Glokomlu olgularda konjonktivada apoptozisin kantitatif analizi ve topikal antiglokom ilaçların apoptozis oranına etkileri

Abstract

Glokom, optik diskte ekskavasyon, sinir lifi demeti tipinde görme alanı defektleri ile karakterize kronik, ilerleyici, multifaktöriyel bir optik nöropatidir. Tedavide göz içi basıncını kontrol altina almak ve glokomun progresyonunu engellemek amacıyla uzun süreli topikal antiglokom ilaçlar kullanılmaktadır. Topikal ilaçlar konjonktiva epitel hücreleri ile direkt temas halindedir. Bu ajanların hücrede hasara yol açıp hücreyi ölüme götürmeleri muhtemeldir. Apoptozis ise genetik olarak kontrol edilen bir hücre ölüm şeklidir. Bu çalışmada topikal antiglokom ilaçların konjonktivada apoptozis oranlarına etkileri araştırıldı. Çalışmaya katarakt veya glokom nedeniyle cerrahi tedavi geçirmiş, 30 hastanın bulber konjonktivadan alınmış spesimenleri dahil edildi. Konjonktiva epitelindeki apoptotik hücreleri tespit etmek için TUNEL (terminal deoxynucleotidyl transferase - mediated tUTP nick-end labeling) metodu uygulandı ve apoptozis oranları hesaplandı. Spesimenlerden elde edilen kesitler hematoksilen-eosin ile boyanarak epitel hücreleri değerlendirildi. PAS (Periodic acid schiff) ile boyanarak goblet hücre oranları saptandı. Topikal antiglokom ilç kullanan glokomlu olgularda, ilaç kullanmayan glokomu olmayan kontrol grubuna göre apoptozis oranlarının artmış olduğu saptandı (p=0,013). Glokom ve ilaç tipinin, kullanılan ilaç sayısının ve süresinin apoptozis oranına istatistiksel olarak anlamlı değildi. Histolojk değerlendirmede konjonktivada saptanan kronik inflamatuar hücre infiltrasyonu ve skuamoid değişim ile apoptozis oranı, ilaç kullanımı, kullanım süresi, ilaç sayısı arasında istatistiksel anlamlı ilişki mevcut değldi. Skuamoid değişim gösteren olgularda goblet hücre oranlarının daha düşük olduğu gösterildi (p=0,05). Apoptozis oranları ile goblet hücre oranları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmadı. İlaçların konjonktivada apoptozis oranlarını arttırırken, ilaçlar arasında fark olmamas, etken maddeden çok ilaçların ihtiva ettiği prezervanların apoptozisten sorumlu olabileceğini düşündürmektedir. Yapılacak farmakolojik araştırmalar ile klinikte kullanılabilecek prezervan içermeyen antiglokom ilaçların geliştirilmesi, konjonktivadaki hücresel hasar en aza indirilebilecektir.

Glaucoma is a chronic, progressive, multifactorial optic neuropathy characterized with excavation of the optic disc and nerve fibre bundle type visual field defects. Long term topical antiglaucoma medications are used to control the intraocular pressure and prevent the progression of disease. The topical drugs are in direct contact with the conjunctival epithelial cells, therefore it is probable that these agents may cause cellular damage, leading to the cellular death. Apoptosis is a type of cellular death that is controlled genetically. This study is designed to observe the effects of topical antiglaucoma drugs on apoptosis rates of conjunctival cells. Specimens taken from the bulbar conjunctiva of 30 patients who underwent cataract or glaucoma surgery were included in this study. TUNEL (terminal deoxynucleotidyl transferase - mediated tUTP nick-end labeling) method was used to define apoptosis rates in conjunctival epithelia. Sections obtained from these specimens were stained with hematoxylene-eosine to evaluate epithelial cells and inflammation. Goblet cell rates were detected with PAS (Periodic acid schiff staining). Increased apoptosis rates were detected in patients with glaucoma using topical antiglaucoma drugs as compared to patients other than glaucoma cases using no topical medications (p=0,013). The glaucoma and drug type, number and duration of medication had no statistically significant effect on apoptosis rates. Goblet cell rates had no statistical significant difference regarding the groups. No relation was detected between chronic inflammatory cell infiltration and squamoid differentiation with apoptosis rates, glaucoma type, number and duration of medications. Cases with squamoid differentiation had lower goblet cell rates (p=0.05). No statistical significant correlation was defined between the rates of goblet cell and apoptosis. The increased apoptosis rates in antiglaucoma medication receiving group was independent from the types of drugs. Therefore, the cause of this increase is thought to be not the active agents themselves but the preservatives they contain. The future pharmacological studies would be necessary to obtain clinically available antiglaucoma agents without preservatives causing the least conjunctival cellular damage.