Rutin diz MRG tetkiki yapılan bireylerde infrapatellar yağ yastığındaki reseslerin ve derin infrapatellar bursanın MRG özellikleri

Abstract

IV ÖZET Oğuz B, Rutin diz MRG tetkiki yapılan bireylerde infrapatellar yağ yastığındaki reseslerin ve derin infrapatellar bursanın MRG özellikleri, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Tezi, Ankara 2003. Amacımız dizin rutin MR incelemesi sırasında infrapatellar yağ yastığındaki çeşitli reseslerin ve derin infrapatellar bursanın varlığını, anatomik yerleşimini ve boyutlarını değerlendirmekti. Çalışma grubu 365 günlük dönemde rutin diz MRG tetkiki yapılan ardışık 204 kişinin 213 dizinden oluşmaktaydı. İlgili dize artroskopi veya cerrahi girişim yapılan ya da dizinde infrapatellar yağ yastığını infiltre eden kitle lezyonu bulunan kişiler çalışma dışı bırakıldı. MR incelemesi T1-, PD-, T2-ağırlıklı sagital, SPIR (spectral presaturation inversion recovery) koronal, T2*- ağırlıklı transvers sekanslarını içerdi. Çalışmada suprahoffatik resesin (SHR) (patellanın inferior kenarı komşuluğunda), infrahoffatik resesin (İHR) (ligamentum mukozumun infrapatellar yağ yastığına tutunduğu yerin hemen inferiorunda), lateral ve medial premeniskal reseslerin (menisküslerin anterior boynuzlarının antero- inferiorunda) ve derin infrapatellar bursanın varlığı, anatomik yerleşimi ve boyutları incelendi. Aynı zamanda sagital MR görüntülerinde İHR'nin biçimine ve İHR ile anterior intermeniskal bağın (AİB) birlikte bulunduğu durumlarda resesin bağın neresinde yer aldığına karar verildi. Resesler ve bursa sinovyal efüzyon (yok, minimal, belirgin) ve ön çapraz bağın durumuna (normal, parsiyel rüptür, tam rüptür) göre analiz edildi. İHR dizlerin %45'inde vardı. En sık lineer tipte (%44) daha sonra da sırasıyla pipo gibi, ovoid ve globüler tipte (%31, %16, %9) görüldü. İHR ve AİB'nin birlikte bulunduğu dizlerde (%28) reses en çok AİB'nin altında (%86) izlendi. İHR'nin saptandığı olguların %73'ünde ön çapraz bağ (ÖÇB) sağlamdı. SHR dizlerin %7îinde saptandı. Lateral ve medial premeniskal resesler sırasıyla dizlerin %77 ve %22'sinde vardı. Derin infrapatellar bursa dizlerin %68'inde saptandı ve sagital MR görüntülerinde en sık lateral paramedian yerleşimi görüldü. Bu yapıların varlığı bakımından ne dişilerle erkekler ne de sağ diz tarafı ile sol diztarafı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmadı (P>0.05). Bazı yapıların varlığı ve boyutları ile sinovyal efüzyon durumu (veya ÖÇB durumu) arasında çok zayıftan orta dereceye kadar değişen pozitif ilişki bulundu infrapatellar yağ yastığındaki reseslerin varlığının ve derin infrapatellar bursanın boyutlarının ve anatomik yerleşiminin bilinmesi sıvı ile dolu bu yapıları kistik lezyonlardan ayırmada önemlidir. Anahtar kelimeler: *diz eklemi *bursa, sinovyal *manyetik rezonans görüntüleme

ingilizce özet Oğuz B, MR imaging of the infrapatellar (Hoffa's) fat pad: characteristics of the recesses and the deep infrapatellar bursa in routine knee examinations, Hacettepe University Faculty of Medicine, Thesis in Radiodiagnostics, Ankara 2003. Our purpose was to evaluate the presence, location and dimensions of various recesses in the infrapatellar fat pad and the deep infrapatellar bursa on routine MR imaging of the knee. Study group consisted of 213 knees in 204 consecutive individuals, who have undergone routine MR imaging examination of the knee within a 365-day period. MR examinations consisted of T1-, PD-, T2-weighted sagittal, spectral presaturation inversion recovery coronal, and T2*-weighted transverse sequences. Exclusion criteria were previous arthroscopy, surgery or the presence of a mass lesion infiltrating the infrapatellar fat pad. The presence, location and dimensions of the suprahoffatic recess (SHR) (adjacent to the inferior border of the patella), infrahoffatic recess (IHR) (immediately inferior to the insertion of ligamentum mucosum onto infrapatellar fat pad), lateral and medial premeniscal recesses (anterior-inferior to the anterior horns of menisci), and the deep infrapatellar bursa were studied. IHR was also assessed on sagittal MR images with regard to its shape and relation to the anterior intermeniscal ligament (AIL) when these two structures co-existed. The recesses and the bursa were also analyzed with regard to synovial effusion (absent, mild, marked) and the condition of the anterior cruciate ligament (ACL) (intact, partially or totally ruptured). IHR was present in 45% of the knees. It was mostly linear in shape (44%) with pipe-like, ovoid and globular shapes (31%, 16% ve 9%, respectively) in decreasing frequency. It was mostly (86%) under the AIL, when they co-existed (28%). ACL was intact in 73% of the cases with an IHR. SHR was detected in 71% of the knees. Lateral and medial premeniscal recesses were present in 77% and 22% of the knees, respectively. Deep infrapatellar bursa was detected in 68% of the knees, most commonly on the lateral paramedian sagittal MR images. There was no statistically significant difference between males and females nor between the knee sides with regard to the detection of these structures (P>0.05). Very weak to moderate positive correlation was found between the synovial effusion (or the condition of ACL) and the presence and dimensions of some structures assessed in the study. We concluded that an awareness of the recesses in the infrapatellar fat pad, and the dimensions and location of the deep infrapatellar bursa is important in distinguishing these fluid-filled structures from cystic lesions (e.g. ganglia). Key words: *knee joint *bursa, synovial *magnetic resonance imaging