Çocukluk çağı üriner sistem taş hastalığının klinik ve metabolik özelliklerinin retrospektif değerlendirilmesi

Abstract

Üriner sistemde taş oluşumu, metabolik ve anatomik faktörler ile enfeksiyon varlığını içeren karmaşık bir sürecin sonucu olup çocuklarda ilerleyici renal hasar oluşturarak kronik böbrek yetersizliğine yol açabilen önemli bir hastalıktır. Ürolitiyazis olgularında etiyolojiyi belirlemek, tedavide başarıyı sağlamak ve rekürrensi önlemek açısından oldukça önemlidir. Çocuklarda metabolik anormallikler sonucu oluşan taşların yüksek oranda nüks ettiği bildirilir ve medikal bir tedavi protokolü izlenmez ise nüks oranı %50'ye kadar çıkabilir. Bu çalışmada Ondokuz Mayıs Üniversitesi Çocuk Nefroloji Bilim Dalı'nda izlenen, üriner sistemde taş saptanan hastaların retrospektif olarak, demografik, klinik özelliklerinin, metabolik risk faktörlerinin ve prognozlarının araştırılması amaçlanmıştır.Metod: Ocak 2003 ? Haziran 2010 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Nefroloji B.D'na başvuran, taş saptanan toplam 393 hasta dâhil edildi. Hasta bilgileri retrospektif olarak dosya taraması yöntemi ile incelendi.Bulgular: Çalışmamızda hastaların başvuru sırasındaki ortalama yaşı 5±5,05 yıl idi. 5 yaşın altındaki hasta oranı %55,4'tü ve diğer çalışmalarla uyumluydu. Araştırmaya alınan 393 olgunun E/K oranı 1,29 idi. Araştırmaya katılan hastaların 370'inde ailede ürolitiyazis olup olmadığı bilgisine ulaşıldı. 230'unda (%62,2) ailelerindeki bireylerinde taş bulunduğu belirlendi. Çalışmamızda en sık başvuru şikâyeti karın ağrısı (%56,5) idi. Yaş arttıkça, üriner sistem enfeksiyonu görülme oranının azaldığı belirlendi (p=0,01). Çalışmamızdaki hastaların %84,6'sında en az 1 metabolik bozukluk mevcuttu. Hipositratüri %43,4 oranında en sık görülen metabolik bozukluk olmuştur. Hiperkalsüri oranı %32,9 idi.Üst üriner sistemde (böbrek+üreter) taş saptanan hasta oranı %95,1, alt üriner sistemde taş saptanan hasta oranı %4,9'du. Tam iyileşme % 57,0 oranında görülmüştür. İyileşme görülmeyen hasta grubu % 26,0 `dır.Sonuç: Sonuç olarak, üriner sistem taş hastalığı çocukluk çağının önemli bir sağlık sorunudur. Taşı olan hastaların çoğunda bir veya daha fazla metabolik risk faktörü mevcuttur. Hastaya uygun tedavinin verilebilmesi için üriner sistem taş hastalığıyla başvuran her çocukta metabolik risk faktörleri değerlendirilmelidir. Taş rekürrenslerini önlemek için taşı olan hastalarda hipositratüri ve hiperoksalüri varlığı araştırılarak uygun diyet ve medikal tedavi uygulanmalıdır.

Stone formation in the urinary system is an important disease, resulting from a complicated process with the inclusion of metabolic and anatomical factors and presence of infection which can produce progressive renal damage that could lead to chronic renal failure in children. In patients with urolithiasis, determination of etiology is very important in terms of successful treatment outcome and avoidance of recurrence. Stone formation as a result of metabolic abnormalities are reported to be highly recurrent and recurrance rate can be up to 50% without using a medical treatment protocol. In this study, we aimed to investigate retrospectively demographical and clinical features, metabolic risk factors and prognosis of patients with urinary system stones who are followed by Ondokuz Mayis University Department of Child Nephrology .Method: 393 patients admitted to Ondokuz Mayis University Faculty of Medicine, Department of child nephrology between January 2003 and June 2010 and diagnosed with urinary stone disease were included. Patients data are analysed by retrospective chart review.Results: In our study mean age on admission was 5±5,05. 55,4% of the patients were aged under 5 years which is consistent with other studies. In 393 cases studied, the M/F ratio was 1,29. In 370 cases studied, family history for stone disease, was obtained. In 230 (62,2%) of the cases there was stone disease in the family members. The most common complaint on admission in our study was abdominal pain (56,5%). It was established that urinary system infection rate was decreasing with age (p=0,01). There was at least one metabolic disorder in 85,6% of the patients. Hipocitraturia was the most common metabolic disorder with a ratio of 43,4%. 32,9 % of patients had hypercalciuria. 95,1% of the patients had upper urinary system stone where as 4,9% had lower urinary system stone.Conclusion: As a result, urinary system stone disease is an important problem of childhood. In patients with urinary stones there is one or more metabolic risk factors. Metabolic risk factors should be evaluated in all children admitted with stone disease in order to give proper treatment. In patients with urinary stones, hypocitraturia and hyperoksaluria should be investigated and appropriate diet and medical treatment should be given.