Bireysel egzersiz programının ve neurofeedback uygulamalarının oyun bağımlılığı, kişilik özellikleri, psikolojik belirtiler ve beyin dalgaları üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı; çevrimiçi oyun bağımlılık düzeyi yüksek ergen bireylerin bireysel egzersiz ve neurofeedback uygulamaları ile çevrimiçi oyun bağımlılık düzeylerinin azaltılmasıdır. Bu temel amaca eşlik eden diğer amaçları ise; katılımcılarda oyun bağımlılığına eşlik eden psikolojik bozukluklar, beyin dalgalarında görülen uyumsuzlukların ve kişilik özelliklerinin tespiti ile yapılan bireysel egzersiz ve neurofeedback uygulamalarının bu değişkenler üzerindeki etkilerini incelemektir. Araştırmanın katılımcıları; Sakarya'nın Hendek ilçesinde, ortaöğretim ikinci kademede (Hendek Anadolu Lisesi) eğitim görmekte olan 15-19 yaş arası toplamda 48 çevrimiçi oyun bağımlılık düzeyi yüksek ergen birey ile çalışılmıştır. Çalışmada verilerin toplanması ve analizinde tarama yöntemi ve deneysel yöntem kullanılmıştır. Oyun bağımlısı bireyleri tespit etmek için `Çevrimiçi Oyun Bağımlılığı Ölçeği`, kişilik özelliklerini belirlemek için `Beş Faktör Kişilik Ölçeği`, psikolojik belirtilerin saptanması için `SCL-90Psikolojik Belirti Tarama Listesi` ve beyin dalgalarını gözlemlemek ve neurofeedback uygulamalarını yapmak için `nexsus-10` neurofeedback cihazı kullanılmıştır. Orta öğretim ikinci kademe öğrencilerinde oyun bağımlığını belirlemek için çevrimiçi oyun bağımlılığı ölçeği uygulanarak tespit edilen öğrencilerin; psikolojik profilleri, kişilik özellikleri ve beyin dalgaları yapılmış olan ön test ile incelenmiştir, yapılan incelemeler sonucunda oyun bağımlılık düzeyi yüksek olan öğrencilere deney gruplarına göre, bireysel egzersiz grubunun katılımcılarına uygun bireysel egzersiz programları hazırlanarak, haftada en az 3 gün en az bir saat olmak üzere 3 ay süre ile bireysel egzersiz programları uygulanmıştır. Bunlara paralel olarak öğrencilere 10 seans her seans 30+5dk olmak üzere neurofeedback eğitimi uygulanmıştır. Analiz sonuçları incelendiğinde yapılan uygulamalar sonucunda deney gruplarının kontrol grubuna oranla çevrimiçi oyun bağımlılıklarının azaldığı görülmektedir. Ayrıca yapılan incelemeler sonucunda tüm çocuklarda ortak olarak görülen psikolojik problemlerde (öfke-düşmanlık, suçluluk-yeme-içme-uyku bozuklukları alt ölçekleri) deney gruplarında kontrol grubuna göre azalma sağlandığı görülmektedir. Yapılan uygulamalar sonucu kişilik özelliklerinin alt boyutlarından sadece dışa dönüklük boyutunda artış olduğu, diğer kişilik özelliklerinde yapılan uygulamaların anlamlı bir farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Uygulamalar sonucunda beyin dalgalarında ne gibi değişiklikler olduğu incelendiğinde; alfa dalgasının aktivitesinde istendik şekilde artış (elektrot O1 noktasında) ve teta dalgasının aktivitesinde azalma (elektrot PZ noktasında) sağlanmış yani normal değerlere yaklaştırılmıştır. Beyin dalgalarının aktivitelerinde elde edilen bu değişimin etkilerinin çevrimiçi oyun bağımlılığı, psikolojik sorunlar, dışadönük kişilik özelliğinin pozitif yönde gelişim göstermesinde önemli etkisi olduğu düşünülmektedir.

The main purpose of the research; adolescents who have high level of online gaming addiction is reduced the level of online gaming addiction by individual exercise and neurofeedback. The other aims that accompany this main purpose; is investigated effects of individual exercise and neurofeedback training on determined psychological disorders, disharmonies in brain waves and personality traits. Participants of the study; total of 48 adolescent, who have high level of online gaming addictions, are between the ages of 15-19 are studying in the high school of Hendek(Hendek Anatolian High School) in Sakarya. Survey method and experimental method were used for collecting and analyzing data in the study. `Online Game Addiction Scale` was used to identify gaming addicts, `Five Factor Personality Scale` was performed to identify personality profiles, `SCL-90 Psychological Symptom Survey List` was performed to identify psychological symptoms, and `Nexsus-10` neurofeedback device was used to observe brain waves and perform neurofeedback applications. Psychological profiles, personality traits, and brain waves pre-test of students who were determined by applying the online game addiction scale to determine the game dependency in high school students were investigated. As a result of these examinations, individual exercise programs were prepared for students who have high level of game addiction and individual exercise programs were applied for at least one hour in a day for at least 3 days a week during 3 months. At the same time, neurofeedback training was applied to students for 10 sessions and each session takes 30 + 5 minutes. As a result of the applications, analysis results show that the online gaming addiction level is decreased in the experimental group compared to the control group. In addition, it is observed that common psychological problems (anger-hostility, guilt-eating-sleeping-sleep disorders subscales) for all children are diminished in the experimental group compared to the control group. Conclusion of the applications was observed that only the extrovert from the sub-dimensions of the personality traits increased and the other personality traits did not make a meaningful difference. When the changes in brain waves are examined at the end of applications; the activity of the alpha wave increase desirably (the electrode point O1) and the activity of the theta wave decrease (the electrode point PZ) that is provided closer to normal values. It is believed that this change in the activities of the brain waves have an important positive effect on online gaming addiction, psychological problems, extrovert personality traits.