Eine studie zur erstellung eines tourismusbezogenen daf-lehrwerks für die Türkei

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki turizm eğitimi alanında kullanılabilecek yerel nitelikli yabancı dil olarak Almanca ders kitabının geliştirilmesine yönelik bilimsel araştırmalara dayanan öneriler sunmaktır.Bu amaç doğrultusunda, Türkiye'de turizm sektöründe çalışan Türkler ile Almanca konuşan turistler arasında sıklıkla geçen dil yönelimlerine ilişkin bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Garson, resepsiyonist, animatör, halkla ilişkiler personeli, oda/kat görevlisi, barmen ve tur rehberi gibi turizm sektöründe çalışanların sıklıkla kullandıkları dil yönelimlerini bilimsel olarak saptamak amacıyla veriler toplanmış ve incelenerek değerlendirilmiştir. Araştırmanın veri toplama sürecinde anket, yarı yapılandırılmış görüşme ve yapılandırılmış açık uçlu sorular kullanılmıştır. Ayrıca turizm eğitimi alanında kullanılmak üzere geliştirilmiş iki global nitelikli ders kitabı seti ile turizm eğitimi alan Türk öğrencileri için yazılmış bir yerel ders kitabı Buhlmann ve Fearns'in (2000) meslek ders kitapları inceleme ölçütlerine göre değerlendirilmiştir. Ders kitabı analizi ile, söz konusu global ve yerel nitelikli ders kitaplarında sıklıkla kullanılan ortak konuşma amaçlarının saptanması amaçlanmıştır. Bu kitaplarda dil yönelimlerinin saptanmasına dayanılarak bir anket formu geliştirilmiştir. Yapılan literatür incelemesi sonucunda, Türkiye'deki turizm eğitimi alanında kullanılabilecek, ders kitabı, alıştırma kitabı, öğretmen kitabı, sözlük ve dinleme CD'lerinden oluşan, yerel nitelikli yabancı dil olarak Almanca ders kitabı seti olmadığı tespit edilmiştir. ''Deutsch im Tourismus'' adlı ders kitabı sadece tek bir yönteme göre oluşturulmamış, Dilbilgisi-Çeviri Yöntemi ve Duy-Konuş Yöntemi prensiplerini temel alan karma bir yönteme dayandırılmıştır. Ders kitabının incelenmesi sonucunda kitapta mevcut olan diyalog metinlerinde, sözcük hatalarının ve morfolojik hataların olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla bu tip metinler ile öğrencilere hatalı sözcükler ve yapıların aktarılması söz konusu olmaktadır.Araştırmanın nicel verileri, 2013 yılında 100 otel çalışanı ile gerçekleştirilen anket yoluyla toplanmış ve betimsel istatistik yöntemi ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın nitel verileri ise, yarı yapılandırılmış görüşme ve yapılandırılmış açık uçlu sorular yardımıyla elde edilmiştir. 2013 yılında, turizm sektörünün farklı alanlarında çalışan 17 uzman ile yapılan görüşmelerde, anket soruları yol gösterici olmuştur. Görüşme ile Türkiye'deki turizm sektöründe çalışan Türk personel ile Almanca konuşan turistler arasında sıkça kullanılan konuşma amaçları toplanarak nitel içerik analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. 2013 yılında Türkiye'nin Antalya ve Avusturya'nın Linz şehirlerinde 22 Almanca konuşan turist ile yapılan bir başka görüşmede yapılandırılmış açık uçlu sorular yöneltilerek veri toplanmıştır. Bu veriler, nitel içerik analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bu analiz, hem personel ile turist arasındaki konuşma amaçlarının hem de iki taraf arasındaki iletişim sorunlarının saptanmasına yardımcı olmuştur. Çalışmanın sonunda anket, uzmanlarla görüşme ve açık uçlu soruların analiz edilmesiyle elde edilen sonuçlar bir arada değerlendirilerek ve birbiriyle karşılaştırılarak sunulmuştur. Karma yöntemle yürütülen bu çalışma sonucunda, turizm eğitimi alan Türk öğrencisi için Almanca ders kitabı yazılmasına yönelik önemli önerilere yer verilmiştir. Bu çalışma, Turizm Almancası çerçevesinde yapılacak yeni araştırmalara ışık tutacağı gibi turizme yönelik yerel bir Almanca ders kitabı hazırlanması için de faydalı olacaktır. Anahtar sözcükler: Turizm eğitimi, turizme yönelik yabancı dil olarak Almanca ders kitabı, yerel nitelikli yabancı dil olarak Almanca ders kitabı, turizme yönelik konuşma amaçları, iletişim sorunları.

This study aims at contributing to the development of local German as a Foreign Language books that can be used in the field of Tourism in Turkey. With this aim in mind, an investigation into interactional exchanges between Turkish people working in the area of tourism and German speaking tourists has been carried out. Data including the interactional preferences of waiters/waitresses, receptionists, public relations staff, housekeepers, entertainers, bar tenders and tourist guides have been collected and analysed. The data collection process includes the use of questionnaires, semi structured interviews and open ended questions have been used. In addition to these, two coursebooks designed for education in Tourism has been analysed using Buhlmann and Fearns' (2000) criteria. The aim of the coursebook analysis was to identify frequently used conversational aims in the local and global books. Based on this, a questionnaire on language preferences has been designed. Our review of literature has shown that there is no comprehensive local German as a Foreign Language textbook set that can be used in the field of Tourism in Turkey, including workbooks, teachers' books, dictionaries and CDs. ''Deutsch im Tourismus'' has not been based on a single method, but has been based on a mixed method that includes Grammar-Translation method and AudioLingual method. The evaluation process of the book has revealed lexical and morphological errors in dialogues. Therefore, students get exposed to inaccurate vocabulary items and structures through these texts. This quantitative data has been collected by the questionnaire that was applied to 100 hotel staff in 2013 and has been analysed using descriptive statistics. The qualitative data, on the other hand, have been gathered through semi structured interviews and open ended questions. The questionnaire questions have played an important role in the interviews held with a variety of staff working in the field of tourism in 2013. Using the interviews, the conversational preferences of Turkish staff and German speaking tourists have been collected and then have been subjected to qualitative content analysis. Additionally, data have been gathered through semi structured interviews with 22 tourists in Antalya, Turkey and in Linz, Austria. This data have also been treated with qualitative content analysis. The analysis has revealed the conversational aims and interactional troubles between the staff and the tourists.The findings from the analysis of the questionnaires, interviews, and open ended questions have been evaluated by constant comparison. This mixed methods study has revealed important insights into the development of German coursebooks designed for Turkish students studying tourism. Finally, it can be stated that this research will shed light on research on Tourism German as well as on the development of German language coursebooks for tourism. Keywords: Tourism education, German coursebooks for tourism, local German as a foreign language coursebooks, conversational preferences in tourism, interactional troubles.