Bakteriyel menenjit geçiren çocuklarda akut dönemde kullanılan kortikosteroidin uzun dönem izlem bulguları üzerine etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

IV ÖZET Leptomeningslerin ve aralarında yer alan subaraknoid boşluğun, bir başka deyişle bu bölgede bulunan beyin-omurilik sıvısının (BOS) enflamasyonu olarak tanımlanan menenjit, antimikrobiyal ve destek tedavi yöntemlerinde elde edilen gelişmeye rağmen ciddi mortalite ve morbidite nedeni olmaya devam etmektedir. Akut bakteriyel menenjit komplikasyonları arasında nörolojik komplikasyonlar ilk sırada yer almaktadır ve değişik derecelerde sensori- nöral işitme kaybı en sık görülen sekeldir. Bakteriyel menenjitli çocuklarda yapılan çalışmalar deksametazonun meningeal inflamasyonu azaltarak klinik bulguları düzelttiğini, işitme kaybı, nörolojik sekel ve ölümleri azalttığım göstermiştir. Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi tarafından 1980 ve 1999 yılları arasında pnömokokkal menenjit ve akut bakteriyel menenjit tanısı ile takip edilen hastaların klinik bulguları, laboratuar bulguları, tedavi ve izlemleri retrospektif olarak incelendi. Çalışma grubu; pnömokokkal menenjit ve steroid tedavisi almayan 25, pnömokokkal menenjit ve steroid tedavisi alan 30 ve diğer bakteriyel menejit olan 25 vakadan oluşturuldu. Bu bulgular prospektif olarak yapılan odyometrik ve psikometrik testleriyle karşılaştırılarak değerlendirildi. Pnömokokkal menenjit hikayesi olup steroid almayan hasta grubumuzda 6 adet sensöri-nöral tipte işitme kaybı (ikisi tek taraflı olarak ileri derecede ciddi işitme kaybı (66-95 desibel) şeklinde), steroid alan pnömokokkal menenjitli hastalarda ise 5 adet çok hafif derecede sensöri-nöral tipte işitme kaybı tespit edilirken, diğer bakteriyel menenjitli hastalarda 6 adet sensöri-nöral tipte işitme kaybı (biri tek taraflı olarak orta derecede işitme kaybı şeklinde) tespit edildi. Toplam zeka testi sonuçlarında en düşük 40 ve en yüksek 121 olarak tespit edildi. Bütün vakaların ortalama zeka testi puanı 90 ± 17 idi, ve menenjit geçiren hastaların genel zeka puanlan daha düşüktü. Pnömokokkal menenjit hikayesi olup steroid alan hastalan steroid almayan hastalarla karşılaştırdığımızda uzun döenmli izlemlerinde işitme kaybının daha nadir ve daha hafif şiddete olması, okul başarı durumlarının daha yüksek olması, aileleri tarafından dikkat edilen hırçınlık ve sosyal uyumsuzluk sorununun daha düşük olması, epilepsi vb. Nörolojik sekellerinin daha az anlamlı olması sebebiyle bakteriyel menenjit vakalarında tereddütsüz olarak steroid kullanımının desteklenmesi kanatindeyiz.

ABSTRACT Özen, M., Evaluation of Long Term Sequels of Bacterial Meningitis Treated with and without Steroid, Hacettepe University, Faculty of Medicine, Department of Pediatrics, Thesis in Pediatric Infectious Disease, Akara 2004 Meningitis, inflammation of the subarachnoid space and cerebro-spinal fluid (CSF), still dominates as a serious infection in terms of morbidity and mortality despite of recent developments in antimicrobial and supportive therapy. Neurologic complications are the commonest sequela after bacterial meningitis, and different grade of sensorineuronal hearing loss follows as well. Recent studies reported that dexamethasone diminish meningeal inflammation in bacterial meningitis, and in turn ameliorates clinical symptoms, and decreases the rate of hearing loss, neurological complications and morbidity. The patients who were followed-up with the diagnosis of acute bacterial meningitis and pneumococcal meningitis in Hacettepe University İhsan Doğramacı Children Hospital Infectious Disease Unit between the years 1 980 and 1 999 were evaluated retrospectively. Audiometric and pyschometric tests were performed prospectively and evaluated with regards to clinical and microbiological findings. Patients with pneumococcal meningitis who did not receive dexamethasone therapy experienced 6 sensory-neural hearing loss (two of them had serious type hearing loss), whereas the group who received dexamethasone had only 5 mild sensoryneural hearing loss. The remaining group had 6 sensoryneural mild hearing loss except one moderate grade. The total intelligence quotience of the subjects revelaed the lowest point as 40 and the highest 121. The average point of intelligence test for the all subjects was 90 ± 17, and the average of the meningitis group was below the national standarts. We would recommend the usage of dexamethasone therapy in bacterial meningitis cases when we compared the fairly well findings of pneumococcal meningitis cases who received steroid with who did not receive; the milder and the lower percentage of hearing loss, the better school performance, the lower percentage of attention-deficient state and social incompability and the lower rate of neurological sequela like epilepsy.