Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri ve başa çıkma stratejilerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerini ve başa çıkma stratejilerini cinsiyet, yaş, medeni durum, branş ve meslekteki hizmet süresi değişkenlerine göre incelenmesi amacıyla yapılan betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın amacı özel eğitimde çalışan öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerini saptamak ve psikolojik dayanıklılık düzeylerine başa çıkma stratejilerinin etkisini araştırmaktır. Çalışma grubunu Milli Eğitim Bakanlığına bağlı 4 özel eğitim okulunda görev yapan 140 kadın, 73 erkek olmak üzere toplam 213 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada özel eğitim öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerini belirlemek amacıyla Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği III-R ve başa çıkma stratejileri düzeyini belirlemek amacıyla Başa Çıkma Stratejileri Ölçeği Kısa Formu kullanılmıştır. Ayrıca çalışmada diğer bağımsız değişkenleri belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 15 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Grupların ortalamaları arasındaki farklılığın istatistiksel açıdan anlamlı olup olmadığını belirlemede tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve t testinden faydalanılmıştır.Araştırmada elde edilen bulgulara göre özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin cinsiyet açısından farklılık göstermediği sonucuna varılmıştır. Araştırmada bulunan bir başka sonuç ise özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile başa çıkma stratejileri arasında anlamlı bir ilişki olduğudur. Araştırmada elde edilen bulgular, ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.Anahtar kelimeler: psikolojik dayanıklılık, başa çıkma stratejileri, öğretmen, özel eğitim,

This descriptive study was conducted to examine the resilience levels and coping strategies of the teachers work at special education schools according to theit gender, age, marital status, branch and tenure. The aim of this study is to determine resilience levels of the teachers work at special education schools and to research the relation between their resilience levels and coping strategies.The study group consisted of 140 female and 73 male, totally 213 teachers who work at 4 different special education schools which are part of The Ministyy Of National Education. In this study, Psychological Hardiness Scala was used to determine Psychological Hardiness levels and Coping Strategies Scala Short Form were used to determine Coping Strategies levels. Also Demographic Information Form developed by the researcher was used to determine independent variables.At data analysis, spss 15.0 program was used. independent groups t-test and multiple regression analysis were done. In order to determine statistically significant difference between the average of the groups used the test of variance analaysis (ANOVA). According to the finding of this study, it is concluded that there is no relation between psychological hardiness and gender of special education teachers. Another result of the study that there is meaningful relation between the psychological hardiness and coping strategies of special education teachers.The findings obtained in this research were discussed in the light of relevant written source.Key words: psychological hardiness, coping strategies, teacher, special education.