Sanal zorbalık eğitiminin 6. sınıf öğrencilerinin sanal zorbalık farkındalığına etkisi

Abstract

Bu araştırma, ortaokul 6. sınıfta öğrenim gören öğrencilere verilen sanal zorbalık farkındalık eğitiminin öğrencilerin sanal zorbalık farkındalık düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Araştırmada, yarı deneysel desenlerden eşleştirilmiş desen kullanılmıştır. Yarı deneysel desenler seçkisiz atama içermeyen desenlerdir ve bu desenlerden eşleştirilmiş desen araştırma da kullanılmıştır. Araştırma kapsamında İstanbul ili Sultangazi ilçesi merkez bir ortaokulun 6. sınıfında öğrenim görmekte olan öğrencilerden yansız olarak 3 grubu deney, 3 grubu kontrol olarak eşleştirilmiştir. Bu öğrencilerden 101'i kız, 93'ü ise erkektir. Deney ve kontrol gruplarında yer alan bu öğrencilerin sanal zorbalık farkındalık düzeyleri deneysel işlemlerden önce ve sonra ölçülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Sanal Zorbalık Farkındalık Ölçeği'nin (Ayas, Aydın ve Horzum, 2015) madde havuzu ortaokullara göre uyarlanarak kullanılmıştır. Uzman görüşlerine doğrultusunda ölçekten 4 madde çıkartılmış ve 5 maddede düzenleme yapılarak 5. sınıfta öğrenim gören 210 öğrenciye uygulanarak geçerlilik ve güvenirlilik analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda ölçek 21 madde ve 4 faktörden meydana gelmiştir. Araştırmada verilerin toplanması, geliştirilen sanal Zorbalık Farkındalık Ölçeği öğrencilere elden dağıtılıp toplama yoluyla elde edilmiştir. Araştırma kapsamında toplanan verilerin analizlerinde ölçeğin faktörleri ve toplam farkındalık değişkenlerinin tekrarlı ölçümler içermesi nedeniyle tek faktörde tekrarlı ölçümler içeren ANOVA testi uygulanmıştır. İstatistiksel işlemler için SPSS 22 paket programı kullanılmıştır.Araştırma sonucunda deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin sanal zorbalık farkındalık toplam puanları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Deney grubunda yer alan öğrencilerin farkındalık düzeyleri eğitim sonunda anlamlı derecede artış göstermiştir. Bu bulgu verilen eğitimin sanal zorbalık farkındalığını artırdığı ve etkili olduğu ifade edilebilir. Dolayısıyla benzer eğitimlerin tüm Türkiye çapında yaygınlaştırılması ve yaş düzeyine uygun şekilde eğitimler geliştirilerek lise ve yükseköğretim düzeyinde benzer eğitimlerin verilmesi önerilebilir.

In this study, it is aimed to determine the effectiveness of the training program about cyberbullying awareness which was given to secondary school students in the 6th grade. Quai-experimental design of matched design was used in this study. Quai-experimental designs do not include random assignment. Six groups (3 experiments, 3 controls) of students, who are studying in 6th grade in a secondary school in Sultangazi in province of İstanbul, were chosen for this study. 101 of these students were female and 93 of them were male. Cyberbullying awareness of all these students in the experimental and control groups were measured before and after the experimental procedure. As data collection tool items of Cyberbullying Awareness Scale which was developed by Ayas, Aydin and Horzum (2015) modified to the level of secondary school students and used. With respect to experts comments 4 items have been removed and 5 items were modified. Two hundred and ten 5th grade students filled in the scale. The validity and reliability analyses were performed from these data. According to analyse result the scale have 21 items under 4 factors. In the analyse period ANOVA for repeated measures in one factor was used. SPSS 22 software package was used for statistical processing.According to research results it is seen that there is a significant difference of the total score of cyberbullying awareness between experimental and control groups. Cyberbullying awareness level of the students in the experimental group increased significantly at the end of training education. This result may proof that the conducted training program has increased the level of cyberbullying awareness and this is an effective training program. Therefore, it may be suggested that similar training programs may be developed for all ages and levels of students to increase the level of cyberbullying awareness. Keywords: Cyberbullying, Cyberbullying Awareness, Awareness Education.