Gey ve lezbiyenlerde açılma süreci: Nitel bir çalışma

Abstract

Bu araştırma gey ve lezbiyenlerin açılma süreçlerinin kapsamlı bir şekilde ve bütüncül bir anlayışla incelenmesi amacıyla yapılan betimsel bir çalışmadır. Araştırmada gey ve lezbiyen bireylerin açılma sürecine ilişkin kişisel deneyimlerinin yansıtılabilmesi amacıyla nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma verileri Ankara'da ikamet eden 14 eşcinsel bireyle (7 gey, 7 lezbiyen) yüz yüze gerçekleştirilen derinlemesine görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen `Kişisel Bilgi Formu` ve `Görüşme Formu`ndan yararlanılmıştır. Verilerin analizi için nitel veri analizi yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır.İçerik analizi sonucunda katılımcıların açılma sürecinde ilişkin bulgular dokuz tema altında toplanmıştır. Bu temalar şu şekildedir: (1) Aile ve çevrenin değerleri, (2) cinsel yönelimini fark etme ve ilk yaşantılar, (3) cinsel yönelim kimliğinin kabulü ve ilk açılma deneyimi, (4) arkadaşlara açılma deneyimleri, (5) aile ve akrabalara açılma deneyimleri, (6) sosyal destek mekanizmaları, (7) açılma sonrası olumsuz yaşantı, korku ve kaygılar, (8) LGBTİ topluluğuyla ilişkiler ve aktivizm, (9) PDR ve ruh sağlığı alanına bakış. Her bir temanın kendine ait alt temaları bulunmaktadır. Araştırma bulguları bu alt temalar kapsamında değerlendirilmiştir.Araştırma sonuçları gey ve lezbiyenler için açılma sürecindeki en önemli sorunun toplumdaki homofobik ve heteroseksist tutumlar olduğuna işaret etmektedir. Bireyin ailesi ve yaşadığı çevre kültürel ve politik açıdan `özgürlükçü` değerleri benimsemiş olsa dahi, eşcinselliğe ve eşcinsellere yönelik tutumları genellikle olumsuzdur. Bu tutumların eşcinsel bireylerin cinsel yönelimlerini fark etmelerini ve kimliklerini kabullenmelerini zorlaştırdığı gözlenmiştir. Eşcinsel bireylerin genellikle cinsel yönelim kimliklerini kabullenmeleri sonrasında başkalarına açıkları görülmektedir. Araştırmaya katılan bireyler genellikle açıldıkları arkadaşlarından olumlu tepkiler almıştır. Pek çok birey olumsuz tepkilerle karşılaşmaktan korktuğu için ailesine açılmayı tercih etmemektedir. Ebeveynlerine açılan bireylerin genellikle olumsuz tepkiler aldığı görülmektedir. Ebeveynlerin kabullenici bir tutum sergilememesi, bireylerin özgüven kaybı ve hayal kırıklığı yaşamasına neden olmaktadır. Katılımcılar açılma sürecinde en büyük desteği açıldıkları arkadaşlarından gördüklerini ifade etmişlerdir.Araştırmaya katılan bireylerin büyük çoğunluğu cinsel yönelimiyle bağlantılı olarak taciz, şiddet ve ayrımcılık yaşantılarına maruz kalmıştır. Bireylerin açılma süreçlerindeki olumsuz yaşantılarına bağlı olarak çeşitli korku ve kaygılar yaşadıkları görülmektedir. Pek çok katılımcı toplumdaki homofobik ve heteroseksist tutumların azalması konusunda LGBTİ hareketinin katkılarına vurgulamaktadır. Bu olumsuz tutumların azalmasında ve eşcinsel bireylerin iyilik hallerinin artırılmasında psikolojik danışmanlara ve diğer ruh sağlığı uzmanlarına önemli görevler düşmektedir.

This qualitative study aimed to comprehensively examine the process of coming-out by gays and lesbians in a holistic manner. Qualitative research design was used in order to reflect the individual experiences of gays and lesbians in their coming-out process. The data were obtained through detailed face-to-face interviews with 14 homosexual individuals (7 gays ad 7 lesbians). `Personal Information Form` and `Interview Form` which was developed for this study was used for data collection. Content analysis, one of qualitative data analysis methods, was used to analyze the data.Content analysis of the interview resulted in nine themes: (1) Values of the family and the environment, (2) awareness of sexual orientation and first experiences, (3) commitment of sexual orientation identity and the first coming-out experience, (4) experiences in coming-out to friends, (5) experiences in coming-out to family and relatives, (6) social support mechanisms, (7) negative experiences, fear and anxiety after coming-out, (8) relations with LGBTI community and activism, (9) attitudes/perceptions toward services provided by Psychological Counseling and Guidance and other areas of mental health. Each theme has their own sub-themes and the findings of this research were assessed within the scope of these sub-themes.The results showed that the most important problem faced in coming-out by gays and lesbians was the homophobic and heterosexist attitude held by the society. Even though the family and the environment of the individual have adopted culturally and politically `liberal` values, their attitude towards homosexuality and homosexuals remain predominantly negative. Such attitude appears to make it difficult for homosexuals to realize and admit their sexual orientation identity. Generally, homosexuals tend to come-out to others after admitting their sexual orientation identities. Participants generally encountered positive reactions from their friends to whom they came out. Many individuals do not prefer coming out to their families due to the fear of facing negative reactions. Data showed that individuals who came out to their parents generally faced negative reactions. The less the parents demonstrate an accepting attitude, the more the individuals lose self-confidence and feel disappointment. Participants stated that they received the largest support from their friends during their coming-out process.Majority of the participants were exposed to harassment, violence and discrimination in relation to their sexual orientation. Majority of participants reported fear and anxiety resulting from their negative experiences in the process of coming-out. Many participants highlighted the contribution of the LGBTI movement to the elimination of homophobic and heterosexist attitude in the society. The role and responsibility of the counselors and other mental health experts remain important in reducing such negative attitude and improving the well-being of homosexual individuals.