Fen bilimleri ders kitaplarındaki etkinliklerin alana özgü beceriler yönünden sınıflandırılması

Abstract

Bu çalışmada 2018–2019 eğitim-öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurumu tarafından onaylanıp, yayınevleri tarafından basılmış olan ilköğretim 5, 6, 7 ve 8. sınıf fen bilimleri ders kitaplarında yer alan etkinliklerin, 2018 yılı fen bilimleri öğretim programında belirtilen beceriler yönünden incelemesi yapılmıştır. Alana özgü beceriler öğretim programında üç ana kategoriden oluşmaktadır. Bunlar bilimsel süreç becerileri, yaşam becerileri ve mühendislik becerileridir. Bu kategorilerin altında toplam 15 adet beceri programda belirtilmektedir. İlköğretim 5, 6, 7 ve 8. sınıf fen bilimleri ders kitaplarındaki etkinlikler tek tek incelenerek öğretim programında belirtilmiş olan bu becerilerden hangilerine hitap ettiği tespit edilmiştir. Becerilerin belirlenmesi aşamasında altı farklı uzman kitaplardaki tüm etkinlikleri inceleyerek görüşlerini bildirmişlerdir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Etkinliklerin incelenmesi sonucu ortaya çıkan veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. İçerik analizi için belirlenmiş olan alt kategorilere bakılarak analiz tamamlanmıştır. İnceleme sonucunda, ilköğretim 5, 6, 7 ve 8. sınıf fen bilimleri ders kitaplarındaki etkinliklerde sorgulanan 2018 fen bilimleri öğretim programında belirtilen alana özgü becerilerin ünitelere ve sınıf seviyelerine göre durumları saptanmıştır. Kullanım sıklıkları frekans ve yüzde tablolarına işlenerek, ünitelere göre becerilerin dağılımı gözlemlenmiştir. Sınıf düzeylerine göre alana özgü becerilerin dağılımı belirlenmiştir. Bilimsel süreç becerileri, yaşam becerileri ve mühendislik becerilerinin ünitelere göre ve sınıf seviyelerine göre kullanımları saptanmıştır. Ulaşılan sonuçlar doğrultusunda da çeşitli öneriler yapılmıştır.

In this study, the activities in the 5th, 6th, 7th and 8th grade science textbooks published by the publishing houses and approved by the Ministry of National Education in the period of 2018–2019, will be classified according to the skills specified in the Science Education Program of 2018. Field specific skills consist of three main categories in the curriculum. These are science process skills, life skills and engineering skills. A total of 15 skills are listed under these categories. The activities in the 5th, 6th, 7th and 8th grade science textbooks were examined separately and it was found out which of these skills were addressed in the curriculum. During the determination of skills, six different experts examined all activities in the books and expressed their opinions. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the research. The data obtained from the analysis of the activities were subjected to content analysis. The analysis was completed by looking at the sub-categories determined for content analysis. As a result of the investigation, the questioning of the field-specific skills were determined according to the units and grade levels. Frequency of usage was recorded in the tables and the distribution of skills according to the units was observed. The distribution of skills specific to the field was determined according to class levels. The use of scientific process skills, life skills and engineering skills according to units and grade levels were determined. Various suggestions were made in line with the results reached.