Ankilozan spondilitli hastaların klinik bulguları, solunum fonksiyonları ve aerobik kapasiteleri arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZETÖzdemir O. Ankilozan spondilitli hastaların klinik bulguları, solunum fonksiyonları veaerobik kapasiteleri arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi TıpFakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı uzmanlık tezi, Ankara, 2006.Ankilozan spondilitli (AS) hastalarda, esas olarak göğüs ekspansiyonundaki azalmaya bağlıolarak solunum fonksiyonlarının değişim gösterdiği bilinmektedir. AS'te kas iskelet sistemitutulumuna ilave olarak solunum fonksiyon bozukluğunun da gelişmesi egzersiz intoleransınayol açabilir. Bu çalışmanın amacı AS'li hastaların klinik bulguları, solunum fonksiyonları veaerobik egzersiz kapasiteleri arasındaki ilişkileri değerlendirmek ve aerobik kapasiteyietkileyen faktörleri ortaya koymaktır. Çalışmaya 22 AS'li hasta ile yaş, cinsiyet, sigarakullanımı ve fiziksel aktivite düzeyi bakımından eşleştirilmiş 20 sağlıklı birey dahil edildi.Fizik muayenede boy, vücut ağırlığı, göğüs ekspansiyonu, modifiye Schober testi, parmakucuyer, çene göğüs ve tragus duvar mesafeleri ölçüldü. Dual inklinometre ile torakal kifoz vespinal mobilite ölçümleri yapıldı. Solunum fonksiyonları ve aerobik egzersiz kapasitesi`Sensormedics-Vmax 229' ergospirometre cihazı kullanılarak test edildi. Maksimal egzersiztesti için bisiklet ergometresi ile `10 watt ramp' protokolü uygulandı. Ayrıca yüksekrezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi (HRCT) ile AS'li hastalarda plevropulmoner tutulumincelendi. Sağlıklı bireylerle karşılaştırıldığında AS'li hastaların (zorlu) vital kapasiteleri dahaaz fakat total akciğer kapasiteleri benzerdi. Hastaların sadece dokuzunda HRCT ile akciğertutulumu saptandı. AS'li hastaların sağlıklı kontrollere göre aerobik kapasiteleri daha düşükolarak tespit edildi. Aerobik kapasite ile yaş, hastalık süresi, göğüs ekspansiyonu, modifiyeSchober testi, vital kapasite ve SF-36 ağrı skoru arasında güçlü korelasyon bulundu(p<0.005). Adımsal regresyon analizinde, aerobik kapasitedeki değişimi açıklamak içinkurulan modelde bağımsız değişken olarak sadece vital kapasite (R2= %54.9) yer alabildi. Busonuçlar göstermektedir ki; AS'in tedavisinde sadece spinal mobiliteye yönelik değil, aynızamanda kardiyopulmoner performansını da arttırmaya yönelik çaba harcanmalıdır.Anahtar Kelimeler: Ankilozan spondilit, solunum fonksiyon testi, aerobik kapasite

ABSTRACTÖzdemir O. Correlations between clinical findings, pulmonary function and aerobiccapacity in patients with ankylosing spondylitis, Hacettepe University Medical School,Thesis in Department of Physical Medicine and Rehabilitation, Ankara, 2006. It is awell-known fact that pulmonary function is altered in patients with ankylosing spondilitis(AS) owing mainly to the restriction of chest expansion. As well as musculoskeletal systeminvolvement, development of pulmonary function abnormalities may contribute to exerciseintolerance in AS patients. The aim of this study was to investigate the relationship betwenclinical findings, pulmonary function and aerobic exercise capacity, and to determine thefactors limiting aerobic capacity in patients with AS. 22 patients with diagnosis of definite ASand 20 healthy controls matched according to age, sex, smoking history and physical activitylevel were enrolled in this study. In physical examination, height, body weight, chestexpansion, modified Schober test, fingertip to floor, chin to chest and tragus to wall distanceswere measured. Thoracal kyphosis and spinal mobility were measured by dual inclinometre.Pulmonary function and aerobic exercise capasity were tested by `Sensormedics-Vmax 229?ergospirometry system. Maximal exercise testing was performed on a cycle ergometer using`10 watt ramp? protocol. Futhermore, pleuropulmonary involvement was examined in patientswith AS with high resolution computed tomography (HRCT). Compared to healthy controls,patients with AS had lower (forced) vital capasity; however, total lung capasity values weresimilar. HRCT revealed pulmonary involvement only in nine AS patients. It was determinedthat patients with AS had also significantly lower aerobic capacity than healthy controls.High correlations were found between between aerobic capacity and age, disease duration,chest expansion, modified Schober test, vital capacity, pain score of SF-36. In stepwiseregression analysis, the best regression model for explaining the total variation of aerobiccapacity selected only vital capacity as an independent variable (R2= 54.9%). These resultssuggest that efforts should be directed not only towards improving spinal mobility but alsotowards increasing cardiopulmonary fitness in patients with AS.Key words: Ankylosing spondylitis, pulmonary function test, aerobic capacity