Karaciğer fibrozisini değerlendirmede sonoelastografinin etkinliği

Abstract

Amaç: Bu çalışmada amacımız; karaciğer fibrozisi varlığının ve derecesinin belirlenmesinde sonoelastografinin etkinliğini değerlendirmek ve bu incelemeyle belirlenen intraparankimal venöz vasküler yapı / karaciğer parankim oranı (DPO) ve interkostal kas / karaciğer parankim oranı (KPO) arasında tanısal açıdan fark olup olmadığı, birbirleriyle olan uyumu ve hangi yöntemin daha güvenilir olduğunu araştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Çalışma grubu, Aralık 2012 - Haziran 2013 tarihleri arasında farklı klinikler tarafından karaciğer hastalığı tespit edilen ve perkütan karaciğer biyopsi işlemi için Radyoloji Anabilim Dalı?na gönderilen olgulardan oluşturuldu. Prospektif olarak düzenlenen çalışma için hastanemiz etik kurulundan onay alındı. Tüm olgulardan bilgilendirilmiş onam formu alındı. Perkütan karaciğer biyopsi işleminin hemen öncesinde sonoelastografi incelemesi yapıldı. Sonoelastografide DPO ve KPO şeklinde iki farklı gerinim oranına bakıldı. Bu oranlar histopatoloji sonuçlarıyla karşılaştırmak üzere kaydedildi. Histopatolojik inceleme sonucuna göre hastalar 4 kategoride (F0: fibrozis yok, F1: hafif derecede fibrozis, F2: orta derecede fibrozis, F3: ağır derecede fibrozis) gruplandırıldı. Her bir gerinim oranı için ROC analizi kullanılarak tüm evrelerde en iyi eşik değerler belirlendi ve bu eşik değerlere göre tanısal doğruluk oranları hesaplandı. Kalitatif verilerin karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi, kantitatif verilerin karşılaştırılmasında Kruskal-Wallis testi kullanıldı. İki gerinim oranı arasındaki uyum Spearman'ın Sıra Korelasyon Testi ile değerlendirildi.Bulgular: Çalışmaya perkütan karaciğer biyopsi işlemi uygulanan 59 olgu (29 kadın, 30 erkek, ortalama yaş 45±15 yıl) dahil edildi. Histopatolojik inceleme sonrası oluguların 6'sı (%10.2) F0, 28'i (%47.5) F1, 20'si (%33.8) F2, 5'i (%8.5) F3 olarak raporlandı. Ortalama gerinim oranları DPO için; F0 (2.83 ± 0.45), F1 (3.78 ± 0.47), F2 (4.69 ± 0.46), F3 (7.78 ± 1.63) ve KPO için; F0 (2.60 ± 0.49), F1 (3.67 ± 1.18), F2 (5.07 ± 0.9), F3 (6.39 ± 2.86) olarak hesaplandı. DPO'nun gerinim değerleri 2.32-10.07 arasında, KPO'nun gerinim değerleri ise 1.93-10.28 arasında değişmekteydi. Fibrozis saptanmayan 6 hastada ortalama DPO 2.83, KPO 2.60 ve fibrozis saptanan 53 hastada ortalama DPO 4.50, KPO 4.46 saptanmıştır (p<0.001). Fibrozis ayrımında eşik değer DPO için 3.23 seçildiğinde, duyarlılık % 96.2, özgüllük % 83.3 (p<0.001); KPO için 3.01 seçildiğinde duyarlılık % 88.7, özgüllük % 83.3 olarak hesaplandı (p<0.001). Tüm evrelerde en iyi eşik gerinim oranının belirlenmesi için uygulanan ROC analizinde; eğri altındaki alan (EAA) değerleri F?1 için DPO 0.95, KPO 0.92; F?2 için DPO 0.94, KPO 0.92 ve F=3 için DPO 1.00, KPO 0.76 olarak hesaplandı. DPO ve KPO arasındaki uyumluluk değerlendirildiğinde, Spearman'ın Korelasyon Katsayısı 0.75 bulunmuş olup, DPO ve KPO arasında yüksek pozitif uyum saptandı (p< 0.001).Sonuç: Sonoelastografi karaciğer fibrozisini değerlendirmede tanı etkinliği yüksek olan bir görünütleme yöntemidir. DPO ile KPO arasında yüksek derecede uyum mevcut olup özellikle ağır fibrozis tanısında DPO daha güvenilir değerlere sahiptir.Anahtar sözcükler: karaciğer fibrozisi, perkütan biyopsi, sonoelastografi

