İnsülin direnci veya bozulmuş glukoz toleransı olan obez çocuklarda sinir iletim çalışmalarının değerlendirilmesi

Abstract

Obezite tüm dünya toplumlarını etkileyen bir hastalık olarak kabul edilmekte ve obeziteye eşlik eden metabolik sendrom; bozulmuş glukoz toleransı, insülin direnci, dislipidemi ve bunu izleyen genç yaşta Tip II Diabetes Mellitus prevalansı çocuklarda giderek artmaktadır. Bozulmuş glukoz toleransında aksonal etkilenmenin ön planda olduğu ince lif nöropatisinin varlığını bildiren erişkin verileri mevcuttur. Bu çalışmanın amacı, obez çocuklarda bozulmuş glukoz toleransı veya insülin direnci durumunda sinir iletim çalışmalarının değerlendirilmesi ve anormal bulguların saptanmasıdır.Sinir iletim çalışmaları ve sempatik deri yanıtı ölçümleri, 01. Nisan. 2009 ve 01. Aralık. 2010 tarihleri arasında Endokrin polikliniğine başvuran, obezite nedeniyle OGTT uygulanan ve bozulmuş glukoz toleransı (BGT), insülin direnci (ID) veya normal glukoz toleransı (NGT) saptanan hastalarla, önceden takip edilen 20 hastaya, sağda median ve ulnar sinir (duyu ve motor), peronal ve tibial sinir motor iletim çalışmaları ile sol sural ve sağ medial plantar duyusal sinirden elde edilmiştir. Tüm ekstremitelerden sempatik deri yanıtı kaydedilmiştir. Hastaların dosya kayıtlarından tıbbi bilgileri elde edilmiştir. Verilerin çoklu karşılaştırmalarında Tukey ve Kruskal Wallis varyans analizi; önemli saptanan özelliklerin ikili karşılaştırmalarında Mann-Whitney U testi ve Spearman's ilişki analizi kullanılmıştır. p<0,005 istatistiksel anlamlılık düzeyi olarak alınmıştır.Yaş ortalamaları BGT grubunda 14,5 ± 3,2 yıl olan 15 hastanın (8 kız, 7 erkek), ID grubunda 14,0 ± 2,3 yıl olan 31 hastanın (17 kız, 14 erkek), NGT grubunda 13,9 ± 2,2 yıl olan 23 hastanın (14 kız, 9 erkek) ve kontrol grubunda 14,7 ± 2,7 yıl olan 32 çocuğun (14 kız, 18 erkek) cinsiyet özellikleri (p=0,64), boy uzunlukları (p=0,845) ve yaşları (p=0,50) bakımından aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu ancak vücut ağırlığı (p=0,000) ve vücut kitle indeksleri farklıydı (p=0,000).Motor sinir iletim çalışmalarına ait parametreler açısından incelenen motor sinirlerde BGT, ID ve NGT grupları arasında farklılık yoktu. Duyusal sinir iletim çalışmalarında da median, ulnar, medial plantar ve sural duyusal sinirlerde distal duyusal latans ve sinir iletim hızı açısından gruplar arasında farklılık yoktu. Ancak medial plantar duyusal yanıt amplitüdü; BGT ve ID'de, NGT ve kontrol grubuna göre düşük saptandı (p=0,004). Sempatik deri yanıtları (SDY) incelemelerinde üst ekstremitede elde edilen SDY amplitüd değerlerinin BGT ve ID'de, NGT ve kontrol grubuna göre düşük olduğu (sağ kol p= 0,001, sol kol p= 0,009); alt ekstremitede elde edilen SDY amplitüd değerlerinin ise BGT, ID ve NGT'de kontrol grubuna göre düşük olduğu (sağ bacak p= 0,008, sol bacak p= 0,001) bulundu. Üst ekstremitelerde elde edilen SDY sonuçları BGT ve ID grubunda anormallik gösterirken, alt ekstremitelerden elde edilen yanıtlar BGT, ID ve NGT grubunda anormaldi. NGT grubunun SDY amplitüd değerleri üst ekstremitede kontrol grubundan farksızken alt ekstremitede farklı bulundu.Obezite nedeniyle incelenen biyokimyasal ölçümler karşılaştırıldığında total kolesterol, trigliserit, yüksek dansiteli lipoprotein (HDL), düşük dansiteli lipoprotein (LDL) değerlerinin ortalaması ve bel/kalça oranı her üç grupta da benzer saptandı. Ancak yaşa göre düzeltilen total kolesterol, trigliserit, HDL ve LDL değerleri üç grupta da yüksek saptandı. Ortalama diastolik kan basıncı üç grupta benzerken sistolik kan basıncı ID grubunda BGT ve NGT grubuna göre yüksek saptandı (p=0,023).Medial plantar duyusal yanıt amplitüdünde saptanan düşüklüğünün cinsiyet, boy, kilo, vücut kitle indeksi, bel/kalça oranı ve sistolik kan basıncı ile istatistiksel olarak anlamlı ilişkili olduğu ve bu ilişkinin negatif yönde orta düzeyde olduğu görüldü. Ancak total kolesterol, trigliserit, HDL, LDL, diastolik kan basıncı ve yaş ile medial plantar duyusal yanıt amplitüd değerleri arasında bir ilişki saptanmadı.Bu çalışma sonucunda çocukluk yaş grubunda, bozulmuş glukoz toleransı ve insülin direnci olan hastalarda duyusal ve ince lif tutulumunun olduğu periferik nöropati saptanmıştır. Obezitenin çocuklardaki yeni saptanan komplikasyonu olan polinöropatinin; BGT veya ID tanısı olan çocuklarda, medial plantar sinir iletim çalışmaları ve sempatik deri yanıtları ile rutin elektrofizyolojik incelemelerle değerlendirilmesini önermekteyiz.

