Ankilozan spondilit hastalarında apelin seviyesi; klinik bulgular, hastalık aktivitesi ve radyolojik progresyon ile ilişkisi

Abstract

Amaç: Ankilozan Spondilit (AS) omurga ve sakroiliak eklemlerin kronik inflamatuar hastalığıdır. Klinik olarak aksiyal ve periferik eklem tutulumu yanında ekstraartiküler tutulum ve entezitlerle karşımıza çıkar. Son yıllarda adipoz dokudan salgılanan bir takım adipositokinlerin inflamasyon modülasyonunda rol aldıkları gösterilmiştir. Apelin değişik dokularca sentez edilen, adipositlerden salgılanan ve plazmada bulunan bir adipositokindir. AS?li hastalarda serum adipositokin düzeyleri ile hastalık arasındaki ilişkiyi değerlendiren bir dizi çalışma bulunmasına rağmen bu ilişkiyi apelin açısından değerlendiren çalışma yok denecek kadar azdır. Çalışmamızda AS hastalarında apelin seviyesini, klinik, laboratuvar ve yeni kemik formasyonu arasında ilişkiyi araştırmayı amaçladık.Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (Romatoloji) Kliniğinde takip edilen 85 AS hastası (E/K=63/22) (36.70±10.99 yıl), 79 Romatoid Artrit (RA) hastası (E/K=11/68) (47.97± 13.69 yıl) ve 76 sağlıklı kontrol (SK) (E/K=41/35) (37.40± 13.40 yıl) alındı. Klinik değerlendirmede hastalık aktivitesi için Bath Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite İndeksi (BASDAI), fonksiyonellik için Bath Ankilozan Spondilit Fonksiyonel İndeksi (BASFI), spinal hareket için Bath Ankilozan Spondilit Metroloji İndeksi (BASMI) ve radyolojik hasar için Modifiye Stoke Ankilozan Spondilit Skorlama Sistemi (mSASSS), yorgunluk değerlendirmesi için Yorgunluğu Çok Yönlü Değerlendirme Anketi (MAF), yaşam kalitesi değerlendirmesi için Kısa Form 36 (KF-36) kullanıldı. Apelin ve TNF-? seviyesi ELISA yöntemi ile ölçüldü. Bulgular: Ankilozan Spondilit (2.94± 0.81) ve RA (3.25± 0.90) hastalarının apelin değerleri sağlıklı kontrollerden (2.38± 0.77) istatistiksel olarak daha yüksek saptandı (p<0.05) ve AS hastalarının apelin düzeyleri RA hastalarına kıyasla istatistiksel olarak daha düşük olarak tespit edildi (p=0.049). TNF- ? seviyesinde de üç grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edildi. TNF- ? AS ve RA hastalarında sağlıklı kontrollere göre istatistiksel olarak yüksek tespit edilirken (p<0.05), AS ve RA hastalarında istatistiksel olarak fark yoktu (p>0.05). MAF ve SF-36 skorlarında üç grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edildi. AS hastalarının yorgunluk skoru RA hastalarından istatistiksel olarak daha düşük saptanırken, kontrol grubundan farklı değildi. AS hastalarının yaşam kalitesi skorları sosyal fonksiyon dışında tüm alt gruplarda sağlıklı kontrollere göre daha düşük olarak tespit edildi (p<0.05). Apelin seviyesi ve TNF- ? arasında pozitif korelason tespit edildi. (p=0.002, r=0.33). Apelin ile BASDAI, BASFI, ESH ve CRP ile negatif korelayon varken, m-SASSS ve BASMI ile ilişki tespit edilmedi. Apelin yorgunluk ile negatif korelasyon gösterirken, yaşam kalitesi fiziksel fonksiyon, fiziksel rol ve ağrı parametreleri ile pozitif korelasyon gösterdi. Sonuç: Sonuç olarak, serum apelin seviyesini AS ve RA hastalarında sağlıklı kontrollere göre yüksek olarak tespit ettik. AS hastalarında apelin ile radyolojik progresyon arasında korelasyon bulamadık. Bununla beraber apelin ile hastalık aktivitesini gösteren klinik ve laboratuar ölçümleri arasında negatif korelasyon vardı. Bu sonuçlarla apelin?in AS?de hastalık seyrinde yükseldiğini, yeni kemik oluşumundan ziyade, klinik aktivitenin bir göstergesi olabileceği sonucuna vardık.

Objective: Ankylosing spondylitis (AS) is chronicle inflammatory disease of spine and sacroiliac joints. It clinically presents with extraarticular involvement and entesitis along with axial and peripheral involvement. Several recent studies demonstrated that adipocytokines released from white adipose tissue contribute to inflammation and tissue damage. Apelin is produced in a variety of tissues, and is also shown to be a new adipokine secreted from the adipocytes and is present in plasma. Although there are studies that assess the relation between AS and serum adipocytokines, there is almost no study that assess this relation in terms of apelin. Thus, in our study we aimed to investigate serum apelin level, association with several clinical and laboratory parameters and radiographical damage in AS patients. Material and Method Eighty-five AS patients (M/F=63/22) (36.70±10.99 years) followed up in Ondokuz Mayıs University Medicine Faculty Physical Medicine and Rehabilitation (Rheumatology) Department, 79 RA patients (M/F =11/68) (47.97± 13.69 years) and 76 healthy controls (M/F =41/35) (37.40± 13.40 years) were enrolled in the study. BASDAI (Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index) was used for disease activity, BASFI (Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index) for functionality, BASMI (Bath Ankylosing Spondylitis Metrology Index) for spinal movement, mSASSS (Modified Stoke Ankylosing Spondylitis Score System) for radiological damage, MAF (Multidimensionally Assessment of Fatigue) for fatigue, and SF-36 (Short Form-36) for quality of life assessment. Apelin and TNF-? levels were determined by ELISA method. Results: Apelin levels of AS (2.94±0.81) and RA (3.25±0.90) patients were statistically higher than healthy controls (2.38±0.77) (p<0.05) and apelin levels of AS patients were statistically lower than RA patients (p=0.049). Statistically significant difference was found between three groups in terms of TNF- ? level. While TNF-? levels of RA and AS patients were significantly higher than healthy controls (p<0.05), there was no statistically difference between AS ve RA patients (p>0.05). While there was no significant difference between AS and RA patients, fatigue score of AS patients was statistically lower than RA patients. Quality of life scores of AS patients except social function were lower than healthy controls. A positive correlation was found between apelin and TNF- ? levels (p=0.002, r=0.33). While there was a negative correlation between apelin and BASDAI, BASFI, ESR and CRP, there was no correlation with m-SASSS and BASMI. While apelin showed negative correlation with fatigue, positive correlation was found with physical function, physical role and pain parameters of quality of life. Conclusion: In conclusion, we found serum apelin levels higher in AS and RA patients comparing to healthy controls. We couldn?t find any correlation between apelin and radiological progression in AS patients. Nevertheless, there was a negative correlation between apelin and clinical and laboratory measurements that show disease activity. By these findings, we concluded that serum apelin level increases at disease course of AS, it may be a marker of clinical activity rather than new bone formation.