Meme kanseri tedavisinde uygulanan konformal ve yoğunluk ayarlı radyoterapi tekniklerinin karşılaştırılmalı değerlendirilmesi

Abstract

Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türüdür, kadınlarda tüm kanserlerin %30'unu oluşturmaktadır. Meme kanseri tedavisinde radyoterapinin önemli bir yeri vardır.Tedavide kullanılan radyoterapi teknikleri çeşitlidir. Hastalığın evresine bağlı olarakplanlanan hedef hacim (PTV) belirlenir. Kullanılan tekniğe bağlı olarak değişen hacimlerde sağlam doku da ışınlanır. Sağlamdokulardaki ışınlamalar hastanın yaşam kalitesini etkileyen sonuçlar doğurabilir. Hedeftümör hacmini en homojen ve en etkin şekilde ışınlarken tümör çevresi normaldokuların radyasyon hasarını en aza indirgemek için çeşitli teknikler geliştirilmektedir. Bu tekniklerden YART ve 3B KRT Türkiye'de birçok merkezde uygulanmaktadır. Hangi teknik kullanılarak yapılan planlamaların daha etkin olduğuna karar vermek önemlidir. Bu nedenle bu çalışma önemtaşımaktadır.Bu çalışmada 10 sol taraflı erken evre (evre I-II) meme kanseri hastasınınmeme tahtası ile sabitlenerektomografi kesitleri alınmıştır. Tedaviplanlama sistemine BT kesitleri aktarıldıktan sonra üç boyutlu konformal radyoterapi (karşılıklı 2 tanjansiyel alan) ve yoğunluk ayarlı radyoterapi (karşılıklı 2 tanjansiyel alan-4 segment) tekniği ile tedavi planlamaları yapılmıştır. Tedavi planlama sisteminde herbir hasta için tüm tekniklerin DVH' ları çizdirilmiş ve buradan elde edilen sonuçlarincelenmiştir. Hedef organlar Gy cinsinden hesaplanandoz değerlerine göre ve homojenite indekslerine göre karşılaştırılmıştır. Homojenite indekslerinin % farkı 1.89' dur. Ters-YART tekniği kullanılarak yapılan planlarda maksimum ve ortalama doz azalırken, minimum doz artmıştır. Kritik organlar Gy cinsinden hesaplanandoz değerlerine göre ve bazı dozları alan hacimler göre karşılaştırılmıştır. Ters-YART tekniği kullanılarak yapılan planlarda genel olarak maksimum dozlar azalmıştır. Fakat küçük hacimlerin aldığı dozlar artmıştır.Yapılan çalışma sonucunda kritik organların ve sağlam dokularındaha az doz almasını sağlamak ve hedef organlarda homojen bir doz dağılımı için ters-YART tekniği 3B KRT tekniğine göre genel olarak üstünlükleri vardır. Fakat PTV' ye istenilen dozu vermek için demet ve ÇYK genişliği fazla olduğundan karşı meme açısından olumsuz etkileri vardır.Anahtar Kelimeler: Meme kanseri, meme radyoterapisi, 3-Boyutlu konformal radyoterapi, Yoğunluk ayarlı radyoterapi

Breast cancer is the most probable cancer type that constitues 30% of all cancer type in females. Radiotherapy is very important in breast cancer. The several radiotherapy techniques are variety which use in treatment. Depends of the degree of the illness PTV is determined. Depends on the technique used in different volumes of normal tissue is irradiated. The irradiation of normal tissues cause the results which influence the patient?s life quality. Various techniques were developed to reduce the normal tissue radiation damage, around the tumor volume,to irradiate target tumor volume the most efficient homogeneous and the most effective.From these techniques, IMRT and 3DCRT are used in many clinics in Turkey. It is important to decide which techniqe is the most efficient. That is why this study has an importance.In In this study, for 10 patients with early stage (stage I-II ) left side breast cancer, tomographic sections were taken with breast board for fixing the patients. After CT sections were transfered to the treatment planning system, the treatment plans were done by 3DCRT ( with 2 opposed tangential field) and IMRT (with 2 opposed tangential field ? 4 segments) tecniques.In TPS DVHs were drawn for all patients and for all techniques and the results were reviewed.Target organs were compared in accordance with calculated dose values as Gy and homogenity index. The percentage difference of HI is 1.89. In the plans which were done by invers-IMRT, the maximum and the mean doses decreased and minimum doses increased. Critic organs were compared in accourdance with the calculated dose as Gy and the volumes which get some doses. In the plans which were done by invers-IMRT, the maximum doses decreased. But the doses of small volumes increased.2According to this study, to provide taking less dose of critic organs and normal tissues and to provide a homogeneous dose distribution of target volumes invers-IMRT technique has more advantages than 3DCRT techniques. But to give the prescription dose to PTV because of the width of MLCs and beams it has some negative effects for contralateral breast.Key Words: Breast cancer, breast radiation therapy, 3-Dimensional conformal radiotherapy, intensity modulated radiation therapy