Okul öncesi öğretmenlerinin dış mekanda oyun uygulamaları ve çocukların dış mekanda oyun oynamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, okul öncesi öğretmenlerinin dış mekânda oyun uygulamaları ve çocukların dış mekânda oyun oynamalarına ilişkin görüşleri incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemi kullanılan bu araştırma durum çalışması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma grubu seçilirken amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılı Ankara ili Çankaya ve Yenimahalle ilçelerinde MEB'e bağlı özel anaokulu, bağımsız anaokulu ve ilkokula bağlı anasınıflarında görev yapan 15 öğretmen oluşturmuştur. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme ve gözlem yöntemleri kullanılarak elde edilmiştir. Görüşmede veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından düzenlenen 'Öğretmen Görüşme Formu' kullanılmıştır. Gözlem sırasında araştırmacı özel anaokulundaki sınıflarda ve ilkokula bağlı anasınıflarında video kayıtları almış, bağımsız anaokulunda ise alan notları tutmuştur. Video kayıtları ve alan notları incelenerek, araştırmacı tarafından oluşturulan 'Dış Mekânda Oyun Gözlem Formu'na geçirilmiştir. Ayrıca 'Öğretmen Dış Mekânda Oyun Gözlem Formu' oluşturulmuş, öğretmenler Mart-Nisan aylarında dış mekân oyun uygulamalarını bu forma işaretlemişlerdir. Görüşme ve gözlemlerden elde edilen bulgular kodlanarak ortak kategoriler oluşturulmuştur.Analiz sonucunda elde edilen bulgulara bakıldığında, araştırmaya katılan öğretmenlerin, dış mekânda oyun oynamanın çocuğun fiziksel, sosyal-duygusal, dil ve bilişsel gelişim alanlarına katkı sağladığını düşündükleri bulgusuna ulaşılmıştır.Araştırma sonucunda 3 farklı kurum türünde görev yapan öğretmenlerin çocukların dış mekânda oyun oynama sıklığının hava şartlarına göre değiştiğini belirttiği görülmektedir. Bağımsız anaokulu ve anasınıflarında görev yapan öğretmenler dış mekânda oyun oynamak için yeterli zamanlarının olduğunu düşünürken, özel anaokulunda görev yapan öğretmenlerin sadece %50'si yeterli zamanları olduğunu düşünmektedir.Araştırma kapsamında yapılan görüşmeler ve gözlemlere göre çocukların dış mekânda oynadıkları oyun alanlarının, oyun materyallerinin, oyun türlerinin ve oyun oynama sürelerinin kurumdaki eğitim programına, dış mekân oyun materyallerinin çeşitliliğine ve bakımlı olmasına göre farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.Yapılan gözlemler ve görüşmeler sonucunda farklı kurum türlerinde görev yapan öğretmenlerin dış mekân oyunlarındaki rollerinin benzerlik gösterdiği görülmektedir. Öğretmenlerin park alanı gibi yapılandırılmış oyun materyallerinin bulunduğu alanda daha çok çocukların oyunlarını gözlemledikleri ve tehlikeli durumlarda müdahale ettikleri sonucuna ulaşılırken, yapılandırılmış materyal bulunmayan, kurallı ve halkada oyunlar oynanan alanlarda oyun kurucu ve lider rollerini üstlendikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bağımsız anaokulu ve ilkokuldaki anasınıflarında görev yapan öğretmenler okul bahçesinde yeteri kadar materyal malzeme olmadığını düşünürken, özel anaokulunda görev yapan öğretmenlerin yeteri kadar malzemeleri olduğunu düşündükleri bulgusuna ulaşılmıştır.Öğretmenler çocukların dış mekânda oyun oynamasını engelleyen faktörlerin hava şartları ve velinin çocukların dış mekânda oyun oynamasına ilişkin bakış açısı olduğunu düşünmektedirler.Özel anaokulunda görev yapan öğretmenler günlük akışta dış mekân oyun etkinliklerine yer vermeyi engelleyen faktör olarak branş dersleri ve program yoğunluğunu dile getirirken, bağımsız anaokulu ve anasınıflarında görev yapan öğretmenler program ile ilgili bir engel olmadığını dile getirmiştir. Öğretmenlerin engel olarak dile getirdiği bir diğer faktör de mevsim şartları olarak görülmektedir.Araştırmaya katılan öğretmenlerin hava şartları uygun olduğu ve şartların sağlandığı durumlarda velilerin çocukların dış mekânda oyun oynamasını desteklediklerini ve memnun olduklarını düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır.3 farklı kurum türünde görev yapan öğretmenlerin çocuklar dış mekânda oyun oynadıklarında düşme, başını çarpma gibi kaza durumlarının olmasından kaygılandıkları sonucuna ulaşılmıştır.İlkokul bünyesinde bulunan anasınıflarında görev yapan öğretmenler dış mekân oyun alanlarının yenilenmesi ve farklılaştırılması gerektiğini düşünmekteyken, özel anaokulunda görev yapan bazı öğretmenler velileri çocukların dış mekânda oyun oynama ihtiyacı konusunda bilinçlendireceklerini belirtmişlerdir.

