Ocak 2005 - Şubat 2010 tarihleri arasında hastanemizde izlediğimiz tüberkülozlu çocukların retrospektif değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızda Ocak 2005- Şubat 2010 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi (OMÜTF) Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Enfeksiyon Bilim Dalı' nda tüberküloz (TB) tanısı ile takip edilen 71 olgunun epidemiyolojik, klinik, radyolojik ve mikrobiyolojik bulguları ile tedavi uygulamaları ve sonuçları retrospektif olarak incelendi.Olgularımızın ortalama yaşı 8.2 ± 5.3 yıl ( 2 ay- 17.5 yıl) olup, 36' sı (%50.7) erkek, 35' i (%49.3) kız olarak saptandı. Olguların 32' sinin (%45.1) akciğer (AC) TB, 37' sinin (%52.1) akciğer dışı TB, ikisinin de (%2.8) akciğer TB + akciğer dışı TB olduğu görüldü. Akciğer dışı TB olguları içinde TB plörezi 14 (%19.7) olgu ile ilk sırada, TB lenfadenit 4 (%5.6) ikinci sırada yer almaktadır. Akciğer TB' lu olguların yaş ortalaması 5.9 yıl, akciğer dışı TB olguların yaş ortalaması 10.1yıl olup olguların % 29.5' i beş yaş altında saptanmıştır. 0-4 yaş arasındaki olguların % 30' unu, 5-12 yaş arasındaki olguların % 48,3' ünü ve 13-17.5 yaş arasındaki olguların % 77.3' ünü AC dışı TB olguları oluşturduğu saptandı. Ondokuz (%26.8 ) olguda ev içi, 19 (%26.8) olguda yakın çevre teması olmak üzere 38 (%53.6) olguda temas öyküsü mevcuttu. Elli bir (%71.8) olgunun aşılı diğer olguların aşısız olduğu saptandı. Olguların ortalama tüberkülin cilt testi (TCT) reaksiyonu 13.4 ± 8.4 mm (0-30 mm) olup olguların 43' ünde (%60.5) TCT pozitif saptandı. Tüm olgulara aile taraması yapılmış, on dört (%19.7) olgunun aile taramasında aktif tüberküloz vakası tespit edildi.En sık başvuru yakınmalarının ateş (% 62), öksürük (%57.7), balgam çıkarma (%21.1), gece terlemesi (% 19.7), halsizlik (%16.9), göğüs ağrısı (%15.5), iştahsızlık-kilo kaybı (%14.1) ve karın ağrısı (%14.1) olduğu görüldü. Tutuluma göre değişmekle birlikte en sık fizik muayene bulguları; patolojik akciğer dinleme bulguları (%59.2), servikal lenfadenopati (LAP) (%7), asit ve/veya batında distansiyon (%7), dispne (%5.6) ve büyüme geriliği (%5.6) olarak saptandı. Bronkopnömonik infiltrasyon (%39.5), plevral effüzyon (%23.9), hiler-mediastinal lenfadenopati (%22.5) en sık patolojik AC grafisi bulguları olup %25.3 olgunun AC grafisi normaldi. Olguların 65 tanesinde vücut sıvı örneklerinde aside dirençli basil (ARB) araştırılmış, altısı AC TB olgularında, üçü AC dışı TB, biri AC TB+ AC dışı TB olgularında olmak üzere 10 (% 14.9) olgunun vücut sıvı örneklerinin yaymasında aside dirençli basil gösterilmiştir. Olguların 66 tanesine tüberküloz spesifik kültür yapılmış, 13 (%19.6) olguda Mycobacterium tuberculosis (M. tuberculosis) izole edilmiştir. İki olguda izoniazid (INH) ve bir olguda streptomisin (SM) direnci olmak üzere toplam üç olguda ilaca dirençli suş üremiştir. On beş olguya biyopsi ile tanı konuldu. Tüberküloz için pirazinamid (PZA) istenen 31 olgunun beş (%16) tanesinde pozitiflik saptanmıştır. Olgularımızın ortalama sedimantasyon değeri 39.2 ± 31.2 mm/saat, ortalama C- reaktif protein (CRP) değeri 56.2 ± 53.3 mg/L olarak saptandı. Beş olgudan gönderilen ADA düzeyi 2 olguda yüksek iken (biri TB plörezi, diğeri TB perikardit ) 3 olguda (TB plörezi) normal düzeyde gelmiştir.Hastalığa ait şikayetlerin başlaması ile TB tanısı konularak tedavi başlanması arasındaki süre 0 ile 365 gün arası olup ortalama 35.6 gündür. Olguların hastaneye yatış süreleri en az 0, en çok 71 gün olarak saptanmış olup ortalama 15.2 ± 11.8 gün olarak hesaplanmıştır.Olguların 61' i (%85.9) öngörülen tedavi süresini tamamladığı, yedi (%9.8) olgunun tedavisinin devam ettiği, iki (%2.8) olgunun ise tedaviye uyumsuz olduğu saptandı. Bir (%1.4) olgu ise taburcu olduktan bir ay sonra kontrole gelmiş takibinde tedavisiyle ilgili bilgiye ulaşılamadı. Tüberküloz menenjitli olguların birinde motor ve dil gelişim alanında gerilik gelişmiş, ikisinde ise hidrosefali nedeniyle ventrikülo-peritoneal şant takılmıştır. Tedavisini tamamlayan ile tedavisi devam eden 68 (%95.7) olguda başvuru semptomlarının düzeldiği tespit edildi ve ölümle sonuçlanan vaka yoktu.

