Farklı ortamlarda yaşayan yaşlı kişilerin fiziksel performans ve yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Farklı Ortamlarda Yaşayan Yaşlı Kişilerin Fiziksel Performans ve Yaşam Kalitelerinin Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Protez-Ortez Biomekani Programı Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara 2004. Çalışmamızın amacı farklı ortamlarda yaşayan yaşlı bireylerin fiziksel performans ve yaşam kalitelerinin karşılaştırılması ve kullanılan üç test ile elde edilen sonuçlar arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Çalışmaya, Mini Mental Test, Fonksiyonel Görme İndeksi ve İşitme testinden belirli bir yeterlilik derecesi gösteren ve yaşamlarını bağımsız olarak sürdürebilen 70 yaş ve üstü 120 yaşlı olgu dahil edilmiştir. Yaşlı bireyler yaşam ortamları dikkate alınarak 4 farklı gruba ayrılmıştır. Huzurevinde yaşayan olgular 1. gruba, yalnız yaşayan olgular 2. gruba, eşiyle birlikte yaşayan olgular 3. gruba ve çocukları ile beraber yaşayan olgular ise 4. gruba dahil edilmiştir. Olguların yaşam kaliteleri ve fiziksel performansları değerlendirilmiştir. Yaşam kalitesinin değerlendirilmesi için Hastalık Etki Profili ve 12 Maddeli Sağlık Statüsü Anketi, fiziksel performans değerlendirmesi için ise Fiziksel Performans Testi uygulanmıştır. Gruplar arasında test ve anket sonuçları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır(p>0,05). Olguların eğitim düzeylerinin uygulanan test ve anket sonuçlarına olan etkisine bakıldığında sadece Fiziksel Performans Test sonuçlarında eğitim düzeyi daha yüksek olanlar lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur(p<0,05). Olguların tümünde test ve anketlerin birbirleriyle olan ilişkisine bakıldığında aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur(p<0,01)(Spearmann rho, r=.467-.533-.772). Bu durum yaşlı bireylere uygulanan test ve anketlerin uyum geçerliğinin olduğunu göstermektedir. Olguların gelir düzeyleri ile 12 Maddeli Sağlık Statüsü Anketi ve Hastalık Etki Profili arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur(p<0,05)( Spearmann rho, r=.338-.261). Olguların test ve anket sonuçları cinsler arasında karşılaştırıldığında erkeklerin lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur(p<0,05). Olguların fiziksel performans ve yaşam kalitelerinin yaşadıkları ortam açısından farklılık göstermediği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Yaşlı, yaşam ortamı, yaşam kalitesi, fiziksel performans.

The Assessment of Physical Performance and Quality of Life of Elder Individuals Living in Different Environments. Hacettepe University, Prosthetics-Orthotics and Biomechanics Program Master of Science Thesis, Ankara 2004. The aim of our study is to compare the physical performance and quality of life of older adults living in different environments, and also to determine the relationship between the data obtained by utilizing three tests. 120 elder subjects 70 years and older who performed a predetermined degree of competency in mini mental test, vision spesific functional index and hearing test and who were able to live independently, were included in the study. Elder individuals were separated into four different groups according to their living environments. Subjects living in a nursing home consisted the first group, subjects living alone consisted the second group, subjects living with their spouses consisted the third group and subjects living with their children consisted the fourth group. Physical performance and quality of life of the subjects were assessed. To assess the quality of life, Sickness Impact Profile and 12 Item Health Status Questionnaire were used and to assess physical performance The Physical Performance Test was used. No statistically significant difference was found between the test results in intergroup comparisons(p>0,05) showing that quality of life and physical performance was not affected by place of residence. Education level did not affect the result of the Sickness Impact Profile and 12 Item Health Status Questionnaire but did have a statistically significant effect on the score obtained for the Physical Performance Test. Correlation was found between the scores obtained from the three tests(p<0,01)(Spearmann rho, r=.467-.533-.772) showing that all three tests were complementary and had construct validity.There was a statistically meaningful relationship between the level of income and 12 Item Health Status Questionnaire and Sickness Impact Profile(p<0,05)( Spearmann rho, r=.338-.261). When the results of the test and questionnaires were compared between genders, we found a statistically meaningful difference in favour of the male subjects(p<0,05). Key Words: Elderly, living enviroment, quality of life, physical performance