Lise öğrencilerinin özerk öğrenmeleri ile başarı yönelimleri öğrenme becerileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada özerk öğrenme ile başarı yönelimleri arasındaki olası ilişkiler ve bu iki yapı açısından cinsiyet ve sınıf seviyesi değişkenlerine göre farklılıklar bulunup bulunmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma; iki ya da daha fazla değişken arasındaki bağı inceleyen, ilişkisel tarama modeli niteliklerini barındıran, nicel araştırma deseni tarama türünde oluşturulmuştur. Araştırmanın çalışma grubu 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Edirne Akmercan Anadolu İmam Hatip Lisesi, Edirne 80. Yıl Anadolu Lisesi, Edirne Sosyal Bilimler Lisesi ve Hendek Anadolu Lisesi'nde öğrenim gören 501 kadın 285 erkek olmak üzere basit seçkisiz örneklem alma tekniği ile seçilen toplam 786 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin yaşları 14 ile 19 arasındadır. Araştırmada özerk öğrenme ve alt boyutları ile başarı yönelimleri ve alt boyutları değişkenleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Katılımcıların özerk öğrenme düzeylerini ölçmek amacıyla Özerk Öğrenme Ölçeği (ÖÖÖ) kullanılmıştır. Katılımcıların başarı yönelimleri düzeylerini ölçmek için ise Adaptif Öğrenme Ölçeği (AÖÖ) kullanılmıştır. Yapılan analiz çalışmasında, özerk öğrenme ölçeğinin alt boyutları olan bağımsız öğrenme ve ders çalışma alışkanlıkları puanları ile adaptif öğrenme ölçeğinin alt boyutları olan öğrenme yaklaşımı, performans yaklaşımı, performans kaçınma puanları arasında pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Diğer bir deyişle, öğrencilerinin öğrenme işinde kendi öğrenmelerinin sorumluluklarını üstlenmeleri anlamına gelen özerk öğrenmenin; öğrenme yönelimi, performans yönelimi ve performans kaçınması gibi hedeflerden birini ya da birkaçını benimseyerek bireyin öğrenmeye uyum sağlaması anlamına gelen başarı yönelimleri üzerinde ilişkisi olduğu söylenebilir. Araştırma kapsamında hem özerk öğrenme hem de başarı yönelimleri açısından cinsiyete göre kadın öğrencilerin lehine anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte adaptif öğrenme ölçeğinin performans yaklaşımı ve performans kaçınma alt boyutları cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemektedir. Sınıf düzeyleri açısından özerk öğrenme ve başarı yönelimlerinin istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği görülmüştür. Elde edilen bulgular kavramlarla ilgili alan yazın kapsamında detaylı şekilde tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Başarı yönelimleri, Özerk öğrenme, Öğrenme-yönelim hedefleri, performans-yönelim hedefleri, Performans-kaçınma hedefleri.

In this study, it is aimed to investigate the possible relationships between autonomous learning and achievement goal orientations and to investigate whether there are differences on the levels of two constructs in terms of gender and class level. This study was designed as a type of quantitative research design, which examines the relationship between two or more variables, and includes correlational survey model characteristics. The study group consisted of 786 secondary school students (501 female and 285 male) enrolled in Edirne Akmercan Anatolian Religious and Vocational High School, Edirne 80 th Year Anatolian High School, Edirne Social Sciences High School and Hendek Anatolian High School. The participants were chosen based on simple random sampling technique. The ages of the students participating in the study ranged from 14 to 19 years. In the study, the relationships between autonomous learning with its sub-dimensions and achievement goal orientation with its sub-dimensions and variables were examined. Autonomous learning scale (ALS) was used to measure the participants' autonomous learning level and as for measuring the participants' adaptive learning level, adaptive learning scale (ALS) was used. In the analysis study, it was determined that there was a positive and statistically significant relationship between the scores of autonomous learning, the sub-dimensions of which were independence of learning and study habits and the scores of achievement goal orientations, the sub-dimensions of which were mastery approach, performance approach and performance avoidance. In other words, autonomous learning, which means that students take responsibility for their own learning in the learning process has an effect on achievement goal orientations, which means adapting oneself to learning by adopting one or more of such goals as mastery approach, performance approach and performance avoidance.Keywords: Achievement goal orientations, Autonomous learning, Mastery-approach goals, Performance-approach goals, Performance-avoidance goals.