Yoğunluk ayarlı radyoterapinin uygulandığı lineer hızlandırıcıların kalite temininde kullanılan dozimetrik sistemler

Abstract

Bu çalışmada Gülhane Askeri Tıp Akademisi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı'nda bulunan Elekta marka Synergy model ve Philips marka SL25 model lineer hızlandırıcı cihazlarında 6MV x-ışını kullanılarak, Step and Shoot tekniği ile yoğunluk ayarlı radyoterapi'de lineer hızlandırıcı kalite temininde kullanılan dozimetrik sistemlerden Blue fantom, RW3 katı su fantomu, iyon odaları ve Kodak X-OMAT XV2 film kullanılarak alan düzgünlük ve simetri, küçük alan dozimetri doğruluğu testleri yapıldı. ONKO Ankara Onkoloji Merkezi'nde bulunan Siemens marka Artiste model lineer hızlandırıcı cihazında 6MV x-ışını için RW3 IMRT vücut fantomu ve iyon odası ile 2D Seven29 sistemi kullanılarak, tedavi planlama sisteminde hasta tedavi planı oluşturuldu. Hasta tedavi planı doğruluğu iyon odası ve 2D Seven29 sistemi ile kontrol edildi.Yapılan ölçümler sonucunda, alan düzgünlük değeri < ±%3, simetri değeri < ±%2 bulundu. Çeşitli iyon odaları ile yapılan ölçümler sonucunda küçük alan dozimetri doğruluğunda CC01 iyon odasının kullanılmasına karar verildi. Hasta tedavi planı dozimetri kontrollerinde, TPS (Tedavi planlama sistemi) ile hesaplanan doz ile fantomda iyon odası ile ölçülen doz arasında %3 fark ve film yanıt ölçümlerinde %5 fark bulundu. Uygulanan teknik ve donanım ile cihaz ve hasta kalite temini uluslararası protokollere uygun olarak gerçekleştirilmiş ve test edilen cihazların bu tedavi tekniğine uygun olduğu sonucuna varılmıştır.Yoğunluk ayarlı radyoterapi yapılan bir lineer hızlandırıcının kalite temininde kullanılan çok sayıda dozimetrik sistem vardır. Kullanılacak sistemlerin seçiminde; maliyet, uzaysal ve zamansal ayırma gücü, ölçüm alma süresi, kullanım amacına göre doğruluk, fonksiyonellik, enerji ve alan bağımlılığı gibi bir çok parametre göz önünde bulundurulmalıdır. Sonuç olarak, bu dozimetrik sistemlerden oluşturabileceğimiz en küçük kombinasyon olarak; maliyetin ucuz, kullanımın basit ve pratik olması sebebiyle hasta tedavi planı doğrulaması için küçük hacimli iyon odası,2D sistemlerden herhangi biri ve RW3 IMRT vücut fantomu, cihaz kalite kontrolü için radyografik film, küçük hacimli iyon odası ve RW3 katı su fantomu önerilmiştir.

Dosimetric systems used in quality assurance in this study are blue (water) phantom, RW3 solid water phantom, ion chambers and Kodak X-OMAT XV2 film. The study is carried at GÜLHANE MILITARY ACADEMY OF MEDICINE, Department of Oncology by using 6 MV x-rays at linear accelerators : Elekta brand Synergy model and Philips brand SL25 model Linear Accelerator. `Step and Shoot` technique is used and field flatness, symmetry, film response, small field dosimetric accuracy tests are carried. At Siemens brand Artiste model Linear Accelerator available at ONKO ANKARA ONCOLOGY CENTER, RW3 IMRT body phantom, ion chambers and 2D Array Seven29 were used with 6MV x-rays in planning treatment system, developing patient treatment plan. Verification of the patient treatment plan is carried by ion chamber and 2D Array Seven29. At the end of the measurements carried, field flatness value ±%3, symmetry value ±%2 are found.At the end of measurements carried by using various ion chambers, it is decided to use CC01 ion chamber in determining dosimetric accuracy for small field. In dosimetric controls of the patient treatment plan, a difference of 3% has been found between doses calculated by TPS (treatment planning system) on phantom and the one measured by ion chamber on phantom, in case of film response measurements a difference of 5% is found. Quality assurance of the: equipment, and techniques used, and patient are in accordance with international protocols, and it is concluded that equipments used in the tests are suitable for this treatment technique.There are variety of dosimetric systems used in quality assurance of a linear accelerator in intensity modulated radiation therapy. In selection of the systems to be used there are many parameters that must be considered such as: cost, spatial and time resolution, duration of measurement, appropriateness for the purpose of the application, functionality, energy and field dependency.In conclusion, out of these dosimetric systems the combination proposed with least number of dosimetric systems is small volume ion chamber , one of 2D Array and RW3 IMRT body phantom for patient treatment plan verification and small volume ion chamber, radiographic film and RW3 solid water phantom for linear accelerator quality assurance considering low cost, simplicity, and practicality of the application.