Acil serviste bilgisayarlı beyin tomografisinde patolojik bulgu saptanan kafa tarvmalı hastaların demografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Kafa travmalı hastalara klinik yaklaşım günümüzde modern acil servislerin en kalıcı ve en kapsamlı problemlerinden biridir. Bu yaralanmalar öldürücü, sakat bırakıcı ve uzun süre tedavi ve bakım gerektiren patolojilerdir. Erken tanı ve tedavi, morbidite ve mortaliteyi önemli derecede azaltmaktadır. Bu çalışmada acil serviste bilgisayarlı beyin tomografisinde patolojik bulgu saptanan kafa travmalı hastaların bazı demografik ve klinik özelliklerini ve prognoza etki eden faktörleri retrospektif olarak değerlendirmeyi amaçladık.Materyal ve Metod: Bu çalışma, Acil Tıp Kliniğimizde Ocak 2007- Aralık 2009 tarihleri arasında, travma nedeniyle değerlendirilen ve bunlardan bilgisayarlı beyin tomografisinde (BBT) patolojik bulgu saptanan 18 yaş ve üzerindeki kafa travması olan toplam 260 hastanın dosya bulguları ve hastane kayıtları geriye dönük olarak incelenerek yapıldı. Hastaların, yaş, cinsiyet, başvuru tarihi, Glaskow Koma Skalası (GKS), Injury Severity Score (ISS), Revised Trauma Score (RTS), vital bulguları, hipoksi veya hipotansiyon varlığı, yaralanma karakteristikleri, yaralanma mekanizmaları, BBT bulguları, eşlik eden sistem yaralanmaları, tedavi yöntemleri ve sonuçları daha önceden oluşturulmuş hasta bilgi formuna kaydedildi. Elde edilen veriler Statistical Package for Social Science (SPSS) 15.0 programına yüklendi. İstatistiksel yöntem olarak Chi-Square testi, One-Way Anova testi, Tukey testi ve Cox Oransal Hazard Modeli kullanıldı. İstatistiksel analizde p<0.05 değeri anlamlı kabul edildi.Bulgular: Çalışmanın yapıldığı 3 yıllık sürede acil servise başvuran tüm travma hastalarının % 4.3'ünün BBT'sinde patolojik bulgu saptandı. Hastaların % 83.1'i erkek ve yaş ortalaması 43.6±18.1 idi. En sık travma nedeninin motorlu taşıtlarla ilişkili yaralanmalar olduğu saptandı (% 55.8). Hastaların BBT'sinde en sık multipl kontüzyon (% 40.8) ve kraniyum fraktürü (% 37.3) tespit edildi. Cerrahi tedavinin hastaların % 29.6'sına uygulandığı belirlendi. Ölen ve sağ kalan hasta grupları uygulanan tedavi yöntemleri bakımından karşılaştırıldığında anlamlı bir fark saptanmadı (p>0.05). Beyin tomografisinde patolojik bulgu saptanan kafa travmalı hastalarda servikal vertebra yaralanma sıklığı % 8.1 idi. Kafa travmasına en sık eşlik eden sistem yaralanmasının batın yaralanması (% 37.3) olduğu belirlendi. Kötü nörolojik sonuç saptanan hastalarda ISS puanının ortalamasının 35.7, RTS puanının ortalamasının ise 5.1 olduğu tespit edildi. Çalışmamızda mortalite oranı % 27.7 olarak saptandı. BBT'de diffüz beyin ödemi, multipl kontüzyon, subaraknoid kanama ve epidural kanama saptanması mortalite ile ilişkili olarak bulundu. En sık ölüm nedenleri ciddi beyin hasarı (% 61.1) ve kafa travması ile birlikte multisistem yaralanmaları (% 23.6) idi. Ölen ve sağ kalan hasta grupları ISS ve RTS puanları bakımından karşılaştırıldığında anlamlı derecede fark olduğu saptandı (p<0.05). İlk 24 saatte gerek hipoksi gerekse hipotansiyon epizodunun varlığının hastaların nörolojik sonuçlarını anlamlı derecede etkilemediği belirlendi (p>0.05). En önemli prognostik göstergelerin; yaş, GKS, ISS ve RTS puanı olduğu tespit edildi. Ölümlerin en sık travmadan sonraki ilk 24 saatte (% 36.1) ve 3-7. günler arasında (% 33.3) olduğu belirlendi.Sonuç: Kafa travmaları sıklıkla motorlu taşıtlarla ilişkili yaralanmalar sonucunda özellikle 18-45 yaş grubu erkek hastaları etkileyen önemli bir toplumsal problemdir. Kafa travmalarında en sık görülen patolojik bulgunun multipl kontüzyon ve mortalite ile ilişkili en önemli patolojilerin ise diffüz beyin ödemi ve beyin parankimi etkileyen yaralanmaların olduğu görülmektedir. Kafa travmalı hastalarda en önemli prognostik faktörler ISS, RTS, GKS ve yaş ortalamasıdır.Anahtar kelimeler: Kafa travması, bilgisayarlı beyin tomografisi, prognostik faktörler, Revize travma skoru

