Diabetes mellitus tip 2 ve hipertrigliseridemisi olan metabolik sendromlu hastalarda APO A5 ve APO C3 gen polimorfizmlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Metabolik sendrom, kardiyovasküler hastalıkların gelişiminde rol alan, insülin direnci, obezite, dislipidemi, hipertansiyon gibi risk faktörlerinin bir arada bulunduğu bir hastalıktır. Ülkemizde ve tüm dünyada morbidite ve mortalitenin önemli bir nedenidir. Metabolik sendrom bileşenleri tip 2 diabetes mellitus ve kardiyovasküler hastalıklar için kuvvetli birer risk faktörleri olma yanında; kolesterol safra kesesi taşları, uyku- apne sendromu, kadında polikistik over sendromu, erkekte hipogonadizm, yağlı karaciğer ve bazı kanser tipleri gibi ilave komplikasyonların gelişimine de sebep olabilir.Metabolik sendromun gelişmesinde sedanter yaşam biçimi, fazla kalorili diyet gibi faktörlerin yanında genetik faktörler de önemli bir rol oynar. Son zamanlarda yapılan çalışmalar Apo A5 ve Apo C3 polimorfizmlerinin metabolik sendrom üzerinde etkili olduğunu göstermiştir.Bu çalışmamızda Apo A5 ve Apo C3 polimorfizmleri ile metabolik sendrom ilişkisi araştırıldı. Apo A5 geninde c.56C>G, c.553G>T, Apo C3 geninde ise -482C>T ve Sstl polimorfizmleri incelendi. Çalışmaya 103 metabolik sendromlu ve 70 sağlıklı kişi olmak üzere toplam 173 kişi alındı. Metabolik sendromlu (MS) grubun % 27,2'si erkek, % 72,8'si kadın, kontrol grubunun ise % 28,6'sı erkek, % 71,4'ü kadındı. Çalışmamızdaki metabolik sendromlu grupta hastaların yaşı 24 ile 80 arasında, kontrol grubunda ise 19 ile 73 yaş arasındaydı. Ortalama yaş; hasta grubunda 56, kontrol grubunda ise 33' tü.Polimorfik allel sıklığına göre metabolik sendromlu grup ile kontrol grubu karşılaştırıldığında, Apo C3 -482C>T polimorfizminde kontrol grubunda polimorfik T allel taşıyıcıları % 42 iken, metabolik sendrom grubunda % 60'tı ve aradaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı (p<0,05). Apo C3 -482C>T ve apo C3 Sstl polimorfizmlerinde, polimorfik allel taşıyıcılarının beden kitle indeksi ortalaması homozigot normal genotipe sahip kişilere göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksekti (her ikisi için de p<0,05). Apo C3 -482 polimorfizminde homozigot normal genotipe sahip bireylere göre polimorfik T allel taşıyıcılarında ortalama TG değeri istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek, HDL-K değeri ise istatistiksel olarak anlamlı derecede daha düşüktü (her ikisi için p<0,05). Apo C3 Sstl polimorfizminin, polimorfik G allel taşıyıcıları ile homozigot normal genotipe sahip kişiler karşılaştırıldığında, polimorfik G allel taşıyıcılarının TG ve HDL-K seviyeleri daha yüksek bulunmuştur (p<0,05).Sonuç olarak apo C3 -482 polimorfizminin metabolik sendromla, trigliserit yüksekliği ve HDL-K düşüklüğü ile anlamlı bir ilişkisi olduğu saptandı. Apo C3 Sstl polimorfizminin ise trigliserit yüksekliği ve HDL yüksekliği ile anlamlı bir ilişkisi saptandı ancak metabolik sendrom ile direk bir ilişkisi saptanmadı.Anahtar kelimeler: Tip 2 Diabetes mellitus, metabolik sendrom, Apo A5 Apo C3 gen polimorfizmi

Metabolic syndrome is a disease of combination of risk factors such as insulin resistance, obesity, dyslipidemia, and hypertension. It is an important cause of morbidity and mortality in our country and worldwide. Besides being strong risk factors for type II diabetes mellitus and cardiovascular disease; metabolic syndrome components may also cause additional complications like cholesterol stone of gallbladder, sleep-apnea syndrome, policystic ovarian syndrome in women, hypogonadism in men, fatty liver and some types of cancer.Besides the factors like sedentary lifestyle and more calorie diet, genetic factors also have an important role in the development of metabolic syndrome. Recent studies have shown that Apo A5 and Apo C3 polymorphisms are effective in metabolic syndrome.In this study; Apo A5 and Apo C3 polymorphisms in patients with diabetes mellitus and hypertriglyceridemia who have metabolic syndrome were evaluated. C.56C>G and C.553G>T in Apo A5 gene, -482C>T and Sstl polymorphisms in Apo C3 gene were examined. 173 patients were included in the study: 103 patients with metabolic syndrome and 70 healthy controls. While the group of metabolic syndrome (MS) consisted of 27.2 % male and 72.8 % female; control group contained 28.6 % male and 71.4 % female. In the study; range of age was 24-80 year in the metabolic syndrome group and 19-73 year in the control group. The average age was 56 year in the patient group and 33 year in the control group.When metabolic syndrome and control group were compared according to the frequency of polymorphic alleles; in Apo-C3-482C>T polymorphisms, polymorphic T allele carrier was 42 % in control group and 60 % in metabolic syndrome group and the difference between two groups were statistically significant (p<0.05). In Apo C3 -482C>T and Apo C3 Sstl polymorphisms; the average body mass index in polymorphic allele carriers were statistically significantly higher than patients who have homozygous normal genotype (p<0.05 for both). In Apo C3-482 polymorphism; polymorphic T allele carriers had significantly higher mean triglyceride level and lower HDL-K level statistically significant (p<0.05 for both) when compared with people having homozygous normal genotype. In Apo C3 Sstl polymorphism; when polymorphic G allele carriers and people with homozyous normal genotype were compared, triglyceride and HDL-K levels have been found higher in polymorphic G allele carriers (p<005)As a result; Apo C3-482 polymorphism has been detected to have a significant relationship with metabolic syndrom, triglyceride increase and HDL-K decrease while Apo C3 Sstl polymorphism has found to be significantly related to triglyceride increase and HDL-K increase. However, Apo C3 Sstl polymorphism had no direct relation with metabolic syndrome.Key words: Type 2 Diabetes mellitus, metabolic syndrome, Apo A5, Apo C3 gene polymorphism