Acil sağlık hizmetleri birim maliyetlerinin hizmet işlem ücretleri ile karşılaştırılması

Abstract

Acil sağlık hizmetleri sistemi, `ani hastalık veya yaralanma mağdurlarına sağlık hizmetlerinin etkin, koordineli ve zamanında ulaştırılması için personel, tesis ve teçhizat düzenlemelerini sağlayan kapsamlı bir sistem` olarak tanımlanabilir. Acil Sağlık Hizmetlerinin amacı, gereksiz ölüm veya uzun vadeli morbiditeyi önlemek için ani ve hayatı tehdit eden yaralanmalara veya acil durum mağdurlarına zamanında hizmet vermektir. Bu hizmetlerin etkililiği, hizmetin zamanında verilmesiyle yakından ilişkilidir. Kullandığı teknolojiler nedeniyle yüksek maliyete sahip olan acil sağlık hizmetleri, hayat kurtarma, komplikasyon ve erken ölümlerin önüne geçme açısından değerlendirildiğinde maliyet etkili olarak sunulması önem arz etmektedir. Acil sağlık hizmetlerinin maliyeti ve bu amaçla kullanılan kaynakların tespiti çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada yapılan araştırmada, Türkiye'de literatür örneğine rastlanmayan acil sağlık hizmetlerinin birim maliyetlerinin hesaplanması ve hizmet işlem ücretleri ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada Eskişehir İl Ambulans Servisi Başhekimliğinin 2015 yılına ait mali, idari ve tıbbi kayıtları esas alınarak sağlık kurumunun maliyet unsurları belirlenmiştir. Maliyetler birinci, ikinci ve üçüncü dağıtım olarak tanımlanan ve üç ayrı aşamada gerçekleştirilen dağıtımlar ile hesaplanmıştır. Yöntem olarak birim maliyet hesaplamaya esas teşkil edecek temel maliyetleme yöntemlerinden fiili ve tam maliyet yöntemi tercih edilmiştir. Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonlarının yerleşim yerlerine ve türüne göre acil sağlık hizmetlerinin birim maliyetleri hesaplanmış ve elde edilen sonuçlar Sağlık Bakanlığı Kamu Sağlık Hizmetleri Fiyat Tarifesi ile karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda, toplam maliyetler içerisinde en yüksek maliyetin direkt personel giderlerinden oluştuğu görülmüştür (% 77,65). Birim maliyetleri etkileyen en önemli unsurların ise direkt personel maliyeti, acil sağlık hizmeti işlemlerinin uygulama süresi ve Acil Sağlık Hizmeti İstasyonlarının konumu ve türü olduğu tespit edilmiştir. Eskişehir ili genelinde acil sağlık hizmeti uygulamalarının % 72,22'sinin araştırma neticesinde saptanan fiili maliyetleri, Sağlık Bakanlığı Kamu Sağlık Hizmetleri Fiyat Tarifesinin üzerinde bulunmuştur. Bu nedenle mevcut fiyat tarifelerinin maliyet temelli olarak güncellenmesi önerilmektedir. Acil sağlık hizmetlerinin maliyet analizi çalışmaları, Acil Sağlık Hizmeti İstasyonlarının varlığı ve gelecekteki gelişimi için önemli fayda sağlayacaktır.

Emergency health services system can be defined as `a comprehensive system that provides personnel, facilities and equipment arrangements for the effective, coordinated and timely delivery of health services to the victims of sudden illness or injury.` The aim of emergency health services is to provide timely service to sudden and life-threatening injuries or emergency victims in order to prevent unnecessary death or long-term morbidity. The effectiveness of these services is closely related to the timely delivery of the service. The cost of emergency health services, which have high cost due to the technologies it uses, is important in terms of life saving, complications and prevention of premature deaths. The cost of emergency medical services and the determination of resources used for this purpose constitute the main subject of the study. In the study, it was aimed to calculate the unit costs of emergency health services that are not found in the literature sample in Turkey and compare them with the service transaction fees. For this purpose, the cost elements of the health institution were determined based on the financial, administrative and medical records of the Head Office of the Eskişehir Provincial Ambulance Service in 2015. The costs are calculated by the distribution that is defined as the first, second and third distribution and carried out in three separate stages. The basic costing unit cost computations as a practice of methods that will form the basis of actual and full cost method is preferred. The unit costs of emergency health services were calculated according to the location and type of emergency health services stations and the results were compared with the price tariff of the Ministry of Health. As a result of the research, the highest cost in total costs was directly attributable to personnel costs (77.65%). The most important factors affecting unit costs were the direct cost of personnel, the duration of emergency health care operations and the location and type of emergency health care stations. The actual costs of 72.22% of emergency health care applications in the province of Eskisehir were higher than the price tariff of the Ministry of Health. Therefore, it is recommended that current price schedules be updated based on cost. Cost analysis of emergency health services will provide significant benefits for the presence and future development of emergency health service stations.