Kronik bel ağrılı hastalarda hastalık algısının yaşam kalitesi, fonksiyonel kapasite, özürlülük ve depresyonla ilişkisi

Abstract

Kronik bel ağrılı hastalarda hastalık algısının yaşam kalitesi, fonksiyonel kapasite, özürlülük ve depresyonla ilişkisiAmaç: Oniki haftadan uzun süreli bel ağrısı şikayeti olan hastalarda hastalık algısının yaşam kalitesi, fonksiyonel kapasite, özürlülük ve depresyonla ilişkisini değerlendirmeyi amaçladık.Metod: Çalışmaya 18 yaş üstü 114 hasta (kadın ve erkek) alındı. Hastaların yaş, cinsiyet, boy, kilo, vücut kitle indeksi, medeni durumu, eğitim düzeyi, meslek, eşlik eden diğer hastalıkları, kullandıkları ilaçları, bel ağrısı süreleri, son altı aydaki relaps sayısı sorgulandı. Hastalarda ağrı derecesi `vizüel analog skala (VAS)` ile, mobilite `Modifiye Schober testi` ile fonksiyonel kapasite `6 dakika yürüme testi (6 DYT)` ile, yaşam kalitesi `Short Form 36 (SF-36)` ile, hastalık algısı `Hastalık Algısı Ölçeği (HAÖ) ` ile, depresyon düzeyi `Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ)` ile, özürlülük düzeyi ise `Düzeltilmiş Oswestry Disabilite İndexi (ODİ)` ile değerlendirildi.Bulgular: Hastaların % 75,4'ü kadın, % 24,6'sı erkek olup, yaş ortalaması 47,1 ± 15.2 ve vücut kitle indexi 27.73 ± 5.47 olarak saptandı. Kadınların relaps sayısı erkeklerin relaps sayısından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek idi (p<0,05). Cinsiyet açısından karşılaştırmada, diğer parametrelerde anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Yaş, VKI, Ağrı VAS skorları ile HAÖ alt skorlarından; kimlik, sonuçlar, duygusal temsiller arasında orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki varken, kişisel kontrol, tedavi kontrolü arasında ise orta düzeyde negatif yönlü ilişki saptandı (p<0.001). SF-36 alt birimleri ile HAÖ alt birimlerinden kimlik, sonuçlar ve duygusal temsiller arasında orta düzeyde negatif, diğer HAÖ alt birimlerinden kişisel kontrol, tedavi kontrolü ve hastalık tutarlılığı ile arasında ise orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki saptandı (p<0,001). ODI ve BDÖ skorları ile HAÖ alt birimlerinden kimlik, duygusal temsiller, sonuçlar arasında orta düzeyde pozitif, kişisel kontrol, tedavi kontrolü ve hastalık tutarlılığı alt birimleri arasında ise zayıf negatif yönlü anlamlı ilişki bulundu (p<0,001). 6DYT ile HAÖ alt gruplarından kimlik, sonuçlar, duygusal temsiller arasında negatif yönlü ilişki bulunurken, kişisel kontrol ve tedavi kontrolü alt grupları arasında ise pozitif yönlü anlamlı ilişki saptandı (p<0,001). Modifiye schober ile HAÖ alt skorlarından yalnızca kimlik ve sonuçlar arasında zayıf düzeyde negatif yönlü ilişki bulundu (p<0,001). Sonuç: Hastalık algısı hastanın yaş, VKI ve ağrı şiddetinden etkilenmektedir. Kişinin, hastalığın fiziksel, sosyal, psikolojik işlevselliğine olası etkileriyle ilgili inançları ve hissettiği negatif algısı arttıkça yaşam kalitesi ve fonksiyonel kapasitesi azalmakta, özürlülük ve depresyon düzeyi artmaktadır. Kişinin, kronik bel ağrısı hastalığını anlama düzeyi, hastalığın seyri ve tedavisi üzerindeki iç kontrol algısı, uygulanan tedavinin etkinliği hakkındaki inançları arttıkça yaşam kalitesi ve fonksiyonel kapasitesi artmakta, özürlülük ve depresyon düzeyi azalmaktadır.Anahtar kelimeler: Bel Ağrısı, Hastalık Algısı, Depresyon, Özürlülük, Yaşam Kalitesi, 6 dakika yürüme testi

Purpose: The purpose of this study is relationship of illness perception in patients who has chronic low back pain more than twelve weeks and to evaluate the quality of life, functional capacity, disability and depression. Methods: 114 patients (male and female) older than 18 years were entered in the study. Age, gender, height, weight, body mass index, marital status, educational level, occupation, accompanying diseases, the medicines they use, low back pain periods, number of relapses in last six months of the Patient are examined. Pain level was determined with `visual analogue scale (VAS)`, mobility with `Modified Schober test`, functional capacity with `6-minute walk test (6MWT)`, quality of life with `Short Form 36 (SF-36)`, illness perception with `Illness Perception Questionnaire (IPQ-R)`depression level with `Beck Depression Inventory (BDI)`, disability level with `Modified Oswestry Disability Index (ODI)` evaluated in patients.Results: Female rate was 75,4 % and male rate was 24,6 %, average of age was 47,1 ± 15.2 and body mass index (BMI) was detected as 27.73 ± 5.47. Females' number of relapses are more higher than the males number of relapses statistically significant (p<0,05). According to gender, no parameter has any statistical significancy between the groups (p>0,05). According to age, BMI , pain VAS scores and IPQ-R subunits; there was a medium level positively significant relationship between the identity, consequences, emotional responses parameters ; there was a medium level negatively significant relationship between the personal control and treatment control (p<0.001). There was a negative medium level relationship between the SF-36 subunits and identity, consequences, emotional responses of IPQ-R subunits and there was a positively relationship of middle level between of the other personal control, treatment control and illness coherence from IPQ-R subunits (p<0.001). It was found a middle level positively relationship was present between the ODI – BDÖ scores and identity, emotional responses and consequences of IPQ-R subunits and a negatively significant relationship between the personal control, treatment control and disease coherence (p<0,001). While there is negatively relationship between of 6MWT and identity, consequences, emotional responses from the IPQ-R subunits, it was observed that positively significant relationship between the subunits of personal control and treatment control (p<0,001). There was negatively relationship at low level between the identity and consequences from the Modified Schober and IPQ-R scores (p<0,001).Conclusion: Illness perception is affected from the age, BMI (Body Mass Index) and pain level of the patient. If the person's beliefs and the feeling about the physical, social, psychological functionality of the illness are in a negative perception, quality of life and functional capacity would decrease, also disability and depression level will increase. If the understanding level to the chronic low back pain, internal control about the course of disease and treatment, beliefs about the effect of performing treatment increase, quality of life and functional capacity would increase and disability and depression level would decrease. Keywords: Low Back Pain, Illness Perception, Depression, Disability, Quality Of Life, 6-minute walk test