Obstrüktif uyku apne sendromlu hastalarda glokomatöz değişiklikler

Abstract

Amaç: Obstrüktif Uyku Apne Sendrom?u (OUAS) olan hastalarda glokomatöz değişikliklerin araştırılması. Gereç ve Yöntem: Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı Uyku laboratuarında Polisomnografi yapılarak Apne-Hipopne İndeksi?ne (AHİ) göre OUAS tanısı almış 60 hasta ve 17 kontrol gurubu hastası çalışmaya alındı. Bu hastalarda Nisan 2011 ile Mart 2012 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı?nda, glokom varlığı araştırıldı. OUAS hastaları AHİ?ye göre 3 gruba ayrıldı. AHİ, 5-20 arası olanlar hafif, 20-40 arası olanlar orta, 40?ın üzerinde olanlar şiddetli OUAS grubu olarak alındı. Bu gruplamaya göre, hafif grupta 20 hastanın 40 gözü, orta grupta 20 hastanın 39 gözü ve şiddetli grupta 20 hastanın 40 gözü çalışmaya alındı. Kontrol grubu olarak AHİ değeri 0-5 olan, basit horlama tanısı almış 17 bireyin 34 gözü çalışmaya dahil edildi. Çalışmaya alınan tüm olgularda rutin göz muayenesi, pakimetri, görme alanı (SWAP), OKT (sinir lifi ve disk analizleri), kontrast duyarlılık (F.A.C.T.) testi yapıldı. Vücut kitle indeksleri (VKİ) hesaplandı. Sigara içme durumu ve OUAS için tedavi alma durumları kaydedildi.Bulgular: Bu çalışmada 77 hastanın 153 gözü incelendi. Çalışma grubundaki hastaların 47 (%78.3)?si erkek, 13 (%21.7)?ü kadın, kontrol grubunda ise 8 (%47.1)?i erkek ve 9 (%52.9)?u kadın idi. Çalışmaya alınan bireylerin yaş ortalamaları hafif OUAS?lı grupta 50.8±6.7, orta OUAS?lı grupta 50.8±6.8, şiddetli OUAS?lı grupta 54.6±6.3 ve kontrol grubunda ise 49.1±5.7 bulunarak gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı görüldü (p=0.066). Hasta ve kontrol grubunun GİB ve retina sinir lifi analizlerinde anlamlı fark tespit edilmedi. Şiddetli grupta MD değeri diğer gruplara ve kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek idi (p<0.001). Sigara içen OUAS?lı bireylerin ortalama retina sinir lifi kalınlıkları ile (104.31±8.64), sigara içmeyen OUAS?lı hastaların ortalama retina sinir lifi kalınlıkları (98.45±9.33) arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.001). Çalışma sonunda 7 hastanın 14 gözünde glokom saptandı (%11.6). Bu 7 olgunun 2?si PAAG, 2?si NTG ve 3?ü de OH'li hastalardı. Hafif OUAS?lı grupta 2 olguda NTG, orta OUAS?lı grupta 1 olguda OH, şiddetli OUAS?lı grupta 2 olguda PAAG ve 2 olguda OH tespit edildi. OUAS?lı hastalarda AHİ ile VKİ arasında pozitif yönlü korelasyon saptandı (p<0.001, r=0.363). AHİ ile ortalama oksijen satürasyonu (mO2) (p<0.001, r=-0.602) ve en düşük oksijen satürasyonu (LSAT) (p<0.001, r=-0.601) değerleri arasında negatif yönlü korelasyon saptandı. AHİ ile GİB (p= 0.80, r=0.023), ortalama RNFL kalınlığı (p=0.33, r=0.089) ve MD (p=0.078, r=-0.16 ) arasında korelasyon bulunmadı. Tek tek grup içi analizlere bakıldığında sadece orta OUAS?lı grupta AHİ ile GİB arasında korelasyon bulundu (p=0.041, r=0.329). Hasta ve kontrol grubunun kontrast duyarlılık değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark mevcuttu (p<0.05). Tüm kontrast duyarlılık (p<0.05) değerlerinde AHİ ile negatif yönlü korelasyon saptandı. Sigara içen tüm hastaların AHİ değeri ortalama 42.07, sigara içmeyen tüm hastaların AHİ değeri 20.27 bulunarak, sigara içmekle AHİ arasında pozitif bir korelasyon saptandı (p<0.001). Sigara içmenin, AHİ riskini 6.9 kat attırdığı belirlendi. Sonuç: OUAS, glokom için önemli bir risk faktörü olabilir. OUAS?lı hastalar özellikle PAAG ve NTG için değerlendirilmelidir. Anahtar kelimeler: Obstrüktif uyku apne sendromu, glokom, retina sinir lifi tabakası, optik disk başı, kontrast duyarlılık

