Normal ve sirotik farelerde farklı hepatektomilerin serum endostatin düzeylerine etkileri ve karaciğer rejenerayonu ile ilişkisi

Abstract

ÖZET Karaciğer rejenerasyonunda anjiyoğenezin önemli bir rolü vardır. Rezeksiyon sonrası geride kalan karaciğer dokusundaki anti- anjiyogenik yanıt ve bunun rejenerasyon ile ilişkisi tam olarak bilinmemektedir. Bu çalışmada, normal ve sirotik farelerde farklı hepatektomîlerin serum endostatin düzeylerine etkileri ve bunun karaciğer rejenerasyonu ile olan ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya 60 adet sirotik olmayan *S(-)' ve 36 adet CCU ile siroz oluşturulmuş ' S(+)' Wistar albino fare dahil edildi. S(-) fareler sham, %20, %40, %70 hepatektomi yapılmak üzere 4 ana gruba, S(+)'ler ise sham, %20, %40 hepatektomi yapılmak üzere 3 ana gruba, aynı genişlikte hepatektomi uygulanan hayvanlar hepatektomi sonrası 1. ve 14. gün serum endostatin ve karaciğer rejenerasyon düzeyleri karşılaştırılmak üzere de 2 alt gruba ayrıldı. Sonuç olarak, sirotik olmayan karaciğerde rejenerasyon cevabı ile serum endostatin düzeyleri arasında hepatektomi genişliğiyle parelellik gösteren anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0,05). Rejenerasyon tamamlandıktan sonra bile yüksek endostatin düzeyleri devam etmektedir. Sirotik karaciğer rezeksiyonundan sonra erken dönemde yüksek seyreden endostatin düzeyinin rejenerasyondan bağımsız olduğu ve sirotik karaciğer hepatositlerindeki endostatin öncülü olan kollajen 18'in düzeyinin yüksekliğine bağlı gelişebileceği kanısına varıldı. Anahtar Kelimeler: Endostatin, rejenerasyon, hepatektomi. Destekleyen Kuruluş: Sanofi-Synthelabo Tromboz Araştırma Vakfı ve Türk Cerrahi Derneği.

IV ABSTRACT Angiogenesis has an important role in liver regeneration. Anti-angiogenic response in remnant liver following resection and the relation of this response to regeneration is not well known. The aim of this study was to investigate the effect of different hepatectomy sizes in cirrhotic and noncirrhotic mice on serum endostatin levels, and the relation these endostatin levels to liver regeneration. Sixty noncirrhotic and thirtysix CCI4 induced cirrhotic mice were included in the study. Noncirrhotic mice were randomly divided into four main groups as Sham, 20%, 40%, and 70% hepatectomy groups. Similarly, cirrhotic mice were randomly divided into three main groups as sham, 20%, and 40% hepatectomy groups. The mice in each hepatectomy group were further divided into two subgroups to compare to serum endostatin and liver regeneration levels on days 1 and 14. The results of this study revealed a significant relationship between the serum endostatin levels and liver regeneration response in parallelism to hepatectomy sizes (p<0.05). Serum endostatin levels were found to be still higher following the completion of regeneration. On the other hand, in cirrhotic mice, serum endostatin levels were found to be high in early periods following liver resection and the source of these elevated serum endostatin levels were thought to be increased levels of an endostatin precursor collagen 18 in cirrhotic liver hepatocytes. Keywords: Endostatin, regeneration, hepatectomy.