Morbid obez obez kadınlarda karotis intima-media kalınlığının insülin direnci ile ilişkisi

Abstract

Obezite yüksek oranda morbidite ve mortaliteye yol açan bir halk sağlığı sorunudur. Son yıllarda üzerinde çalışılan konularda biri de obezitede insülin direnci ve aterosklerozistir. İnsülin direnci ile aterosklerozis arasındaki ilişki için yapılan çalışmalarda, çalışma kurgusunun farklılığından da kaynaklanan çelişkili sonuçlar mevcuttur. Biz bu çalışmada; morbid obez ve obez hastalarda kontrol grubu kullanarak, insülin direnci, kan basıncı, kolesterol düzeyleri, beden-kitle indeksi, carotis intima-media kalınlığını ölçmek ve bunların birbirleriyle olan ilişkilerini araştırmayı amaçladık. Çalışmamıza 22-65 yaşları arasında 75 kadın hasta katıldı. Bunlar; 25 morbid obez (BMI> 40 kg/m2), 25 obez (BMI> 30 kg/m2) ve 25 kontrol (BMK 25 kg/m2) grubundan oluştu. Katılan tüm kişiler normoglisemikti. Tüm hastaların BMI (beden kitle indeksi), bel-kalça oranı, kan basıncı kaydedildi ve bir gecelik açlıktan sonra trigliserid, total kolesterol, LDL, HDL için kan alındı. 75 gr glukoz ile oral glukoz tolerans testi yapılarak açlık ve 1. ,2. saatlerdeki glukoz ve insülin düzeyleri kaydedildi. İnsülin direncini değerlendirmek için açlık insülin ve glukoz değerleri kullanılarak HOMA değerleri hesaplandı. B-mode ultrasonografi ile vakaların tamamının bilateral common karotis arter (cca), internal karotis arter (ica) ve common karotis arter-bulbus (cca-bulbus) kalınlıkları ölçüldü ve ortalama değerleri alındı. Tüm grupların karotis arter duvar kalınlıkları istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklıydı ve BMI arttıkça duvar kalınlıkları da artıyordu (p<0,0001). HOMA değeri morbid obez ile obez grup arasında farklılık göstermezken, her iki grup da kontrol grubundan farklıydı (p<0,0001). Morbid obez grubunda açlık insülini ile ica-kalınlığı arasında pozitif (r=0,4 p=0,03) ve HOMA ile HDL- kolesterol arasında da negatif yönde (r=-0,5 p=0,007) anlamlı ilişki saptandı. Morbid obez ve obez grup birlikte değerlendirildiğinde (BMI^ 30 kg/m2 olan hastalar); HOMA ile ica kalınlığı arasında (r=0,3 p<0,05) ve açlık insülini ile ica kalınlığı arasında (r=0,35 p<0,05) pozitif yönde anlamlı ilişki saptandı. Ayrıca BMI ile cca ortalaması arasında (r=0,3 p<0,05) ve BMI ile ica ortalaması arasında (r=0,3 p<0,05) pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı. Total kolesterol ve LDL-kolesterol bakımından gruplar arasında fark yoktu. Sonuç olarak; karotis arter kalınlığı aterosklerozisin erken bir belirteci olduğundan bu çalışma insülin direnci ve hiperinsülineminin tek başına aterosklerozisin gelişimini hızlandırabileceğini göstermektedir. BMI' nin artması ile karotis arter kalınlıklarının artması da vücut yağ fazlalığının aterosklerozisi hızlandırdığını göstermektedir. Anahtar kelimeler: Morbid obezite, insülin direnci, karotis arter kalınlığı

Obesity is a mojor health concern causing high level of morbidity and mortality. İn recent years insulin resistance and atherosclerosis in obesity have been one of the subjects which were studied. There are contradictory results stemming from the difference between the study patterns in the studies carried out concerning the relevance between the insulin resistance and atherosclerosis. The aim of this study is to measure insulin resistance, blood pressure, cholesterol levels, Body mass index (BMI), carotid intima-media thickness in morbid obese patients and obese patients, by using healthy lean groups and to determine the relationships between these groups. 75 women, aged (22-65), were recruited for study. 25 were morbid obese (BMI>40kg/m2), 25 were obese (BMI>30kg/m2) and 25 were age matched healthy lean kontrols (BMI<25kg/m2). All of the subjects had normoglisemia. BMI, waist-to hip ratio, blood pressure, lipid profile (cholesterol-total, LDL- cholesterol, HDL-cholesterol, triglycerides), fasting and postload (at 60 min. and 120 min. after Standard 75gr load of glucose) glucose and insulin were evaluated in all subjects. Insulin resistance (HOMA-IR) was calculated using the fasting plasma insulin and glucose values. Bilateral IMT of common carotid arteries (cca) and internal carotid arteries (ica) and common carotid bulbes (cca-bulb) were measured by high resolution B-mode ultrasonography and mean values for each area were received. Statistically, IMT of the all groups were significantly different. As BMI increases, IMT increase as well (p<0,0001). In terms of the HOMA-IR ratio, there was no difference between morbid obese and obese groups, however both groups were different from lean group. A significantly positive relevance between fasting and mean-ica was detected in morbid obese group (r=0,4 p=0,03). In the same way a significantly negative relevance between HOMA and HDL-cholesterol was detected in morbid obese group (r=-0,5 p=0,007). When morbid obese and obese groups were evaluated together, positive relationship between HOMA and mean-ica (r=0,3 p<0,05) and fasting insulin and mean-ica (r=0,35 p<0,05) was detected. Additionally, significant associations between BMI with mean-cca (r=0,3 p<0,05) and BMI with mean-ica (r=0,3 p<0,05) were detected in this group. With respect to cholesterol-total and LDL-cholesterol levels, there was no difference between any of these groups. Since the intima-media thickness of the common carotid artery is earlier asymptomatic sign of atherosclerosis, this study indicates that insulin resistance and hyperinsulinemia per se may accelerate the development of atherosclerosis. Increased BMI value is positively associated with mean-cca and mean-ica value. An excess of body fat is associated with an increased thickening of the arterial wall, and that obesity accelerates the development of atherosclerosis. Key words: Morbid obesity, insulin resistance, carotid arter thickness