In this study, it has been aimed to reveal preschool teachers' beliefs and practices about preschool outdoor play. This qualitative research has been implemented as a case study. During the process of choosing the research group, the method of maximum variation sampling, a purposive sampling method, has been benefited. The research group has been consisted of 15 teachers working for nursery classes affiliated to primary school, an independent kindergarten and a private kindergarten which are affiliated to Turkish Ministry of Education and located in Ankara province, Çankaya and Yenimahalle districts in 2015-2016 academic year. Data has been collected through semi-structured interview and observations. 'Teacher Interview Form' which was prepared by the researcher has been used as a mean for data collection in interview. During the observation, the researcher recorded videos in classes of private kindergarten and nursery classes affiliated to primary school and took field notes in independent kindergarten. The data in video records and field notes has been transferred to 'Outdoor Play Observation Form' which has been prepared by the researcher. In addition, 'Teacher Outdoor Play Observation Form' has been prepared by the researcher and comprises of March and April. The findings obtained from interviews and observations have been coded and common themes have been formed.The findings about the opinions of the teachers who took part in the research on contribution of outdoor playing on physical, socio-emotional, linguistic and cognitive developmental areas of children have been reached.According to the results of the research, it has been understood that the teachers working for three different institutions have remarked the dependency of the frequency of children's outdoor play on weather conditions. While the teachers working for the independent kindergarten and the primary school think of the sufficiency of time for outdoor play, just half of the teachers working for the private kindergarten does so.It has been discovered in the findings of teacher interviews and observations which have been done within the scope of research, the playground, game materials, genre of games and the duration of play of children alter in accordance with the curriculum of the institution and the variety and well-kept of game materials.It has been found in observations and interviews out that roles of the teachers working for different institutions in outdoor play resembles. It has been concluded that while the teachers usually observe the plays of children's and interfere only in case of a danger in areas with organized game materials such as playgrounds, they undertake playmaker and leader roles in areas where organized game materials do not exist and games with rules and ring games are played.It has been understood that while the teachers working for independent kindergarten and nursery classes affiliated to the primary school are not satisfied with the game materials they have, the teachers working for private kindergarten are.The teachers think the elements that prevent children playing outdoor are weather conditions and points of views of parents on children's outdoor play.While the teachers working for private kindergartens verbalize the major courses and the density of curriculum as preventive factors behind making room for outdoor play in daily program, the teachers working for the independent kindergarten and primary school do not see the curricilum as an obstacle. Weather conditions is another obstacle that is sounded by the teachers.It has been concluded that teachers think the parents of children support and glad about their children's outdoor play as long as the weather conditions are okay and other conditions are appropriate.It has been found out that the teachers working for three different institutions are worried about possible accidents during outdoor play.While teachers working for kindergartens affiliated to primary schools think outdoor playgrounds should be renewed and differentiated, some teachers working for private kindergarten express their purpose to raise consciousness among parents for their children's need for playing outdoor.