Obesity is considered to be a disease that affects people all communities worldwide and accompanying metabolic syndrome; impaired glucose tolerance, insulin resistance, dyslipidemia and prevelance of subsequent Type II Diabetes Mellitus at a young age is increasing in children. There was data reporting presence of small fiber neuropathy in impaired glucose tolerance in adults where axonal exposure were in the preferently. The purpose of this study, obese children with impaired glucose tolerance or insulin resistance and abnormal findings of the evaluation was to determine if nerve conduction studies.Nerve conduction studies and sympathetic skin response measurements was obtained from right median and ulnar nerves (sensory and motor) and peroneal and tibial nerve motor conduction studies and left sural and right medial plantar nerves in patients admitted to Endocrinology Department between April 1st. 2009 and December 1st, 2010 who underwent OGTT because of obesity and diagnosed with impaired glucose tolerance (IGT), insulin resistance (IR) or normal glucose tolerance (NGT), also in 20 patients who were already being followed. Sympathetic skin responses were recorded from all extremities. Medical data was obtained from chart reviews. Tukey and Kruskal Wallis analysis of variance were used for multivariate analysis; Mann-Whitney U test and Spearman Correlation test is used for binary comparisons that are considered important. p<0,005 was considered statistically significant.There was no statistically significant differences in gender (p=0,64), height (p=0,845) and age (p=0,50) between 15 patients (8 female, 7 male) with a mean age of 14,5 ± 3,2 years in the IGT group, 31 patients (17 female, 14 male) with a mean age of 14,0 ± 2,3 years in TR group, 23 patients (14 female, 9 male) with a mean age of 13,9 ± 2,2 years in the NGT group and 32 children (14 female, 18 male) with a mean age of 14,7 ± 2,7 years in the control group, but body weights (p=0,000) and body-mass indexes were different (p=0,000).Motor nerve conduction study parameters revealed no differences between IGT, IR and NGT groups. There was also no significant differences in sensory nerve conduction studies of median, ulnar, medial plantar and sural sensory nerves in terms of distal sensor}' latency and nerve conduction velocity between the groups. However, medial plantar sensory nerve amplitude was lower in the IGT and IR groups than in the NGT and control groups (p=0,004). Sympathetic skin response (SSR) amplitudes obtained from upper limbs were lower in the IGT and IR groups than in the NGT and control group (right arm p=0,001, left arm 0,009); but amplitude values of lower limbs were lower in the IGT, IR and NGT groups than in the control group (right leg p=0,008, left leg p=0.001). Results obtained from the arms were abnormal in IGT and IR groups, whereas results obtained from the legs were abnormal in IGT, IR and NGT groups. The SSR records of NGT group was the same with the control group in upper limbs but it was different than the control group in lower limbs.When biochemical measurements due to obesity were compared, mean values of total cholesterol, triglyceride, HDL (high density lipoprotein), LDL (low density lipoprotein) and waist/ hip ratio in IGT, IR and NGT groups were similar. However, age adjusted total cholesterol, triglyceride, HDL and LDL values were high in all three groups. Mean diastolic blood pressure was similar in three groups but systolic blood pressure was higher in IR group than in IGT and NGT groups (p=0,023).The decrease of amplitude in medial plantar nerve was found to be statistically significantly correlated with gender, height, weight, body-mass index, waist/ hip ratio and systolic blood pressure and this correlation was found to be negative and moderate. However, there was no correlation between total cholesterol, triglyceride, HDL, LDL, diastolic blood pressure, age and medial plantar nerve amplitude values.As a result of this study, we were detected peripheral neuropathy with sensory and small fiber involvement in pediatric patients with impaired glucose tolerance and insulin resistance. We recommend evaluation of polyneuropathy, as a newly detected complication of obesity in children, with medial plantar nerve conduction studies and sympathetic skin responses by routine electrophysiological examinations in children diagnosed with IGT or IR .