Ankara ili Çankaya ilçesinde `evde bakım durumu` araştırması

Abstract

ÖZET Bu durum saptama araştırması 3 Haziran-19 Ağustos 2000 tarihleri arasında iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci Araştırma' da Çankaya ilçesi'ndeki evde bakım sıklığı ve araştırmaya katılan kişilerin yaşlı bakımı ile ilgili bazı düşünceleri belirlenmiştir. İkinci Araştırma' da 1-31 Mayıs 2000 tarihleri arasında evde bakım verildiği saptanan hanelerde bakım verilen ve bakım veren kişilerle ilgili bazı bilgiler saptanmıştır. Birinci Araştırma' da Çankaya İlçesi'ni temsil eden 1092 hanelik bir örneğe ulaşılmıştır. Hanelerin %64.8'inde aile reislerinin eşleri ile görüşülmüştür. Çankaya İlçesi'nde 1-31 Mayıs 2000 tarihleri arasındaki bir aylık dönemde evde bakım sıklığı %8.7 olarak bulunmuştur. Görüşülen kişilerin %47.3'ü yaşlılara kendi evinde, %70.5'i çocukları tarafından bakılması gerektiğini düşünmektedir. Araştırmaya katılanların %57.7'si kendisi yaşlandığında ailesi tarafından bakılmak istemektedir. 18-40 yaş grubundakilerin %61.8'i, 41 yaş ve üzeri gruptakilerin %48.9'unun yaşlılığında aile üyeleri tarafından bakılmayı istediği bulunmuştur. Aradaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Ortaokul ve altı öğrenim görenlerin %70.5'i, lise ve üzeri öğrenim görenlerin %48.9'unun aile üyeleri tarafından bakılmayı istediği bulunmuştur. Aradaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır. İkinci Araştırma' da 86 kişi ile görüşülmüştür. Bakılan kişilerin %61.6'sı kadındır, %16.3'ü 75 yaş ve üzeri gruptadır, %26.0'sı okur-yazar değildir, %11.6'sımn sosyal güvencesi ve sağlık sigortası yoktur, %80.2'si günlük yaşam aktiviteleri ve yardımcı günlük yaşam aktivitelerinde bağımlıdır ve bu kişilerin %81'i en az bir günlük yaşam aktivitesinde tam bağımlı iken, %19.0'u en az bir yardımcı günlük yaşam aktivitesinde yarı bağımlıdır. Bakılan kişilerin %19.7'si günlük yaşam aktivitelerinden yıkanma aktivesinde tam bağımlı iken, %29.9'unun alışveriş ve ulaşım aktivitelerinde yan bağımlı olduğu bulunmuştur. Evde bakım verilenlerin %45.3'üne bir yıldan daha uzun süredir bakılmaktadır. Sadece bir kişinin tedavisi evde bir sağlık personeli tarafından yürütülmektedir. Evde en fazla uygulanan tedavi ağızdan ilaç tedavisidir (%81.4). Bakım verenlerin %88.3'ü kadındır, %59.3'ü yakınına evde bakmayı tercih etmektedir. Görüşülen kişlerin %28.4'ü eve sağlık personelinin muayene, tedavi ve kontrol için gelmesini istemektedir. Bakım süresince hanelerin %80.2'sinde günlük yaşam, %73.3'ünde aile huzuru çok etkilenmiştir.

ABSTRACT This baseline survey was carried out between 3 July and 19 August 2000 at two stages. In the First stage the prevalance of home care in one-month period and some opinions of the participants about care of the elderly were examined. In the Second stage, a group of data was obtained about persons who received home care and about caregivers of them. The household was selected as a sample unit in the First Stage. It was conducted m 1092 households which represent for Çankaya District. %64.8 of the questionnaires were applied to the wives at households. In Çankaya District home care prevalance was %8.7 for one-month period. %47.3 of the participants thought that elderly care had to be given at their own house and %70.5 of them thought that caregivers should be their children. %57.7 of the participants wanted to be cared by their family members when they were aged. %61.8 of the participants who were at 18-40 age group and %70.5 participants who were at middle school and lower education group were prefered to be cared by their children when they were aged. The differences with the related groups were stastistically significant. The Second study was conducted with 86 home care receivers. %61.6 of the receivers were women, %16.3 were at 75 age or older age group, %26.0 of them was illiterate, %11.6 of them had no social security and social insurance. %80.2 of them were dependent at any level of activities of daily living and instrumental activities of daily living and %81.0 of the persons were completely dependent at least in one activity of daily living, %19.0 of them were semi-dependent at least in one activity of instrumental activities of daily living. It was found that %19.7 of the home care receivers were completely dependent in activity of bathing and %29.9 of them were semi-dependent in shopping and transportation activities. The ratio of cases who had been cared more than one year was %45.3. Only one of the receivers was treated at home by a physiotherapist. The oral drug therapy was the most seen application in the home setting (%81.4). %88.3 of the caregivers were women, %59.3 of them prefered home care for their relatives. %28.4 of the participants wanted health professionals to conduct health examination, and control services at home. During the home care period, the daily living was affected excessively in %80.2 of the households and the peace of the family was influenced excessively in %73.3 of the families. in