Sosyal bilgiler dersinde eğitsel oyunlarla değerler eğitimi: Bir eylem araştırması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaokul 7. sınıf sosyal bilgiler dersi `Birey ve Toplum` öğrenme alanında yer alan farklılıklara saygı, sorumluluk ve özgürlük değerlerinin eğitsel oyunlar aracılığı ile kazandırılmasına yönelik eğitim etkinlikleri tasarlayarak bu etkinlikleri uygulamak ve hazırlanan eğitsel oyun etkinliklerinin değer kazandırma açısından öğretme-öğrenme süreçlerindeki verimliliğini ortaya çıkarmaktır. Bu doğrultuda, sosyal bilgiler öğretmenin ve öğrencilerin eğitsel oyunlarla yoğunlaştırılan değerler öğretiminin uygulanması sürecine ilişkin görüşleri de incelenmiştir.Nitel araştırma desenlerinden eylem araştırması kullanılmıştır. Bu sayede var olan problemin sonuca ulaşma noktasında daha etkili olabilmesi, öğrenme sürecinde katılımlı bir rol üstlenme ve öğretimin olduğu alanda inceleme imkânı elde edilmiştir. Çalışma grubunu Şırnak'ta ortaokul 7. sınıfta öğrenim gören 9'u erkek, 17'si kadın toplam 26 öğrenci, sosyal bilgiler öğretmeni ve araştırmacı öğretmen oluşturmaktadır. Eylem araştırması öncesinde yapılan iki saatlik gözlem, öğretmenle yapılan görüşmeler, değer potası oyununun oynanması ve ön testle geliştirilmesi hedeflenen değerlerle ilgili öğrencilerin mevcut durumları tespit edilmiştir. Öğrencilerin mevcut durumuna göre etkinlik havuzundan eğitsel oyunlar ve etkinlikler seçilmiş ve uygulamaya geçirilmiştir. Eğitsel oyunları destekleyici okul dışı etkinliği olarak öğrenci ürün dosyaları oluşturulmuş ve düzenli olarak öğrenciler tarafından doldurulmuştur. Eğitsel oyunlarla yoğunlaştırılan sosyal bilgiler ders planları 9 ders saatinde uygulanmıştır.Uygulama sürecini değerlendirmek için ön test - son test anketlerinden, öğrenme sürecinde yapılan gözlemlerden, dokümanlardan ve katılımcılarla yapılan görüşmelerden yararlanılmıştır. Elde edilen nitel veriler içerik analizi ve betimsel analiz teknikleriyle çözümlenmiş; ön test-son test anketleriyle toplanan nicel veriler üzerinde Wilcoxon işaretli sıralar testi yapılmış, ortaya çıkan betimsel istatistikler çözümlenmiş ve dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilmiştir.Araştırmanın sonunda, eğitsel oyunlarla yoğunlaştırılmış ve ürün dosyasıyla desteklenmiş öğretimin öğrenme ve öğretme sürecine olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Bu çerçevede yürütülen sosyal bilgiler derslerinin; farklılıklara saygı, özgürlük ve sorumluluk değerlerini geliştirmesi, bilginin hatırda kalma süresini uzatması, derse karşı olumlu tutumları oluşturması gibi konularda katkı sağladığı söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Değerler Eğitimi, Eylem Araştırma, Eğitsel Oyunlar, Sorumluluk, Özgürlük, Farklılıklara Saygı

The aim of this study was to design educational activities to teach the values of respect, responsibility and freedom values of the 7th grade social studies course under the heading Individual and Society through educational games and to implement these activities and to reveal the efficiency of these educational game activities in teaching-learning processes in terms of gaining value. In this respect, the views of social studies teachers and students on the process of teaching values intensified by educational games were also examined.Action research, one of the qualitative research designs, was used in the study. Thus, it was studied in the area of teaching and being more effective in solving the problem, and taking a participatory role in the learning process. The study group consisted of 9 male, 17 female, 26 students studying in 7th grade in Şırnak, a social studies teacher and a researcher teacher. The current state of the students related to the two hours of observation before the action research, interviews with the teacher, playing the game of value pot and the values aimed to be improved through a pre-test. Educational games and activities were selected and implemented according to the current state of the students. Students created product files as an out-of-school activity supporting educational games and they filled them regularly. The social studies course plans, which were intensified with educational games, were implemented in 9 course hours.In order to evaluate the implementation process, pre-test and post-test questionnaires, observations in the learning process, documents and interviews with the participants were used. Qualitative data were analyzed using content analysis and descriptive analysis techniques. On the quantitative data collected through pre-test and post-test questionnaires, Wilcoxon-signed sequences were tested. The resulting descriptive statistics were analyzed and graded with graded scoring key. To develop their expressions in terms of quantity and varieties for the sub-dimensions of values and to demonstrate them in the daily life which is the basic criterion in the evaluations are among the targeted outcomes.At the end of the research, it was observed that the teaching intensified with educational games and supported with the product file had a positive effect on the learning and teaching process. It can be said that the social studies courses carried out within this framework contributed to issues such as respect for differences, development of values of freedom and responsibility, prolonging the duration of recalling information, and creating positive attitudes towards the course.Keywords: Values Education, Action Research, Educational Games, Responsibility, Freedom, Respectfor Differences