Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi son sınıf öğrencilerinin birinci basamak sağlık hizmetleri konusundaki algı ve tutumları, kalitatif araştırma

Abstract

Giriş ve Amaç: Son on yıl içinde tıp öğrencilerinin aile hekimliği uzmanlığına olan ilgilerinin azaldığı gözlenmiştir. Öğrencilerin aile hekimliğini tercih etme nedenleri doğru olarak tanımlanabilirse, tıp fakültelerinin politikalarını değiştirmeleri ve böylece aile hekimliği uzmanlığını seçen öğrenci sayısını artırmak mümkün olabilecektir. Bu çalışmada, tıp öğrencilerinin aile hekimliği ile ilgili algı ve tutumlarını incelemeyi amaçladık.Yöntem: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi intörn eğitim programında dört haftalık zorunlu aile hekimliği stajı bulunmaktadır. Bu kalitatif çalışmada beş odak grup görüşmesi kapsamında 40 son sınıf öğrencisi ile görüşülmüş, katılımcıların aile hekimliğinde çalışmaları konusundaki ilgilerini etkileyen faktörler analiz edilmiştir. Eğitimli bir görüşmeci Aralık 2011 ile Şubat 2013 arasında yapılan görüşme kayıtlarını yazıya döküp çözümlemiştir.Bulgular: Yaşları 22-26 arasındaki olan 40 öğrenci (22 kız, 19 erkek) birinci basamak sağlık hizmetleri ile ilgili fikirlerini ve uzmanlık açısından aile hekimliği ile ilgili algı ve tutumlarını paylaşmışlardır. Öğrencilerin paylaşımları aşağıdaki şekilde özetlenmiştir:1. Öğrencilerin çoğu tıp fakültesini bu mesleği sevdikleri ve mesleki tatmini yaşamak istedikleri için seçtiklerini ifade etmişlerdir.2. Öğrenciler daha çok pediatri, acil, cerrahi branşlar gibi çalışmaktan hoşlandıkları veya radyoloji, fizik tedavi rehabilitasyon, dermatoloji veya aile hekimliği gibi iş yoğunluğu az olan, çalışma koşullarının daha rahat olduğu ve malpraktis açısından daha az riskli alanları tercih etmek istediklerini belirtmişlerdir.3. Katılımcılar aile hekimi olmak isteyip istememe konusundaki düşüncelerini net olarak ifade edememişlerdir. Çoğu, esnek çalışma saatleri, yaşam şekli ve malpraktis açısından az riskli oluşunun çekici geldiğini fakat prestijinin düşüklüğü, bütüncül bakış açısı, Türkiye'de aile hekimliği geleceğinin belirsizliği, uzun dönem hasta bakımın sorumluluğu gibi nedenlerin aile hekimliği tercihinde olumsuz etkilerinin olduğunu belirtmişlerdir.4. Öğrenciler toplum ve sağlık çalışanları tarafından aile hekimliği ile ilgili bilgi eksikliği olduğunu fakat tıp öğrencileri tarafından, özellikle aile hekimliği stajı sonrası bilgi düzeyinin arttığını düşünmekteydiler.5. Öğrenciler fakülte eğitimi boyunca birinci basamağın cezalandırılma yeri olarak gösterildiğini, bunu özellikle fakültenin ilk yıllarında tecrübe ettiklerini söylemişlerdir.6. Öğrencilerin çoğu aile hekimliği stajının birinci basamağa ait algılarında değişiklik oluşturduğunu ifade etmişlerdir.Sonuç: Aile Hekimliği bazı öğrenciler tarafından ilgi çekici olarak bulunsa da genel olarak prestiji düşük ve daha az ilgi duyulan bir uzmanlık dalı olarak görülmektedir. Tıp öğrencilerinin aile hekimliği tercihlerini etkileyen faktörleri anlamak önemlidir. Birinci basamağa ilgiyi artırmak için tüm tıp fakültelerinin müfredatı içerisinde aile hekimliği stajı yer almalıdır.

Background& Aim: Over the last ten years medical students have shown little interest in family practice as a career. If the factors that influence medical students to choose family medicine can be identified accurately, then it may be possible to use such a model to change medical school admission policies so that the number of students choosing the family medicine as a career can be increased. In this study, we aimed to investigate medical students' attitudes and perceptions towards the family medicine.Methods: We have mandatory four week clerkship in the internship year in Department of Family Medicine of Ondokuz Mayis University. In this qualitative study we ran five focus groups involving 40 final year medical students and analyzed factors influencing participants' interest in working in general practice. A trained interviewer recorded, transcribed and subjected to content analysis from December 2011 to February 2013.Results: Forty students (female 22, male 19) participated with an age range of 22-16 years, described their opinions about the primary healthcare services, attitudes and perceptions towards general practice as a career choice. Answers on main domains are summarized:1. Most of the students said they chose faculty of medicine because they like this job and want to experience the professional satisfaction.2. Students want mostly specialization areas which would like to work like pediatrics, emergency services, surgery etc. and without duty hours, more comfortable and with low risk of malpractice like radiology, physical therapy and rehabilitation, dermatology, family medicine etc.3. Students couldn't tell clearly what they think about being a family physician. Most of them said that the flexible working hours, lifestyle and low risk of malpractice make the family medicine attractive but lower prestige, holistic care, uncertain future of the family medicine in Turkey, long term care responsibility were negative effect.4. Students believe that there is a lack of information about the family medicine by public and by health professionals. But medical students consider that they have more knowledge, especially after the family medicine clerkship program.5. Students believe that faculty staff present the primary care as a punishment place, especially they have experienced this in their first year in the school.6. Most of the students think that family medicine clerkship program change their attitude toward the primary care.Conclusion: In general, although some students find family medicine attractive, it is generally considered as a career of low interest and prestige. Understanding the factors influencing medical students' choice about the family medicine is crucial. In order to increase the interest in primary care, family medicine clerkship program should take place in every medical faculty curriculum.