Objective: The clinical approach to patients head injury is one of the most persistent and comprehensive problems of modern emergency services at today. These injuries are pathologies that are fatal, debilitating and require long term treatment and care. Early diagnosis and treatment significantly reduces morbidity and mortality. In this study, we aimed to evaluate retrospectively some demographic and clinical characteristics who had pathological findings at computed tomography in emergency department.Materials and Methods: In this study, we analyzed retrospectively hospital records and patient file findings of total 260 patients ?18 years with head injury that were determined pathological finding at computed tomography (CT) and evaluated for trauma between January 2007-December 2009 in our emergency medicine clinic. Patients? age, gender, date of application, Glasgow Coma Scale (GCS), Injury Severity Score (ISS), Revised Trauma Score (RTS), vital signs, hypoxia or the presence of hypotension, injury characteristics, injury mechanism, CT findings, concomitant system injuries, treatment methods and results recorded into the patient informator form which was previously created. Data was installed to Statical Package for Social Science (SPSS) 15.0. For Statistical analysis Chi-square test, One-Way ANOVA, Tukey test and Cox Proportional Hazard model was used. Statistical analysis and p<0.05 was considered significant.Results: Pathological findings were found in CT of % 4.3 of all trauma patients admitted to emergency department during 3 years the study performed. 83.1 % of patients were male and mean age was 43.6±18.1. The most common causes of trauma were motor vehicle releated injuries (55.8 %). Multiple contusions (40.8 %) and cranium fracture (37.3 %) were frequently determined at patients? CT. It was determined that surgical treatment was performed in 29.6 % of patients. There was no significantly difference between deceased and survivors patient groups when performed treatment methods were compared (p>0.05). Frequency of cervical spine injury was 8.1 % in head trauma patients had pathological findings at brain CT. Abdominal injuries (37.3 %) were determined the most common system injuries concomitant to head trauma. Average ISS score was 35.7 and average RTS score was 5.1 in patients with poor nörological outcome. In our study, mortality rate was 27.7 %. Diffuse brain edema, multiple contusions, subarachnoid hemorrage and epidural hematoma detective in CT was found associated with mortality.The most common causes of death were serious brain injury (61.1 %) and multisystem injuries with head trauma (23.6 %), respectively. There was a significant difference when deceased and survivors patients groups were compared for ISS and RTS scores (p<0.05). We determined that the presence of hypoxia or hypotension episode in first 24 hours significantly didn?t effect the neurological outcomes of patients (p>0.05). Age, GCS, ISS and RTS scores were determined as the most important indicators. The most common deaths is determined in the first 24 hours after injury (36.1 %) and between 3-7 days (33.3 %) respectively.Conclusion: Head injuries are major public health problem which is frequently as a result of motor vehicle releated injuries especially effected male patients group between 18-45 years aged. It is observed that multiple contusions are the most common pathologic findings and diffuse brain edema and brain parenchym injuries are the most important pathologies associated with mortality. The most important prognostic factors in patients with head injury are ISS, RTS, GCS and avarage age.Key Words: Head injury, computed tomography, prognostic factors, the Revised Trauma Score