Duygu sosyalleştirmeye yönelik ebeveyn müdahale programının etkililiği

Abstract

Anne babaların destekleyici duygu sosyalleştirme yaklaşımlarını kullanmaya teşvik edilmesi ve destekleyici olmayan yaklaşımların etkileri konusunda bilgilendirilmesi çocukların duygusal yetkinliklerini desteklemek adına atılacak önemli adımlardan biridir. Çocukları Dikkate Almak Programı, anne babaların bu konuda desteklenmesi ve dolayısıyla çocukların duygusal yetkinliklerinin geliştirilmesini hedeflemektedir. Bu bağlamda, araştırmanın amacı; Çocukları Dikkate Almak Programı'nın 36-72 ay aralığında çocuğu olan ebeveynlerin duygu sosyalleştirme düzeyleri ve çocukların duygusal yetkinliği üzerindeki etkililiğini incelemektir. Araştırmada; uyarlanan programın etkililiğini belirlemek amacıyla öntest-sontest kontrol gruplu yarı-deneysel desen ve durum çalışmasının bir arada kullanıldığı karma yöntem benimsenmiş, çalışma Deneysel İç İçe Model şeklinde yürütülmüştür. Çalışmaya 59 anne çocuk çifti ve bu çocukların sınıflarında öğretim yapan yedi öğretmen katılmıştır. Ebeveynlerden veri elde etmek amacıyla 'Çocukların Olumsuz Duyguları ile Baş Etme Ölçeği', 'Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği', 'Conners Anababa Derecelendirme Ölçeği', 'Duygu Ayarlama Ölçeği' kullanılmıştır. Çocuklardan ise Denham Duygu Anlama Testi ve Hayalkırıklığı Yaratan Hediye Görevi ile veri toplanmıştır. Nitel veriler, öğretmen ve ebeveynlerden görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Nicel verilerin analizinde; deney ve kontrol gruplarının öntest ve sontest puanları ile deney grubunun öntest, sontest ve izleme testi puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlılığını test etmek için parametrik ve parametrik olmayan analiz yöntemleri kullanılırken nitel verilerin analizinde içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular, Çocukları Dikkate Almak Programı'nın; ebeveynlerin duygu sosyalleştirme davranışlarının desteklenmesinde, çocukların ebeveyn bildirimine dayalı davranış sorunlarının iyileşmesinde ve duygusal yetkinlik düzeyleri üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, öğretmen ve ailelerin programla ilgili olumlu görüşlere sahip oldukları ve ebeveynlerin bu olumlu görüşlerinin kalıcı olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar uygulamanın farklı paydaşlar açısından önemi ve uygulamanın yaygınlaşması bağlamında değerlendirilmiştir.

Encouraging parents to use supportive emotion socialization approaches and informing them about the effects of non-supportive approaches is an important step to support children's emotional competence. Tuning into Kids Program aims to support parents' emotion socialization skills and thus to develop emotional competence of their children. In this regard, the aim of the study is to examine the effectiveness of Tuning into Kids on emotion socialization skills of parents who have children between 36-72 months and their children's emotional competence in Turkish sample. In order to investigate the effectiveness of the adapted program, a mix-method approach with Embedded Experimental Design was used. 59 mother-child dyads and seven teachers were participated in the study. Parents filled 'Coping with Children's Negative Emotions Scale', 'Difficulties in Emotion Regulation Scale','Conners Rating Scale' and 'Emotion Regulation Checklist'. Child data were collected via 'Affect Knowledge Test' and 'Disappointing Gift Task'. Qualitative data was gathered through interviews. In order to test the significance of the differences between experiment and control groups parametric and nonparametric statistical techniques were employed while content analysis was used in the qualitative data analysis. Findings indicated that Tuning into Kids is an effective tool for supporting parents' emotion socialization skills, improving children's parent-reported behavioral and emotional problems and increasing children's understanding and regulating emotions. In addition, parents and teachers had positive emotions about the program and parents' satisfaction was found to be permanent. The results were evaluated in terms of the importance of implementation for different stakeholders and the dissemination of the program.