Çoklu antimikrobiyal ilaca dirençli mikroorganizmaların neden olduğu üriner sistem enfeksiyonları: risk faktörleri, hastane yatış süresi ve maliyete etkisi

Abstract

GİRİŞ ve AMAÇ: Üriner sistem enfeksiyonları (ÜSE), günümüzde tüm yaşgruplarında gerek hastane ortamında gerekse hastane dışında hekimlerin en sıkkarşılaştıkları bakteriyel enfeksiyonlardır. Çoklu antimikrobiyal ilaca dirençli (ÇİD)patojen mikroorganizmaların ortaya çıkması, tedavi başarısı ve maliyetini olumsuzetkileyen önemli bir toplum ve hastane kaynaklı enfeksiyon sorunu haline gelmiştir. Buçalışmada, ÇİD mikroorganizmaların neden olduğu idrar yolu enfeksiyonlarının riskfaktörlerinin bulunması, bu risk faktörlerine karşı önlem alınması, hastanede yatışsürelerinin ve bu enfeksiyon etkenlerinin hastane yatış maliyetlerine ve mortaliteye olanetkisinin saptanması amaçladık.GEREÇ ve YÖNTEM: Çalışmaya 1 Ekim 2011 - 1 Mart 2012 tarihleri arasındaOndokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde yatan ve ÇİDmikroorganizmaların etken olduğu üriner sistem enfeksiyonu tanısı konulan hastalarprospektif olarak izlendi. Toplum ve hastane kaynaklı olan, ÇİD olan ve olmayan,ampirik antimikrobiyal tedavisi uygun olan ve olmayan, dahili ve cerrahi servislerdeyatan hastalar, yatış ve tedavi süresi, maliyet, mortalite, açısından karşılaştırıldı. Ayrıcaisolatların antimikrobiyal duyarlılıklar araştırıldı.BULGULAR: Toplam 156 olgunun 88 (%56) 'inde toplum kaynaklı, 68 (%44) 'indehastane kaynaklı ÜSE saptandı. Hastane kaynaklı ÜSE'de ÇİD oranı belirgin olarakfazla saptandı (OR: 3.8 %95 GA:1.83-8.24, p<0.001). Çok değişkenli analize göre 2.kuşak sefalosporin (OR: 9.273 %95 GA:1.194-71.995, p=0.029), kinolon kullanımı(OR: 3.644 %95 GA:1.611-8.245, p=0.002) ve hastane kaynaklı ÜSE (OR: 3.89 %95GA: 1.83-8.24, p<0,001), ÇİD için bağımsız risk faktörüydü. Uygun olmayan ampirikantibiyotik başlama ile antibiyot ik maliyetleri arasında istatistiksel fark saptandı(sırasıyla p=0.003,p=0.002). ÇİD mikroorganizmaların, ÜSE için kullanılan antibiyotikmaliyeti, toplam antibiyotik maliyeti ve hastane maliyetinde artışa neden olduğu tespitedildi (sırasıyla p<0.001, p<0.001, p=0.001). Hastane kaynaklı ÜSE' nin, maliyetleri(p=0.001), tedavi ve yatış sürelerini (sırasıyla p=0.002, p=0.001)ve mortalite riskiniartırdığı saptandı (%95 GA:1.12-7.14 p=0.023). Toplum kaynaklı ve hastane kaynaklıizolatlar duyarlılık açısından incelendiğinde, E. coli'de imipenem (%100-%100),amikasin (%93.2-%91.5), nitrofurantoin (%98.3-%87) en duyarlı antimikrobiyallerken,ampisilin (%38.5-%7.3), siprofloksasin (%52.2-%30), amoksisilin klavulanik asitinVI(%51.7-%23.9) duyarlılıkları daha düşüktü. Özellikle piperasilin tazobaktamda toplumkaynaklı ÜSE'de %80 civarındaki duyarlılık, hastane kaynaklı ÜSE'de %30civarındaydı.SONUÇ: Çalışmamızda yatış süresinde, tedavi süresinde, hastane ve antibiyotikmaliyetlerindeki artışlara uygunsuz antibiyotik başlanması, ÇİD ve hastane kaynaklıÜSE sebep oluyordu. Özellikle hastane kaynaklı ÜSE, maliyet ve tedavi süresiniartırdığı gibi, mortaliteyi ve hastanede yatış süresini de artırıyordu. Bu yüzden hastanekaynaklı enfeksiyonların ortaya çıkmasını ve yayılımını önleyici tedbirler alınmalıdır.Hastane ve toplum kaynaklı ÜSE' de direnç oranları arttığından, seçici baskılamayı vetüm antimikrobiyal ilaçlara dirençli izolatların ortaya çıkmasını, akılcı antibiyotikkullanımı ile önlenmelidir.

