Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin bölümlerine göre eleştirel düşünme ve empati kurma düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, beden eğitimi spor yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin eleştirel düşünme ve empati kurma düzeylerinin incelenmesi ve bu iki değişken arasındaki farklılığı ortaya koymak amacıyla yapılmıştır.Araştırmada, mevcut durumu ortaya çıkartmayı amaçlayan betimsel taramaya ve ilişkisel taramaya yönelik bir yöntem kullanılmıştır. Araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. Araştırmanın birinci aşamasında, beden eğitimi ve spor yüksekokullarında okuyan öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri ve empati kurma düzeyleri; ikinci aşamasında, ilişkisel tarama modeline uygun bir şekilde beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimi ile empati kurma düzeyleri arasındaki ilişki belirlenmiştir. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Türkiye'nin yedi bölgesinde bulunan illerdeki üniversitelerin, beden eğitimi ve spor yüksekokullarında öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Türkiye'nin yedi bölgesinde İç Anadolu Bölgesi(n=5), Akdeniz Bölgesi(n=5), Marmara Bölgesi(n=5), Karadeniz Bölgesi(n=5), Ege Bölgesi(n=4), Güney Doğu Anadolu Bölgesi(n=4), Doğu Anadolu Bölgesi(n=4) bulunan illerdeki üniversitelerden (n=32) tesadüfi örneklem yöntemiyle seçilen toplam 6296 (n(erkek)=3847, n(kadın)=2449,) beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen `Kişisel Bilgi Formu`, 1990 yılında Amerikan Felsefe Derneği'nin düzenlediği Delphi projesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmış olan ve Kökdemir (2003) tarafından Türkçe'ye uyarlaması yapılan `California Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği (California Critical Thinking Disposition Inventory) (CCTDI)` ve Dökmen (1988) tarafından geliştirilmiş olan Empatik Eğilim Ölçeği (EEÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde, katılımcıların kişisel özelliklerini betimleyici frekans ve yüzde dağılımları çıkarılmış, ölçeklere verilen cevapların aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanarak, eleştirel düşünme eğilimleri ve empati kurma düzeylerine ilişkin dağılımlar belirlenmiştir. Demografik değişkenlere yönelik grup ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını belirlemek için eleştirel düşünme eğilimi ve empatik eğilim ölçeklerinin alt boyutlarının normal dağılım gösterip göstermedikleri Kolmogorov-Smirnov testi ile test edilmiştir. Alt problemlere ilişkin bağımsız değişkenlerle; eleştirel düşünme ve empati kurma düzeyleri parametrik testlerle sınanmış, ikili karşılaştırmalar için t testi, üç veya daha fazla küme karşılaştırmaları için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. ANOVA sonucu anlamlı bulunan farklılıkların kaynağını belirlemek üzere varyansların homojen olmasından dolayı Tukey HSD çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Katılımcıların eleştirel düşünme eğilimi ile empati kurma düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak için ise Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon (r) Katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır.Araştırma sonuçlarına göre, beden eğitimi spor yüksekokulu öğrencilerin cinsiyet, yaş, eğitim gördükleri bölüm, sınıf düzeyi, aktif olarak spor yapma durumu, gelir düzeyi, anne eğitim düzeyi ve baba eğitimi düzeylerini dikkate alındığında eleştirel düşünme toplam puanları ve eleştirel düşünme alt boyutları açısından anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin empatik eğilim düzeylerinin cinsiyet, yaş, eğitim gördükleri bölüm, aktif olarak spor yapma durumları ve gelir düzeyleri açısında da anlamlı düzeyde farklılaşma yaşandığı sonucuna ulaşılmıştır. Fakat öğrencilerin empatik eğilim düzeylerinin sınıf değişkeni ve anne- baba eğitim düzeyleri açısından herhangi bir farklılaşmaya neden olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Diğer yandan öğrencilerin eleştirel düşünme toplam puanları ve eleştirel düşünme alt boyutlarının empatik eğilim düzeyleri açısından Pearon Momentler Korelasyon katsayısına ilişkin sonuçlara bakıldığında ilişkinin pozitif yönde orta düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Eleştirel Düşünme, Empatik Eğilim, Beden Eğitimi ve Spor, Öğrenci.

The aim of this study was to examine critical thinking and empathy level of physical education and sports students and demonstrate the differences between these two variables.In the study, a method towards a descriptive survey aimed to reveal the current situation ( survey) and relational screening was used. The study consists of two phases. In the first phase of the study, critical thinking trends, empathy levels of students studying physical education and sports; in the second phase, accordingly with the relational screening method, the relationship between the physical education and sports students' empathy levels and critical thinking disposition was determined. The universe of the study consists of the students studying at different physical education and sports high schools in seven regions of Turkey in 2014-2015 academic year. The sample of the study consists of 6296 (n(men)=3847, n(women)=2449,) Physcial Education and Sporst High School students chosen accordingly with random sample method from seven regions of Turkey Central Anatolia Region(n=5), Mediterranean Region(n=5), Marmara Region (n=5), Black Sea Region (n=5), Aegean Region (n=4), South East Anatolia Region (n=4), Eastern Anatolia Region (n=4).As data collection tools in the study; a `Personal Information Form` developed by the researcher, ` (California Critical Thinking Disposition Inventory) (CCTDI)` that emerged as a result of the Delphi Project of American Philosophy Association in 1990 and adapted to Turkish by Kökdemir in 2003 and Empatic Tendency Scale (EEÖ) developed by Dökmen in 1988 were used. In the analysis of the data, the frequency and percentage distributions that define the characteristics of the participants were eleminated. By calculating the arithmetic average of the answers given to the scales and standard deviations, distribution trends related to the students' critical thinking tendencies and empathy levels were determined. To determine whether the difference among group average related to demographic variables is significant or not, and whether empathic tendencies scale's sub dimensions are normally distributed, Kolmogorov-Smirnov test is used. With the independent variables related to sub-problems; critical thinking and empathy levels were tested with parametric tests, t test for pairwise comparisons and one-way analysis of variance for three or more sets of comparisons (ANOVA) were used. To determine the source of differences that were significant according to ANOVA results, Tukey HSD multiple comparison test was used due to the homogeneity of variance. To uncover the relationship between the participants' critical thinking tendencies and empathy levels, Pearson Product-moment Correlation (r) Coefficiencies Technique was used. The level of significance was taken as 0.05 in the analysis. According to the results of the survey, physical education sport college students' sex, age, department, grade level, active sport participation, income, maternal education and paternal education levels caused significant differentiation in critical thinking total scores and critical thinking sub-dimensions. Also, the students' empathic tendencies are significantly affected by their gender, age, department, active sport participation and income levels. However, it was also conluded that maternal and paternal education levels of the students didn't affect the empathic tendencies of the students. On the other hand, critical thinking total scores and critical thinking sub-dimensions of the students were viewed as having positive relationship in medium level in terms of empathic tendency levels when looked at the results related to Pearson product-moment correlation coefficient.Keywords: Critical Thinking, Empathic Tendency, Physical Education and Sports, Student.