İkinci/yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin sözel hatalarına ilişkin öğretici tercihleri ve tutumları

Abstract

Bu araştırmanın amacı ikinci/ yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin sözel hatalarına ilişkin öğretici tercihleri ve tutumlarının nasıl olduğunu ortaya koymaktır. Bu noktadan hareketle çalışmada öğrenicilerin başlangıç ve orta düzeylerinde ne tür hatalar yaptıkları, öğreticilerin hangi düzeltme geri bildirimlerini tercih ettikleri ve öğrenici tepkileri incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma türlerinden olan gözlem ve görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın veri tabanını oluşturmak amacıyla Ankara'da bulunan Özel Mengütaş Dil Eğitim Merkezi'nden başlangıç ve orta düzey; Gazi Üniversitesi TÖMER'den (Türkçe Öğretim Merkezi) sadece orta düzeylerdeki sınıflarda gözlem yapılmış ve sınıflardan ses kaydı alınmıştır. Başlangıç ve orta düzeylerinde beşer sınıf olmak üzere toplam 10 sınıftan ses kaydı alınmıştır. Ayrıca geri bildirim tercihlerinin anlaşılması maksadıyla 8 öğreticiyle mülakat yapılmıştır. Elde edilen veriler ışığında, öğrenicilerin sözel iletişim süreçlerindeki hataları, Ranta ve Lyster'ın (1997) düzeltme geri bildirim stratejileri temelinde incelenmiştir. Sınıf içi gözlemler sonucunda elde edilen verilere göre öğrenicilerin başlangıç düzeyinde en çok söz dizimsel ve ses bilgisel hatalar; orta düzeyde ise söz dizimsel ve sözcüksel hatalar yaptığı gözlemlenmiştir. Sınıf içi gözlemlerde başlangıç düzeyinde en çok tercih edilen geri bildirimler açık düzeltme, söyletim ve üst dilsel geri bildirimken; orta düzeyde açık düzeltme ve yeniden biçimlendirme stratejileridir. Mülakatta verilen cevaplar incelendiğinde öğreticiler başlangıç düzeyinde açık düzeltme, yeniden biçimlendirme ve tekrar etme; orta düzeyde ise üst dilsel geri bildirim, söyletim ve açıklığa kavuşturma talebini sıklıkla kullandıklarını ifade etmiştir. Ancak öğreticiler tarafından uygulamalarda ve mülakatta tercih edilen geri bildirimlerin aralarında tutarlılık olmadığı tespit edilmiştir. Konuşma hatalarına yönelik geri bildirim verme sıklığı incelendiğinde uygun zamanda ve uygun şekilde verilen düzeltme geri bildirimlerinin öğreniciler üzerinde olumlu bir etkide bulunduğu kanısına varılmıştır. Ayrıca konuşma akıcılığını bozmamak ve öğreniciyi konuşmaya güdülemek amacıyla öğreticilerin her konuşma hatasına düzeltme geri bildirimi vermemesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Anahtar Sözcükler: Hata, yanılma, yanlış, sözel hatalar, düzeltme geri bildirimleri.

The aim of this study is to show what the instructors' preferences and attitudes towards oral errors of the learners of Turkish as a second / foreign language. From this point of view; what kind of errors were made at the beginner and intermediate levels of the learners, what are the feedback desires of the instructors preferred, and the learner responses were examined.In the study, observation and interview technique, one of the qualitative research types, was used. In order to establish the data base of the study, starting from Mengütaş Language Training Center in Ankara; at Gazi University TÖMER (Turkish Teaching Center), beginner and intermediate classes were observed and audio recordings were obtained from the classes. A total of 10 classes of audio recordings were taken at the beginner and intermediate levels. In addition, 8 instructors were interviewed in order to identify feedback preferences. In the light of the data obtained, the errors of the learners in verbal communication processes were examined on the basis of the correction feedback strategies of Ranta and Lyster (1997).According to the data obtained as a result of observations in the classroom, the most syntactic and phonological errors at the beginner level of the learners; and at the intermediate level, it was observed that the learners made syntactic and lexical errors. In class observations, the most preferred feedbacks at beginner level are explicit correction, elicitation and metalinguistical feedback; moderately explicit correction and recast strategies. When the answers given in the interview are examined, the instructors prefer explicit correction, recast and repetition feedback at the beginner level; at the intermediate level, they stated that they frequently use metalinguistical feedback, elicitation and clarification request. However, it was determined by the instructors that the preferred feedback in the classes and interviews was not consistent.When the frequency of giving feedback for oral errors was examined, it was concluded that the corrective and appropriate correction feedbacks had positive effect on the learners. In addition, it was concluded that the instructors should not give correction feedback to each oral error in order to prevent the fluency of speech and to motivate the learner to speak.Key Words:Error, mistake, oral errors, corrective feedbacks.