Purpose: To study glaucomatous changes in patients with Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSAS).Material and Method: Sixty patients diagnosed as OSAS according to Apnea-Hypopnea İndex (AHI) after polysomnography in the sleep laboratory of Otorhinolaryngology Department and 17 control group patients were included in the study. These patients were examined for the presence of glaucoma at Ondokuz Mayıs University, Faculty of Medicine, Department of Ophthalmology between April 2011 and March 2012. OSAS patients were divided into three groups depending on their AHI. Those who had between 5-20 AHI were called the mild, those between 20-40 were called the intermediate and those over 40 were called the severe OSAS group. Based on this grouping, 40 eyes of 20 patients in the mild group, 39 eyes of the 20 patients in the intermediate group and 40 eyes of the 20 patients in the severe group were included in the study. For the control group 34 eyes of 17 patients who were diagnosed with simple snoring and who had AHI values between 0-5 were taken. All the cases in the study were underwent routine eye examination and were examined for pachymetry, visual field (SWAP), OCT (nerve fiber and disc analysis) and contrast sensitivity (F.A.C.T.). Body mass index (BMI) was calculated. The status of smoking and taking treatment for OSAS was recorded.Results: This study examined 153 eyes of 77 patients. Forty seven (78.3%) of the patients were men, 13 (21.7%) were women whereas 8 (47.1%) of the control group were men and 9 (52.9%) were women. Average age was 50.8±6.7 for the group with mild OSAS, 50.8±6.8 for the group with intermediate OSAS, 54.6±6.3 for the group with severe OSAS and 49.1±5.7 for the control group and there was no statistically significant difference between groups (p=0.066). No significant difference was found in the IOP and retinal nerve fiber layer thickness of patients and control group. For the severe group, MD value was statistically significantly higher than the other groups and the control group (p<0.001). Statistically significant difference was found between retinal nerve fiber layer thickness of smoker OSAS patients (104,31±8,64) and those of non-smoker OSAS patients (98,45±9,33) (p<0.001). Glaucoma was found in the 14 eyes of 7 patients (11.6%). 2 of these had POAG, 2 of them had NTG and 3 of them had OHT. 2 cases in the mild OSAS group had NTG, 1 case in the intermediate OSAS group had OHT whereas in the severe OSAS group 2 cases had POAG and 2 cases had OHT. Positive correlation was found between AHI and BMI of patients with OSAS (p<0.001, r=0.363). Negative correlation was found between AHI and average oxygen saturation (mO2) (p<0.001, r=-0.602), the lowest oxygen saturation (LSAT) (p<0.001, r=-0.601) values. No correlation was found between AHI and IOP (p= 0.80, r=0.023), mean RNFL thickness (p=0.33, r=0.089) and MD (p=0.078, r=-0.16). When intergroup analyses were considered, a correlation was found between AHI and IOP only in the intermediate OSAS group (p=0.041, r=0.329). Statistically significant difference was found in the contrast sensitivity values of patient and control groups (p<0.05). A negative correlation was found with AHI in all contrast sensitivity values (p<0.05). The mean AHI values of smoker patients was 42.07, whereas the mean AHI values of non-smoker patients was 20.27 which brought out a positive correlation between AHI and being a smoker (p<0.001). It was found out that being a smoker increased the risk of AHI 6.9 times more. Conclusions: OSAS may be an important risk factor for glaucoma. Patients with OSAS should be assessed especially for POAG and NTG. Key Words: Obstructive sleep apnea syndrome, glaucoma, retinal nerve fiber layer, optic nerve head, contrast sensitivity.