X ve Y kuşağı öğretmenlerinin çalışma değerleri ile işten keyif alma düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada, X ve Y kuşağından öğretmenlerin çalışma değerleri, işten keyif alma düzeyleri ve bu ikisi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, öğretmenlerin çalışma değerleri ve işten keyif alma düzeyleri tekli tarama modeli; çalışma değerlerinin işten keyif alma durumları ile ilişkisi ise ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın hedef evreni, Ankara ilinin dokuz ilçesinde görevli 13487 ilkokul öğretmeni ve 15014 ortaokul öğretmeni olmak üzere toplam 28501 öğretmenden oluşmaktadır. 28501 hedef evreni, %95 kesinlik düzeyi ile 180'i ilkokul öğretmeninden 201'i ortaokul öğretmeninden olmak üzere 381 öğretmenin temsil edeceği kabul edilmiştir. Örneklem seçiminde tabakalı örnekleme tekniği kullanılmıştır. Öğretmenlerin çalışma değerlerine yönelik görüşlerinin belirlenmesinde, araştırmacı tarafından geliştirilen, 17 maddeden oluşan dört boyutlu bir çalışma değerleri ölçeği kullanılmıştır. Öğretmenlerin işten keyif alma düzeylerinin belirlenmesinde, Spence ve Robbins (1992) tarafından geliştirilen ve Mcmillan, Brady, O'driscoll ve Marsh (2002) tarafından düzenlenen `İşkoliklik` ölçeğinin bir alt boyutu olan `İşten Keyif Alma` boyutuna ait altı madde Türkçeye çevirilerek kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına gör Y kuşağı öğretmenlerinin çalışma değerlerinin alt boyutları olan kendini geliştirme, toplumsal, işin sağladığı fırsatlar ve dışsal ödüller boyutlarındaki puanlarının X kuşağı öğretmenlerinden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin işten keyif alma düzeyleri genel olarak orta düzeydedir. Araştırma bulgularında, yalnızca X kuşağı öğretmenlerinin dışsal ödüller boyutu ile işten keyif alma arasında zayıf düzeyde ve pozitif yönde bir ilişki ortaya çıkarken diğer tüm boyutlarda orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Araştırma ile hem okul yöneticilerinin öğretmenlerinin hem de öğretmenlerin birlikte çalıştıkları meslektaşlarının kuşaklarını ve onların kuşaksal özelliklerini bilerek çalışma değerlerine yönelik beklentilerini gerçekleştirmeleri ve bu sayede işten keyif almalarının sağlanması önerilmektedir.

In this study, it is aimed to determine work values, work enjoyment level of teachers from X and Y generations and the relationship of these two. In the study, work values and work enjoyment level of teachers were designed with single survey model and the relationship between these was designed with correlational survey model. Target population of the study consisted 13487 elementary school teachers and 15014 secondary school teachers working in nine districts of Ankara. Teachers were represented by 381 participants, 180 of whose were from primary school teachers and 201 of whose were from secondary school teachers in the sampling. Stratified sampling technique was used for statistical data collection. `Work Values Inventory` was developed by the researcher. It has four dimensions and 17 items. `Work Enjoyment Scale`, a sub-dimension of The Workaholism Battery developed by Spence and Robbins (1992) but revised by McMillan vd. (2002), was adapted to Turkish and used. The result of this study indicate that Y generation teachers cares all the dimensions of work values more than X generation teachers. Work enjoyment level of teachers is generally the medium level. Statistics showed that there was a positive, significant and low relationship between external rewards and work enjoyment for the X generation teachers but positive, significant and medium relationship among the other dimensions for both generation teachers. It is recommended that both school administrators and teachers know the generations of their colleagues and their generational characteristics and realize their expectations for their work values and thus ensure their enjoyment of the work.