In our study, we were analysed retrospectively epidemiological, clinical, radiological and microbiological findings with results of treatment applications of 71 patients with the diagnosis of tuberculosis (TB) who were followed between January 2005 and February 2010 in Medical Faculty of Ondokuz Mayis University (MFOMU) Department of Pediatrics Division of Pediatric Infection.The median age of our patients was 8.2 ± 5.3 years (two months-17.5 years), 36 (50.7%) male, 35 (49.3%) female patients. 32 of cases (45.1%) have pulmonary TB, 37 of cases (52.1%) have extrapulmonary TB, and only two cases (2.8%) have pulmonary TB plus extrapulmonary TB. Tuberculosis pleurisy with 14 patients (19.7%) takes first place and TB lymphadenitis with four patient (5.6%) takes second place among the extrapulmonary TB cases. Mean age of patients with pulmonary and extrapulmonary TB were 5.9 and 10.1 years, respectively, and 29.5% of patients were under five years. 30% of patients between 0-6 years, 48.3% of patient between 5-12 and 77.3% of patient between 13-17.7 years have extrapulmonary TB cases. A total of 38 (53.6%) patients had a story of exposure, 19 (26.8%) patients indoor, and nineteen had close contact. Only 51 patient (71.8%) have been vaccinated. Tuberculin skin test was positive in 43 (60.5%) patients and mean tuberculin skin test reaction was 13.4 ± 8.4 mm (0-30 mm). Family screening was performed in all cases, and active tuberculosis were detected in family screening of fourteen (19.7%) patients.The most frequent observed complaints were fever (62%), sputum (57.7%), phlegm (21.1%), night sweatery (19.7%), fatigue (16.9%), chest pain (15.5%), anorexia-weight loss (14.1%) and abdominal pain (14.1%). The most common physical examination findings although change for involvement determined as; pathological lung auscultation findings (59.2%), servical lymphadenopathy (7%), acid and/or abdominal distention (7%), dyspnea (5.6%) and growth retardation (% 5.6). Bronchopneumonic infiltration (39.5%), pleural effusion (23.9%), hilar-mediastinal lymphadenopathy (22.5%) were the most frequent pathological pulmonary radiographic findings and pulmonary radiography was normal in 25.3% cases. The body fluid samples of 65 patients investigated for acid-fast bacilli, in 10 (14.9%) cases including six patients with pulmonary TB, three patients with extrapulmonary TB and one patients pulmonary TB+ extrapulmonary TB had acid-fast bacilli in body fluid sample smears. Tuberculosis specific culture was accomplished in 66 patients, and Mycobacterium tuberculosis (M. tuberculosis) was isolated in 13 (19.6%) patients. Drug-resistant strains were developed in total 3 cases; isoniazid in two patients and streptomycin resistance in one patient. Fifteen cases were diagnosed by biopsy. In five of (%16) 31 patients which pyrazinamide required for tuberculosis positivity were found. In our cases median value of sedimentation was 39.2 ± 31.2 mm/h, median value of C-reactive protein was 56.2 ± 53.3 mg/L. Level of adenosine deaminase that sent from the five cases were higher in two cases, while in three cases were at normal level.The time period between start of disease symptoms and treatment begins with TB diagnosis is 0 and 365 days, with an average of 35.6 days. Duration of hospitalization of patients was determined as minimum 0, maximum 71 days and the average duration was 15.2 ± 11.8 days.Sixty- one of the cases (85.9%) completed the prescribed treatment period, seven (9.8%) patients continued the treatment, two (2.8%) patients were found to be incompatible with the treatment. One (1.4%) patient had come to control a month after their discharged and follow-up information regarding the treatment could not be reached. In one of TB meningitis case retardation developed in motor and language development area and two were followed because of hydrocephalus by ventriculo-peritoneal shunt. Regression of complaint symptoms were determined in 68 (95.7%) patients who completed treatment and continued treatment, and had no fatal cases.