bakımından farklılık görülmedi. Literatürde safrada olduğu gösterilen ancak patojenitesi kesin belirlenemeyen H. pilori'ye bağlı olarak incelenen hasta grubumuzda biliyer sistem fonksiyonlarında farklılık saptanmadı. xnANAHTAR KELİMELER l.Dispepsi 2. Helikobakter Pilori 3. Hepatobiliyer Sintigrafi 4. 99mTc Mebrofenin 5. 14C Üre nefes testi xm

ABSTRACT Helicobacter pylori is a spiral urea positive bacterium that has colonized on gastric antral mucosa in patients with gastric or duodenal ulcer. Some species of helicobacter was also detected in bile and it was reported that they might affect on liver and biliary system. The purposes of this research are to study the possible effects of H. pylori on hepatobiliary system and to determine differences in biliary functions. PATIENTS AND METHOD Patients with H. pylori infection and dyspeptic complaints ( 25 patients; 16 female and 9 male; average age ± standard deviation, 40.7 ±7.1; group 1), patients with H. pylori infection negative and dyspeptic complaints (27 patients; 17 female and 10 male; average age ± standard deviation, 39.9 ± 6.8; group 2) and controls (15 healthy people; 5 female and 10 male; average age ± standard deviation 31.7 ± 6.5; group 3) constituted the research groups. The diagnosis of H. pylori infection was made by histopathological examination and/or 14C-urea breath test. Patients were not taking any medication known to affect hepatobiliary system and H. pylori. Before the study all patients and controls underwent screening blood tests. After an overnight fast (minimum 4 hr) 111 MBq 99mTc-mebrofenin was injected intravenously and conventional hepatobiliary scintigraphy was performed (60 s/frame, 128x128 matrix) for 1 hr using a gamma camera and a low energy, all purpose parallel hole collimator. The stimulus with fatty food was applied. Then, gallbladder phase data were acquired between 61 and 120 minutes. Functional parameters called the time of the maximal hepatic uptake (Tmax), hepatic excretion XlA (Jtwx>a), the time of the first appearance of the common bile duct (Tcbd), gallbladder (Tg) and the intestine (Tj), latent period (LP), ejection fraction (EF), ejection period (EP) and ejection rate (ER) were obtained/calculated from the images. Kruskall Wallis, Mann Whitney U test with Bon-ferroni corrections and Chi- square test were applied as appropriate. A p-value of less than 0.05 was considered statistically significant. FINDINGS The average and standard deviation values of T^, T^^, Tcbd, Tg, Tİ5 LP, EF30, EF60, EP and ER was 11.4±2.4, 26.1±6.6, 14.U3.0, 22.3Ü3.5, 38.8±20.7, 6.5±8.0, 32.4Ü7.6, 50.3±20.0, 40.4Ü3.5, 1.3±0.7 in group 1; 11.5±2.9, 27.5±8.4, 11.6±2.9, XTV18.2±10.8, 34.1±21.3, 4.5±4.6, 40.1±27.2, 55.6±26.0, 42.6Ü2.7, 1.5±1.0 in group 2; 9.2±2.1, 25.4±4.7, 13.6±4.6, 26.4±14.5, 30.2±18.6, 3.0±3.5, 39.5±16.4, 54.6Ü7.2, 37.7±14.6, 1.8±1.0 in group 3 respectively. The values of hepatobiliary scintigraphy which were acquired from all the groups were analyzed with Kruskall Wallis test. Tmax and TCbd values which were statistically significant were also analyzed with Mann Whitney U test. Tmax was significant between group 1 and 3 (p= 0.004), group 2 and 3 (p= 0.010) while Tcbd was significant between group 1 and 2 (p= 0.008). In group 1; 12, 7, 2, 3, 9, 9, 7 patients had upper values of T,^, Tmaxi/2, TCbd, Tg, T;, LP and EP and 7, 7, 4 patients had lower values of EF30, EFöo and ER compared with values obtained from control group respectively. In group 2; 13, 9, 2, 9, 8, 7 patients had upper values of Ttmx., Tmaxi/2, Tg, Tj, LP, EP and 8, 8 and 5 patients had lower values of EF30, EFöo and ER compared with values obtained from control group respectively. Comparison of patient numbers between group 1 and 2 were performed with Chi-square test. There was no significant difference between two groups in all parameters. RESULTS Hepatobiliary functions were affected due to physiopatologic differences which result in dyspeptic complaints. There was no difference between the dyspeptic patients with H. pylori positive and negative with respect to biliary functions. The literature review shows that H. pylori were seen in bile, but not certainly determined its patogenity. Our results also showed no difference in biliary functions due to H. pylori. XVKEYWORDS 1. Dyspepsia 2. Helicobacter Pylori 3. Hepatobiliary Scintigraphy 4. 99mTc Mebrofemn 5. 14C Urea breath test XVI