Tip 2 diabetes mellitusta rotasyon tromboelastografi yöntemiyle koagülasyon sisteminin global olarak değerlendirilmesi

Abstract

IV ÖZET Yürekli BŞ. Tip 2 Diabetes Mellitus'ta Rotasyon Tromboelastografi Yöntemiyle Koagülasyon Sisteminin Global Olarak Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Ankara 2005. Koroner arter ve serebrovasküler hastalıklar tip 2 diyabetteki ölüm nedenlerinin %80'ini oluşturmaktadır. Klinik ve epidemiyolojik gözlemler tip 2 diyabette prokoagülan durumun var olduğu düşüncesini ortaya koymuştur. Bu çalışmanın amacı, tip 2 diyabetik hastalarda rotasyon tromboelastografi (ROTEG) tekniğini kullanarak koagülasyon durumunu değerlendirmektir. Bu amaçla; ortanca yaşı 56 (31-78) olan 51 (30 kadın, 21 erkek) tip 2 diyabet hastası ve yaş, cinsiyet ve vücut kitle indeksi eşleştirilmiş 40 tane sağlıklı birey çalışmaya alınmıştır. Diyabetik hastalardan 27 tanesinin vasküler komplikasyonu vardı. Komplikasyonu olanlardan 18 tanesinin sadece mikrovasküler, 3 tanesinin ise sadece makrovasküler komplikasyonu vardı. Komplikasyonu olan diyabetik hastalardan 6 tanesinin hem mikrovasküler hem de makrovasküler komplikasyonları vardı. Diyabetik grubun ortanca HbAlc (hemoglobin Alc, glikozile Hb) değeri % 7.6 (5-13) idi. Ortanca diyabet süresi 96 (7-312) ay idi. Koagülasyon kaskadının intrinsik ve ekstrinsik sistemleri için değişik aktivatörleri bulunan ROTEG (intrinsik TEG-INTEG, ekstrinsik TEG-EXTEG, FIBTEG); CT (koagülasyon zamanı), CFT (pıhtı oluşum zamanı), alfa (a) açısı ve MCF (maksimum pıhtı gücü) parametrelerini belirlemek için kullanıldı. FIBTEG CT, CFT, a açısı, MCF, protrombin zamanı (PT), parsiyel tromboplastin zamanı (PTT), trombin zamanı, fibrinojen ve trombosit sayısı açısından iki grup arasında istatistiksel farklılık saptanmadı. Diyabetik ve kontrol gruplarında sırasıyla; INTEG CFT ortanca 65 (31-252) saniye (sn) ve ortanca 55 (34- 93) sn (p=0.004), INTEG a ortanca 77 (59-84) derece ve 79 (72-83) derece (p=0.001), EXTEG MCF ortanca 67 (53-77) mm ve ortanca 64 (53-75) mm (p=0.029) idi. Sonuç olarak; kontakt aktivasyonunda azalmaya neden olarak pıhtı oluşumunda gecikme yaratabilecek faktör XII aktivasyonundaki olası azalma - fibrinolizin azalması- ve trombosit aktivasyonunda ve/veya trombosit-fibrin etldleşimindeki artışla birlikte, diyabetin pretrombotik bir süreç olduğu söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Tip 2 Diabetes Mellitus, tromboz, fibrinoliz, tromboelastografi. Araştırma Proje No: LUT 04/28

ABSTRACT Yürekli BS. Global Assessment of the Coagulation Status in Type 2 Diabetes Mellitus Using Rotation Thromboelastography. Hacettepe University Faculty of Medicine, Thesis in Internal Medicine, Ankara 2005. Coronary artery and cerebrovascular diseases are 80% cause of the mortality in patients with type 2 diabetes. The clinical and epidemiologic observations have led to the concept of a procoagulant state in type 2 diabetes. The aim of this study was to determine coagulation status in type 2 diabetic patients by using rotation thromboelastography (ROTEG) that measures interactive dynamic coagulation process. For this purpose, 51 (30 female, 21 male) type 2 diabetic patients aged median 56 (31-78) years and 40 age-, sex- and body mass index matched healthy subjects were taken. Twenty-seven of the diabetic patients had vascular complications. Eighteen of the diabetic patients with complications had only microvascular and 3 of them had only macrovascular complications. Six of the patients with complications had micro and macrovascular complications. The median HbAlc (hemoglobin Ale, glycosylated Hb) of the diabetic group was 7.6 (5-13) %. The patients had diabetes for 96 (7-312) months (median, range). ROTEG using different activators for intrinsic and extrinsic system of coagulation cascade (intrinsic TEG-INTEG, extrinsic TEG-EXTEG, FIBTEG) was used to measure coagulation time (CT), clot formation time (CFT), alpha (a) angle and maximum clot firmness (MCF). No significant difference was found in FIBTEG CT, CFT, a angle, MCF, prothrombin time (PT), partial thromboplastin time (PTT), thrombin time, fibrinogen and platelet count between two groups. INTEG CFT was found to be median 65 (31-252) seconds and median 55 (34-93) seconds (p=0.004), INTEG a median 77 (59-84) degree and median 79 (72-83) degree (p=0.001), EXTEG MCF median 67 (53-77) mm and median 64 (53-75) mm (p=0.029) in diabetic group and control group, respectively. We conclude that diabetes could be a prethrombotic state as a result of decreased fibrinolysis and increased platelet activation and/or platelet-fibrin interaction using thromboelastography. Key Words: Type 2 Diabetes Mellitus, thrombosis, fibrinolysis, thromboelastography. Project No: LUT 04/28