Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde öğretim elemanlarının bilişim teknolojileri öz yeterlik algıları ile teknoloji uygulamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğreten öğretim elemanlarının bilişim teknolojileri öz yeterlik algıları ile teknoloji uygulamaları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmaya Türkiye'deki farklı üniversitelerde bulunan Türkçe Öğretim Merkezlerinde ve dil kurslarında görev yapan öğretim elemanları ile farklı ülkelerdeki Yunus Emre Enstitüleri'nde ve üniversitelerde görev yapan toplam 157 öğretim elemanı katılmıştır. Öğretim elemanlarının hangi bilişim teknolojilerini hangi amaçlarla ve ne sıklıkla kullandıklarını belirlemek ve bunları farklı değişkenler bağlamında irdelemek amacıyla `Demografik Bilgi Formu` ve `Öğretim Elemanlarının Bilişim Teknolojileri Kullanımlarına İlişkin Anket Formu` kullanılmıştır. Öğretim elemanlarının genel ve yabancı dil öğretimi alanında bilişim teknolojileri öz yeterlik algılarını incelemek için ise Ekici, Taşkın Ekici ve Kara (2012) tarafından geliştirilen ölçeğin bir kısmının uyarlandığı `Öğretim Elemanlarının Bilişim Teknolojilerine Yönelik Öz Yeterlik Algıları Ölçeği` ve `Öğretim Elemanlarının Bilişim Teknolojilerini Yabancı Dil Öğretiminde Kullanmalarına Yönelik Öz Yeterlik Algıları Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretim elemanlarının en sık kullandıkları bilişim teknolojilerinin taşınabilir bellekler, e-posta, arama motorları, kelime işlemci ve sunum hazırlama yazılımları, çevrimiçi sözlükler, sosyal paylaşım siteleri, tarayıcılar ve anti virüs yazılımları olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca, bilişim teknolojilerini en çok ders ile ilgili materyal bulma, ders materyali hazırlama, öğrencileri motive etme ve etkinlik hazırlama amacıyla kullandıkları görülmüştür. Genel ve yabancı dil öğretimi alanında bilişim teknolojileri öz yeterlik algıları yükseğe yakın olarak bulunmuştur. Genel ve yabancı dil öğretimi alanında bilişim teknolojileri öz yeterlik algılarının yaş, öğrenim durumu, öğretim deneyimi, çalışılan kurum ve aldıkları sertifika değişkenlerine göre farklılaşmadığı görülmüştür. Cinsiyet değişkeni irdelendiğinde genel bilişim teknolojileri öz yeterlik algılarına ilişkin erkeklerin lehine bir sonuca ulaşılırken, yabancı dil öğretimi alanında bilişim teknolojileri öz yeterlik algılarında cinsiyet değişkeninin anlamlı bir fark yaratmadığı belirlenmiştir. Ayrıca, kendini tanımlama değişkeni her iki öz yeterlik alanında en etkili değişken olarak ortaya çıkmıştır. Her iki öz yeterlik algıları arasındaki ilişki incelenmiş ve aralarında pozitif yönde ve orta üstü düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Son olarak ise öğretim elemanlarının genel ve yabancı dil öğretimi alanında bilişim teknolojileri öz yeterlik algılarının düşük ve yüksek düzeyde olmasını etkileyen değişkenler araştırılmış ve yalnızca kendini tanımlama değişkeninin anlamlı bir fark yarattığı sonucuna varılmıştır.

The study aimed to investigate the relationship between information technology self-efficacy beliefs of instructors of Turkish as a foreign language and their use of technology. A total of 157 instructors working in language courses and Centers for Teaching Turkish within different universities in Turkey and instructors working in Yunus Emre Institutes and universities in different countries participated in this study. `Demographic Information Form` and `Questionnaire for the Instructors' Use of Information Technologies` were used to analyze the participants' purposes and frequency of their use of information technologies with regard to different variables. `Scale of Information Technology Self-Efficacy Beliefs of Instructors` and `Scale of Information Technology Self-Efficacy Beliefs of Instructors in Foreign Language Teaching` were utilized to investigate their self-efficacy beliefs on these areas. Some parts of these scales were adapted from Ekici, Taşkın Ekici and Kara (2012).According to the results, flash memories, e-mail, search engines, word processing and presentation software applications, online dictionaries, social networking sites, scanners and anti-virus software applications were determined as the most frequently used information technology tools by instructors. Besides, it was revealed that the participants mostly used information technologies so as to find materials related to the course, prepare materials, motivate the students and prepare course activities. The results indicated that instructors had almost high level of self-efficacy beliefs related to information technologies both in general and in foreign language teaching. Different variables such as age, educational level, teaching experience, institution, and certificate showed no statistically significant difference. There were significant gender differences in general information technology self-efficacy beliefs in favor of men, while there were no significant gender differences regarding information technology self-efficacy beliefs in foreign language teaching. Self-reported level of competence in information technologies was seen as the most effective variable regarding both self-efficacy areas. When the relationship between two self-efficacy areas was enquired, positive and mid-high level relationship was identified between them. The factors influencing the instructors' level of self-efficacy beliefs in both areas were examined as well. Statistically significant difference was observed only in terms of self-reported level of competence in information technologies.