Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü lisans programının mezun yeterlik algılarına göre değerlendirilmesi

Abstract

ÖZBu araştırmada Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) Bölümü lisans programının mezun yeterlik algılarına göre değerlendirmesini yapmak amaçlanmaktadır. Araştırma genel tarama modeli kullanılarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2014 yılı itibariyle mezun durumunda olan 461 BÖTE Bölümü mezunu oluşturmaktadır. Verilerin toplanması sürecinde dört ayrı veri toplama aracı kullanılmıştır. Bu veri toplama araçlarının ilki, katılımcıların kişisel bilgilerini belirlemeye yönelik olan ve araştırma kapsamında geliştirilen `Kişisel Bilgi Formu` dur. İkinci veri toplama aracı, BÖTE mezunlarının pedagojik yeterlik algılarını belirlemeyi amaçlayan ve araştırmacı tarafından geliştirilen `BÖTE Mezunları Pedagojik Yeterlik Algısı Ölçeği`dir. BÖTE mezunlarının teknolojik yeterlik algılarını belirlemeyi amaçlayan üçüncü veri toplama aracı ise `BÖTE Mezunları Teknolojik Yeterlik Algısı Ölçeği`dir. Dördüncü ve son ölçme aracı ise mezunların bölümün lisans programına yönelik eleştirileri ve önerilerini ortaya çıkarmayı amaçlayan `BÖTE Bölümü Mezunlarının Bölüm Programıyla İlgili Genel Görüşleri Anketi`dir. Veriler çevrimiçi ortamda toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, standart sapma, ANOVA ve içerik analizi yöntemlerinden faydalanılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde BÖTE bölümü Lisans Programının Pedagojik Yeterlikleri kazandırma düzeyinin teknolojik yeterlikleri kazandırma düzeyinden daha yüksek olduğu anlaşılmaktadır. BÖTE mezunları Pedagojik Yeterlik Algısı Ölçeği'nden elde edilen bulgular incelendiğinde, `öğretimi planlama ve gerçekleştirme, öğretim yazılımı ve materyal geliştirme, öğretimsel iletişim yeterlikleri, öğretim sürecinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımında güvenlik ve etik, proje planlayabilme ve gerçekleştirebilme` konularında mezunların yeterlik algı düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. BÖTE Mezunları Teknolojik Yeterlik Algısı Ölçeği'nden elde edilen bulgular incelendiğinde ise bölüm mezunlarının `donanım ve yazılım kurulumu ile ilgili sorun çözme ve görsel yazılım kullanabilme` konularındaki yeterlik algısı orta düzeyde yeterli iken, sistem yazılımlarını kullanabilme ile ağ ve sistem güvenliği yeterlikleri konularında az yeterli oldukları görülmüştür. Araştırmada ulaşılan bir diğer sonuca göre katılımcıların bölümün lisans programına yönelik eleştiri ve önerileriyle ilgili görüşlerinde `bölümün lisans programından mezun olanların durumu, bölümün lisans programının müfredatının geniş kapsamlı oluşu, ülkede bölüme gereken önemin verilmemesi ve akademisyen yetersizliği` şeklinde çeşitli temalar ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, BÖTE bölümü lisans programının pedagojik yeterlikleri kazandırma konusunda yeterli, teknolojik ve teknik yeterlikleri kazandırma konusunda ise az yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda BÖTE bölümü lisans programlarındaki derslerin içerik olarak güncellenmesi ve bölüm öğrencilerinin teknolojik ve teknik yeterlikler konusundaki becerilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmaların yapılması önerilebilir.Anahtar sözcükler: Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü, program değerlendirme, yeterlik, teknolojik yeterlik, pedagojik yeterlik

The purpose of this study was evaluating Department of Computer Education and Instructional Technology's (CEIT) curriculum according to the graduates' perceived competencies. This research was designed by using descriptive research model. Study group, consisted of 461 graduates, were chosen by using convenience sampling and purposeful sampling. For data collection four instruments were used, namely `Demographic Information Form`, `CEIT Graduate's Perceived Pedagogical Competency Scale, `CEIT Graduate's Perceived Technological Competency Scale`, and `Questionnaire about CEIT Graduates' Opinion in Regard to Department's Curriculum`. The data collection tools were developed by the researcher. Considering the results of research, participants' level of pedagogical efficacy is higher than their level of technological efficacy. It is understood that Undergraduate Program of CEIT department is more succesful in providing pedagogical competencies than technological competencies.CEIT Graduate's Pedagogical Efficacy Scale findings show that graduates of CEIT have high efficacy level about `planning and realizing instruction, developing instructional software and materials, instructional communication competencies, security and ethics in the use of information and communication technologies in instructional process, planning and realizing projects` CEIT Graduate's Technological Efficacy Scale findings show that graduates of CEIT have middle level competencies about `installation hardware and solving hardware problems and using visual software` while they have low level about using system software and security of network and system.In the light of these results, it could be said that Undergraduate Program of CEIT department is more sufficient in providing pedagogical competencies than technological and technical competencies.Data obtained from the qualitative dimension of the research showed that there are two important category called critics and recommendations. Critics category has four themes about CEIT's Undergraduate Program. These themes are, `position of CEIT's graduates, wideness of curriculum, not giving attention to department in the country, and lack of academic people`.Recommendations category, on the other hand, has three themes about CEIT's Undergraduate Program. These themes are related to wide content of the courses', lack of academic people and, Ministry of Education inconsistent and inappropriate policies.Keywords: Department of computer education and instructional technology,program evaluation, competency, technological competence, pedagogicalcompetence