Hemodiyaliz hastalarında sıvı kısıtlamasına uyum, tuz bilgisi ve yiyecek tüketim alışkanlıkları

Abstract

AMAÇ: Hemodiyaliz hastalarının sıvı ve tuz kısıtlaması tedavisine uymamaları önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Biz çalışmamızda hemodiyalize giren hastaların diyet ve sıvı kısıtlama tedavilerine olan uyumsuzluklarını inceledik. Ayrıca hemodiyaliz hastalarının tuz hakkındaki bilgilerini ölçerek ve günlük yiyecek tüketim alışkanlıklarını sorgulayarak bunların sıvı ? tuz kısıtlaması üzerine olan etkilerini araştırdık.GEREÇ ve YÖNTEMLER: Çalışmamız hemodiyalize tedavisi alan 264 kronik böbrek hastası ile yapıldı. Bir haftalık ortalama iki diyaliz arası kilo alımları hesaplandı. İki diyaliz arası kuru ağırlıklarının ortalamasının % 4'ünden fazla kilo alan hastaları sıvı tuz kısıtlaması tedavisine uyumsuz kabul edildi. Hemodiyalize giren hastaların tuz bilgi düzeylerini ölçmek için 20 sorudan oluşan bir anket yapıldı. Ayrıca hastalara ülkemizde sık tüketilen turşu, beyaz peynir, simit/börek, tuzlu çerez, ekmek gibi yiyecekleri ne sıklıkla tükettikleri soruldu.BULGULAR: Hemodiyaliz hastalarının %38,6'sı sıvı kısıtlaması tedavisine uymamıştı. Sıvı kısıtlamasına uymayan hastalar daha genç, bekar/boşanmış, eğitim düzeyleri daha yüksek, tuz bilgileri daha iyi, daha uzun süredir hemodiyaliz tedavisi gören, vücut kitle indeksi daha düşük hastalardı (p<0.05). Hastaların tuz bilgisini ölçen 20 soruluk testten hastaların aldıkları puanların ortalaması 12,3 ± 2,99 (4 ? 19) idi. Eğitim düzeyi yüksek olanlar, 60 yaşından küçükler, sıvı kısıtlamasına uymayan hastalar daha fazla puan almışlardı (p<0.0001). Hastalarımız yiyecek tüketimlerinde en çok beyaz peynir (%53'ü her gün) ve hamur işi gıdalar (%50'si haftada 1-3 kez) yediklerini belirtti. Beyaz peyniri ve hamur işi tüketimi fazla olanlar iki diyaliz arası daha fazla kilo almışlardı (p<0.05). Hastalarımızın ekmek tüketimine baktığımızda, her gün düzenli olarak tuzsuz ekmek yiyen hastalarımız ve günde yarım ekmekten az ekmek tüketenler iki diyaliz arası daha az kilo almışlardı (p<0.05).SONUÇ: Hastalarımızın yaklaşık %40'ı sıvı ve tuz kısıtlaması tedavisine uymamaktadır. Eğitim düzeyi yüksek ve tuz hakkında bilgili olan hastaların sıvı kısıtlamasına uymadıkları görülmüştür. Bu da tek başına eğitim ve bilginin diyete uyum açısından yeterli olmadığını göstermektedir. Ülkemizde beyaz peynir, hamur işi gıdalar ve ekmek sık tüketilen geleneksel tuzlu yiyeceklerdendir. Hastaların sıvı ve tuz kısıtlamasına uyabilmeleri için günlük yiyecek tüketim alışkanlıklarını değiştirmeleri gerekmektedir.

AIM: Noncompliance of hemodialysis patients to the fluid and salt restriction therapy is an important morbidity and mortality reason.The aim of this study was to evaluate the incompatibility for dietary and fluid restriction therapy in patients undergoing hemodialysis. Also, by measuring patients? knowledge about salt and by questioning daily food consumption behaviour; we evaluated the influence of these subjects on fluid-salt restriction.MATERIAL and METHODS: This study was performed with 264 chronic renal failure patients undergoing hemodialysis. Weekly mean inter-dialytic weight gain was calculated. The patients who gained more than 4 % of their average dry weight were accepted noncompliant to fluid-salt restriction therapy. A questionnaire consisted of 20 questions to measure the level of knowledge about salt in patients undergoing hemodialysis. Also, patients were asked about consumption frequency of pickles, feta cheese, Turkish bagel/patty, savory snack and bread which are common consumpted food in our country.RESULTS: 38.6 % of patients were noncompliant to fluid restriction therapy. These patients were younger, single/divorced, with higher educational level, more knowledgeable about salt, with longer duration of hemodialysis and with lower body mass index (p < 0.05). The mean test score they gained from 20-item questionnaire measuring salt knowledge was 12.3±2.99 (4-19). Patients with higher educational level, younger than 60 years of age, noncompliant to fluid restriction gained more score than others (p < 0.0001). The most common types of food consumpted were feta cheese (53 % of patients, daily) and pastry food ( 50 % of patients, 1-3 times a week). The inter-dialytic weight gain in these patients consuming more feta cheese and pastry was more than others (p < 0.05). The inter-dialytic weight gain was lesser in patients who consumed daily salt-free bread and those with lesser than half of a bread (p < 0.05).CONCLUSİON: Approximately 40 % of our patients are noncompliant to fluid and salt restriction therapy. Higher the educational level and more knowledgeable about salt, lesser compliance to fluid restriction. This shows that education and knowledge alone isn?t enough for dietary compliance. In our country, feta cheese, pastry food and bread are common consumpted traditional salty food. In order to compliant to fluid and salt restriction, patients should change daily food consumption behaviours.