Purpose: The purpose of this study is to assess the efficiency of sonoelastography in the determination of the presence and degree of liver fibrosis and to examine whether there are diagnostic differences between intraparenchymal venous vascular structure / liver parenchyma rate (VPR) and intercostal muscle / liver parenchyma rate (MPR), to assess the compatibility between these two methods and to determine which of these two methods is more reliable. Material and Method: The study group consisted of cases that were found to have liver disease and sent to the department of Radiology for percutaneous liver biopsy by different clinics between December 2012 and June 2013. Approval was taken from the hospital's ethics committee for this prospective study. Informed consent form was taken from all cases. Sonoelastographic assessment was made before percutaneous liver biopsy. Two different strain rates VPR and MPR were found via sonoelastography. These rates were recorded to be compared with histopathology results. Based on the histopathologic assessment, the patients were grouped in four categories (F0: no fibrosis, F1: mild fibrosis, F2: moderate fibrosis, F3: severe fibrosis). ROC analysis was used for each strain rate to determine the best threshold values in all stages and diagnostic accuracy rates were found based on these threshold values. Mann-Whitney U test was used for the comparison of the qualitative data and Kruskal-Wallis test was used for the comparison of the quantitative data. Spearman's Rank Correlation Test was used to assess the concordance between two strain rates. Findings: The study included 59 cases (29 women, 30 men, average age 45±15 years) who had percutaneous liver biopsy. As a result of the histopathological assessment, 6 (%10.2) of the cases were reported to be F0, 28 (%47.5) of the cases were reported to be F1, 20 (%33.8) of the cases were reported to be F2 and 5 (%8.5) of the cases were reported to be F3. Average strain rates were as follows for VPR; F0 (2.83 ± 0.45), F1 (3.78 ± 0.47), F2 (4.69 ± 0.46), F3 (7.78 ± 1.63) while average strain rates were as follows for MPR; F0 (2.60 ± 0.49), F1 (3.67 ± 1.18), F2 (5.07 ± 0.9), F3 (6.39 ± 2.86). The strain values for VPR were between 2.32-10.07 while the strain values for MPR were between 1.93 and 10.28. 6 patients who did not have fibrosis had an average VPR of 2.83 and an average MPR of 2.60 while 53 patients who had fibrosis had an average VPR of 4.50 and an average MPR of 4.46 (p<0.001). When the threshold value was chosen as 3.23 for VPR, sensitivity was %96.2 and specificity was %83.3 (p<0.001); when the threshold value was chosen as 3.01 for MPR, sensitivity was %88.7 and specificity was %83.3 (p<0,001). ROC analysis which was used to determine the best threshold strain rates in all stages showed that AUC values were VPR 0.95, MPR 0.92 for F?1; VPR 0.94, MPR 0.92 for F?2 and VPR 1.00, MPR 0.76 for F=3. When the concordance between VPR and MPR was assessed, Spearman's Correlation Coefficient was 0.75 and a high positive concordance was found between VPR and MPR (p<0.001).Result: Sonoelastography is a screening method which has a high efficiency in assessing liver fibrosis. There is a high concordance between VPR and MPR and VPR has more reliable values in the diagnosis of severe fibrosis. Key Words: liver fibrosis, percutaneous biopsy, sonoelastography