Non-formal öğrenme ortamlarının epizodik belleğe ve öğrenci başarısına etkisinin araştırılması: Enerji Parkı

Abstract

Bu çalışma, non-formal öğrenme ortamlarındaki fen derslerinin öğrencilerin öğrenmeleri üzerindeki etkileri ve bu öğrenmelerin uzun süreli belleğe aktarılmasında epizodik yaşantıların rolünü anlamayı amaçlamıştır. Araştırma deseninin nicel boyutunu ön test-son test kontrol gruplu bir yapı oluşturmaktadır. Nitel boyutunda ise epizodik hafızalarındaki (anısal bellek) yaşantıların ortaya çıkartılması için durum çalışmasından faydalanılmıştır. Çalışma grubunu 2016-2017 eğitim ve öğretim yılında Ankara ilinin Sincan ilçesinde bulunan bir ortaokuldaki 43 öğrenci oluşturmuştur. Deney grubunda 21 öğrenci (12 erkek, 9 kız), kontrol grubunda ise 22 öğrenci (12 erkek, 10 kız) bulunmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda Bozdoğan (2007) tarafından geliştirilmiş 21 çoktan seçmeli ve 8 maddeli eşleştirme sorusundan oluşan `Başarı Testi` kullanılmıştır. Araştırma modelinin nitel boyutundaki veriler için ise araştırmacı tarafından geliştirilen `Epizodik Hafıza Formu` kullanılmıştır. Nicel boyuttaki verilerin analizi için ilişkili örneklemler t-testi ve ANCOVA kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen nitel verilerin analizi için ise içerik analizi yapılmıştır. Araştırmanın nicel boyutu olan başarı ile ilgili analizlerde hem deney hem de kontrol grubunda yapılan uygulamaların öğrenci başarısını arttırmasına rağmen her iki gruptaki uygulamaların etkililiği incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır. Ancak her iki gruptaki uygulamalar sonucunda oluşan erişinin karşılaştırılmasında ise istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Nitel analizler sonucunda ise non-formal ortamda gerçekleştirilen etkinliklerin öğrencilerde kavramsal, duyuşsal ve araştırma becerileri boyutlarında yaşantı temelli anılar oluşturduğunu göstermiştir. Bu yaşantıların uygulamanın üzerinden bir yıl geçmesine rağmen katılımcılar tarafından hatırlanması epizodik bellekteki yaşantıların ilişkilendirilerek uzun süreli belleğe aktarıldığını göstermektedir. Çalışma sonucunda non-formal ortamdaki epizodik yaşantıların öğrenme üzerindeki etkileri ortaya konulduğunda, fen derslerinin okul dışı öğrenme ortamlarında gerçekleştirilmesinin desteklenmesi önerilmektedir.Anahtar sözcükler: non-formal öğrenme ortamı, epizodik bellek, enerji parkı

This study aimed to understand the effects of science lessons in non-formal learning environments on students' learning and the role of episodic experiences in transferring these learning to long-term memory. The quantitative dimension of the research design constitutes a structure with a pretest-posttest control group. In its qualitative aspect, a case study was used to reveal the experiences in episodic memories. The study group consisted of 21 students in the experimental group and 22 students in the control group. In the quantitative dimension of the research, the `Achievement Test` developed by Bozdoğan (2007) was used. For the qualitative dimension of the research model, the `Episodic Memory Form` was used. Content analysis was carried out for the study of the qualitative data obtained in the research. In the analysis of the quantitative dimension, it was concluded that the implementation performed in both experimental and control groups significantly increased student success. However, no statistically significant difference was found in comparing the claims in both groups. As a result of qualitative analysis, it was shown that the activities carried out in a non-formal environment create conceptual, affective, and inquiry-skills memories in students. The fact that these experiences are remembered by the participants shows that the information in episodic memory is associated and transferred to long-term memory. When the effects of episodic experiences in non-formal environments on learning are revealed as a result of the study, it is recommended to support the realization of science lessons in out-of-school learning environments.Keywords: non-formal learning, episodic memory, information processing theory, energy park