CUMHURİYET DÖNEMİ ANKARA GAZİNOLARINI `SU` ÜZERİNDEN YENİDEN OKUMAK: GÖL GAZİNOSU ÜZERİNE MEKANSAL BİR İNCELEME

Abstract

Ankara, Cumhuriyet'in temellerinin atıldığı ve tüm ülkeye örnek bir proje olması adına, bu ideolojinin ilk somut örneklerini barındıran planlanmış bir başkenttir. Başkent olmasının ardından, değişen gündelik yaşam ve modernleşen eğlence kültürünün önemli birer kanıtı olarak adlandırılabilecek olan aile gazinolarının, mimari açıdan özgün örnekleri Ankara'da inşa edilmiş ve 21.yy'a kadar hizmet vermiştir. Bu eğlence mekanlarının kurak bir Anadolu kenti olarak tanımlanabilecek şehirde, su ile ilişkisinin incelenmesi yine dönem dahilinde alınan mimari kararları ve modern başkentin sosyal yüzünün oluşumundaki fikirleri anlamak için önemlidir. Şehir planlanırken, halka açık havuz ve göller ön planda tutulmuş, belirli gazinoların da içinde bulunduğu eğlence mekanları, su ile ilişkili olarak tasarlanmıştır. Dönem dahilindeki inşa edilmiş gazinoların çoğu günümüzde yıkılmış veya işlev değiştirmiş durumdadır. Ankara genelinde 1930-1990 yılları arasında faaliyet göstermiş gazino yapılarının detaylı listelenmesi ve güncel durumuna dair bir hasar tespitinin yapılması, bu yapıların günümüzdeki durumları için bir değerlendirme olmasının yanı sıra, gazino eğlence kültürünün oluşumu, altın çağı ve yok oluşu üzerine bir inceleme de getirecektir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Ankara'da Cumhuriyet Dönemi dahilinde inşa edilen aile gazinosu yapılarını, ele alındıkları dönem dahilinde listeleyip, içlerinde su ile yakından ilişkili olarak tasarlanmış belirli örnekleri incelemek ve günümüze ulaşmış tek örnek olması bakımından önemli olan `Göl Gazinosu` ve su ile ilişkisi üzerinden geçmiş-günümüz incelemesi yaparak bir öneri ortaya koymaktır.

Ankara is a planned capital that contains the first examples of this ideology in order to be an exemplary project for the whole country. After being the capital, unique architectural examples of casinos, which can be considered as an important proof of the changing daily life and modernizing entertainment culture, were built in Ankara and served until the 21st century. Examining the relationship of these entertainment venues with water in the city, which can be defined as an arid Anatolian city, is important to understand the architectural decisions taken during the that period and the ideas in the formation of the social face of the modern capital. While planning the city, public pools and lakes were prioritized, entertainment venues, including certain casinos, were designed in relation with the water. Most of the casinos built during the period, have been demolished or renovated today. A detailed listing of the casino buildings in Ankara between 1930-1990 and the determination of the current status of these buildings will not only be an evaluation for the current situation of these buildings, but also will bring an examination on the formation, golden age and disappearance of the casino entertainment culture. In this context, the aim of the study is to list the family casino buildings built in the Republic Period in Ankara, to examine certain examples designed closely related to water and to examine the only example that has survived to the present day through the `Göl Casino` to make a suggestion by making the examination.