Kutadgu Bilig`de `Bey` figürünün otantik liderlik yaklaşımı açısından analizi

Abstract

Bu çalışmada Kutadgu Bilig'de `bey` figürünün otantik liderlik ile karşılaştırılarak analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın bir diğer amacı, kendi kültürel köklerimizden ve otantik geleneğimizden kaynaklanan `bey` kavramının anlam içeriği ile batılı düşünce biçimlerinin ürettiği `lider` kavramı arasında bir karşılaştırma yapmak suretiyle iki medeniyet arasındaki zihinsel (paradigmatik) farklılığı ortaya koymaktır. Araştırma, yorumsamacı (hermeneutik) bir yaklaşımla yürütülmüştür. Verilerin analizinde Wolcott tarafından geliştirilen (betimsel) veri analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Örneklem seçiminde araştırmanın niteliğine uygun olarak `amaçsal örneklem tekniği` kullanılmıştır. Araştırmanın deseni, amacı sorunsalı ve araştırma soruları dikkate alınarak amaçsal örneklemenin uygunluğuna karar verilmiştir. Araştırmanın evreni Kutadgu Bilig metni; örneklemi (veri malzemesi) `Kutadgu Bilig metnindeki beyin özelliklerini ifade eden ve `bey` adının geçtiği dizelerdir. Bu dizelerden doğrudan alıntılar yapılarak, bey figürü otantik liderliğin bileşenleri açısından analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre beyin vasıfları otantik liderliğin bileşenleri ile büyük ölçüde örtüşmektedir. Bu durum, yeni olarak sunulan otantik liderlik yaklaşımının aslında geçmişte ifade edilenlerden farklı olmadığını göstermiştir. Türk yönetim geleneği içerisinde zaten devlet yöneticilerinden beklenenin bu olduğu çıkarımı yapılmıştır. Literatürde bugüne kadar Kutadgu Bilig'de `bey` figürünün otantik liderlik gibi yeni bir liderlik anlayışıyla karşılaştırmalı olarak ele alınmadığı düşünüldüğünde araştırmanın bu yönünün özgün olduğu kanaatine varılmıştır. Edebi ve siyasi bir metnin örgütsel davranışın herhangi bir kavramıyla karşılaştırılmasının alana, yönteme ve uygulamaya önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

In this study, it is aimed to analyze `gentleman` figure in Kutadgu Bilig compared to authentic leadership. Another aim of the research is to reveal the mental (paradigmatic) difference between the two civilizations by making a comparison between the meaning content of the `gentleman` concept originating from our own cultural roots and the `leader` concept produced by Western ideas. This research was conducted with a hermeneutic approach. Data analysis was based on Wolcott (1994) (descriptive) data analysis technique. In the selection of the sample, `purposeful sampling` was used in accordance with the nature of the study. It was decided that the purposeful sampling was appropriate by taking into account the nature of the research, the problem and the research questions. The population of this research is Kutadgu Bilig text; sample `(data material)` lines of expressions of the `bey` in the text and the name `bey`. Directly drawn from these lines, the gentleman figure was analyzed in terms of components of authentic leadership. According to the findings of the research, the qualities of the `gentleman` largely coincide with the components of the authentic leadership. This situation has shown that the newly introduced authentic leadership approach is not really different from what was expressed in the past. It is inferred that this is what is expected from the state administrators within the Turkish management tradition. In the literature, up to now it is believed that this kind of research is original, as it is thought that in the Kutadgu Bilig, the `bey` figurative has not been compared with a new leadership concept like authentic leadership. The comparison of a literary and political text with any concept of organizational behavior is thought to make an important contribution to the field, methodology and practice.