Oküloaurikulovertebral displazi (goldenhar sendromu) ve varyantlı hastaların klinik, nöroradyolojik, odyolojik ve sitogenetik bulgularının değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Engiz Ö., Oküloaurikulovertebral Displazi (Goldenhar sendromu) tanılı 31 hastanın klinik, nöroradyolojik, odyolojik ve sitogenetik bulgularının değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi. Ankara, 2005. Goldenhar sendromu, Gorlin tarafından Okülo-AurikuJo-Vertebral Displazi şeklinde tanımlanan, yüz ve kulağın ipsilateral anomalileri, epibulber dermoidler, kolobom ve değişik şekil ve büyüklükte vertebral anomalileri içeren bir sendromdur. Oküloaurikulovertebral kompleks fenotipik olarak değişken bir tablo sergiler. Hastaların % 50'sinde belli başlı defektlere ilave diğer bulgular vardır. Etyolojisi heterojen olan bu sendrom, kromozomal anomaliler ile ilişkili olan vakalar bulunmuştur. Son senelerde yardımcı üreme teknikleri uygulanan ve çevresel teratojenlere maruz kalan hamile annelerin çocuklarında da bu sendrom tanımlanmıştır. Bu çalışmada Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Klinik Genetik Ünitesi'ne 1968-2004 yılları arasında görülen ve klinik ve radyolojik olarak Oküloaurikulovertebral Displazi (Goldenhar sendromu) tanısı almış olan 15 erkek, 16 kız toplam 31 vaka klinik, laboratuar özellikler açısından incelenmiştir. Goldenhar sendromu için karakteristik olan bulgulardan preauriküler skin tag olguların %84'ünde, vertebra anomalisi %71'inde, hemifasial mikrozomi %65'inde, mikroşia %52'sinde, epibulber dermoid %39'unda görülmüştür. Kardiak anomali vakaların %38'inde, renal anomali %25'inde, santral sinir sistemi malformasyonu %47'sinde saptanmıştır. Çalışmamızda 31 vakanın toplam 3 tanesinde ICSI (intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu) yöntemi ile gebeliğin oluştuğu, ayrıca 4 vakanın ikiz eşi olup diğer ikiz eşlerinin normal olduğu gözlenmiştir. Aynı ailede birden fazla Goldenhar sendromu tespit edilmiştir. Bu ailede ayrıca hidrosefali, myelomeningosel, nöral tüp defektli vakalar da saptanmıştır. Eşlik eden kromozom anomalisi açısından karyotip tayini yapılan 29 vakadan ileri derecede mental retardasyonu olan bir hastada 47,XX,+der(22)t(11;22)(q23;q11) saptanmıştır. Bu hastanın annesi, sağlıklı erkek ve kızkardeşinde ve dayısında dengeli 11;22 translokasyonu tespit edilmiştir. Ayrıca vakaya ve diğer aile üyelerine 11 ve 22 kromozom probları ile FISH (Floresan in situ hibridizasyon) çalışmaları yapılmıştır. (FISH) ile CATCH 22 delesyon analizi yapılan 13 hastanın hiçbirinde delesyon saptanmamıştır. Bu çalışma ile Goldenhar sendromlu hastalara kromozom analizi yapılması gerektiği anlaşılmıştır. Kromozom analizi tespit edilen hastalara genetik danışma verilmelidir. Anahtar Kelimeler: Goldenhar sendromu, kromozomal anomali, fenotipik, değişken, mikroşia, hemifasial mikrozomi, skin tag, vertebral, FISH

IV ABSTRACT Engiz Ö., Review of clinical, radiologic, audiologic and cytogenetic findings of oculoauriculovertebral dysplasia and variant patients, Hacettepe University Faculty of Medicine, Thesis in Pediatrics, Ankara, 2005. Goldenhar's syndrome, modified and termed as oculoauriculovertebral dysplasia by Gorlin includes ipsilateral deformations of the ear and face, epibulbar lipodermoids, coloboma, and vertebral anomalies of different sizes and shapes. The oculoauriculovertebral complex is phenotypically variable and causally heterogenous. About 50% of the patients have been noted to have other anomalies in addition to the principal defects. Oculoauriculovertebral spectrum has obvious etiologic heterogeneity. It is known that some chromosomal aberrations are seen with this spectrum It was even described among infants exposed to environmental agents and in babies born by assisted reproductive techniques. Clinical and laboratory findings of 15 boys and 16 girls totally 31 patients with Goldenhar syndrome, of which were followed at Hacettepe University Department of Pediatric Clinical Genetics Unit between 1968 and 2004, were reviewed. Characteristic findings which are microtia found in 100%, vertebral anomaly in 71%, hemifacial microsomia in 65%, epibulbar dermoid in 39%, cardiac malformations in 38%, renal anomaly in 25%, central nervous system malformations in 47% of the patients. Out of 31 patients, 3 ICSI (intracytoplasmic sperm injection) pregnancies were seen. Also there were 4 twin pregnancies and the other twin pairs were phenotypically normal. Two cases of Goldenhar syndrome came from the same ancestry. Relatives with hydrocephaly, myelomeningocele, neural tube defects in the same family were found. 47, XX, +der(22)t(11,22)(q23,q11) was found in a severely mental and motor retarded patient out of 29 patients. Balanced 11,22 translocation was shown in the mother, sister, brother and maternal uncle of the patient. FISH studies with 11 and 22 chromosome probes were performed for the patient and the same family members. CATCH 22 deletion analysis was done in 13 of the 31 patients. In conclusion, chromosomal study should be done in every Goldenhar syndrome patient. Genetic counseling should be provided to those with chromosomal anomaly. Keywords:Goldenhar syndrome, chromosomal anomaly, phenotypically, variable, microtia, hemifacial microsomia, skin tag, vertebral, FISH.