BACKGROUND AND OBJECTİVE: Urinary tract infections (UTİs) are the mostfrequently encountered bacterial infections by physicians for all age groups both athospital setting and in community. The emergence of multi drug -resistant (MDR)microorganisms has become a major public health and nosocomial infection problemthat adversely affect the success of treatment and the cost. In this study, we aimed todetect the risk factors for urinary tract infections caused by MDR microorganisms, totake against these risk factors and to determine the effects of these infection agents tothe cost of hospitalization and mortality factors.MATHERIAL AND METHOD: In this study , patients who were hospitalizedbetween October 1 2011 and March 1 2012 at Ondokuz Mayıs University MedicalSchool Hospital and diagnosed with a UTI caused by MDR microorganisms werefollowed prospectively. Patients who had a hospital or community acquired urinary tractinfection caused by MDR or non-MDR microorganisms and had an appropriateempirical antimicrobial therapy or not and hospitalized at medical or surgical wardswere compared in terms of hospitalization and treatment duration, cost and mortality. Inaddition, antimicrobial susceptibilities of the isolates were investigated.RESULTS: In a total of 156 patients, community-acquired UTI was detected in 88(56%) patients and nosocomial UTI was detected in 68 (44%) patients. In nosocomialUTI, rate of MDR was detected significantly high (OR: 3.8 %95 CI: 1.83-8.24,p<0.001). According to multivariate analysis, the use of II. generation cephalosporins(OR: 9.273 %95 CI:1.194-71.995, p=0.029), and quinolones (OR: 3.644 %95 CI:1.611-8.245, p=0.002) and nosocomial UTI (OR: 3.89 %95 GA: 1.83-8.24, p<0,001) wereindependent risk factors for MDR. A statistically significant difference was detectedbetween inappropriate empirical antibiotic therapy and antibiotic cost (p=0.003,p=0.002, respectively ). MDR microorganisms, was cause an increase in the cost ofantibiotics used for UTI, total cost of antibiotics and hospital cost (p<0.001, p<0.001and p=0.001, respectively). Nosocomial UTI was detected an increase in the costs(p=0.001), duration of treatment and length of stay (p=0.002, p=0.001 respectively) andrisk of mortality (%95 GA: 1.12-7.14, p=0.023). When community-acquired andnosocomial isolates were examined, imipenem (100%-100%), amikacin (93.2%-91.5%)VIIIand nitrofurantoin (98.3%-87%) were found the most active antibiotics, whereasampisillin (38.5%-7.3%), ciprofloxacin (52.2%-30%) and amoxicillin clavulanate(51.7%-23.9%) were found less active. In particular, for piperacillin tazobactam,sensitivity was about 80% in community-acquired UTI and 30% in nosocomial UTI.CONCLUSION: In our study, increases in length of stay, duration of treatment andhospital and antibiotic costs were caused by inappropriate empirical therapy, MDR andnosocomial UTI. In particular, as well as increasing cost and duration of treatment,nosocomial UTI increased the length of hospital stay. Therefore, preventive measuresshould be taken for the emergence and spread of nosocomial infections. Due to theincrease of resistance rates in nosocomial and community-acquired UTI, selectiveinhibition and emergence of isolates resistant to all antimicrobial drugs should beavoided by rational use of antibiotics.