Şizofreni hastalarında oksitosin, vazopressin ve atrial natriüretik peptit düzeylerinin bilişsel işlevlerle ilişkisi

Abstract

Giriş: Şizofreni hastalarında yapılan araştırmalarda önemli düzeyde sosyal biliş vediğer nörobilişsel işlevlerde bozuklukların olduğu saptanmıştır. Şizofreni hastalarınınremisyon döneminde hezeyan ve halüsinasyonların prevalansı azalırken, kognitifbozuklukların oranında azalma olmaması, bilişsel bozuklukların şizofrenidekiyaygınlığını ve en önemli semptom kümesinden biri olduğunu göstermektedir (Plmeret al. 1997). Kullanılan antipsikotik ilaçların bu alandaki sınırlılıkları yeni tedaviarayışlarına neden olmuş, bu nedenle oksitosin ve vazopressin bilişsel kapasiteüzerine etkileri araştırılan birçok çalışmaya konu olmuştur. Ancak çalışmalardan eldeedilen sonuçlar çelişkilidir ayrıca benzer mekanizmaları kullanan bir nöropeptit olanatrial natriüretik peptitin (ANP) bilişsel işlevlerle ilişkisini araştıran çalışmalitaratürde henüz mevcut değildir.Amaç: Şizofreni hastalarındaki bilişsel işlev düzeylerini belirlemek, sağlıklıkontroller ile karşılaştırmak, bilişsel işlevlerin hastalık şiddeti, belirtileri veişlevselliğe etkilerini araştırmak, kan oksitosin, vazopressin ve atrial natriüretikpeptit düzeylerinin hastalarda bilişsel kapasiteye etkilerini gösterip sağlıklıkontrollerle karşılaştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Sakarya Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi'ndetakipli 63 kronik şizofreni hastası ve yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi açısındaneşleşmiş 60 sağlıklı kontrol dahil edilmiştir. Katılımcıların tamamınasosyodemografik veri fromu, İz Sürme Testi (İST A-B), Stroop Testi, Sözel BellekSüreçleri (SBST) Testi, Wechsler Bellek Ölçegi (WMS V) - Görsel Bellek testi ve 6duygu ifadesi (mutlu, üzgün, korkmuş, kızgın, şaşırmış, iğrenmiş) ile nötr yüzifadesini içeren fotoğraflardan oluşan Yüz İfadesinden Duygu Tanıma Testiuygulanmıştır. Hastalara ek olarak, DSM-4'e göre yapılandırılmış klinik görüşmeformu (SCID-I), PANSS (pozitif ve negatif sendrom ölçeği) ve IGD (işlevselliğingenel değerlendirilmesi), CGI (klinik global izlem ölçeği) uygulanmıştır. Tüm xvkatılımcılardan ölçek doldurmadan önce 10 ml venöz kan alınmış ve ELİSAyöntemiyle analiz edilmiştir. Verilerin analizinde değişkenlerin yüzde dağılımlarıalınmış, sürekli değişkenler için merkezilik ve yaygınlık ölçütleri (ortalama, standartsapma) hesaplanmış, bağımlı ve bağımsız değişkenler arası ilişkiler ki-kare, student'st testi, pearson korelasyon testi kullanılarak değerlendirilmiştir.Bulgular ve tartışma: Hasta ve sağlıklı kontrol grubu arasında yaş, cinsiyet, eğitimyılı açısından anlamlı bir fark yoktu. Hasta ve sağlıklı kontrol arasında SBST, İSTAB,WMS-V, Stroop Testi ve yüz duygu tanıma testi arasında anlamlı bir fark vardı.Hasta grubu sağlıklı gruba göre nörobilişsel testlerde ve sosyal bilişi ölçen testlerdedaha kötü performans göstermekteydi. Hasta grubunda IGD ile SBST, İSTA, Stroop1, renk söyleme hata sayısı, mutlu, şaşırmış, iğrenmiş, nötr, toplam yüz ifadesi doğrucevaplama sayısı ile ilişki saptanmıştır. Hasta grubunda CGI ile korkmuş ve iğrenmişyüz ifadesi doğru cevaplama sayısı ile negatif korelasyonu mevcuttur. Hasta vekontrol grubu arasında kan oksitosin düzeyleri arasında anlamlı bir fark yoktur.Hasta grubunda mutlu, üzgün, iğrenmiş, toplam yüz ifadesi cevaplama süreleri ileoksitosin arasında pozitif bir korelasyon bulunmaktadır. Sağlıklı kontrol grubundabazı nörobilişsel testlerin (İST-B, WMS-V, Stroop test) oksitosin ile anlamlı ilişkisisaptanmıştır. Sağlıklı kontrol grubunda üzgün, kızgın, korkmuş, toplam yüzifadelerini cevaplama sayısı ile oksitosin arasında pozitif korelasyon ve tüm yüzifadeleri cevaplama süreleri ile negatif korelasyon mevcuttur. Sağlıklı kontrollerdeoksitosin sosyal kognisyonu arttırmakta iken hasta grubunda negatif etkileribulunmaktadır. Vazopressin düzeyleri arasında hasta ve sağlıklı grup arasındaanlamlı bir fark saptanmamıştır. Vazopressinin hasta grubunda nörobilişsel testlerleilişkisi bulunmamıştır. Sağlıklı kontrol grubunda ise Stroop 1, anlık hafıza, mutlu venötr yüz ifadesi cevaplama süreleri ile ilişkisi vardır. Hasta ve sağlıklı grup arasındaANP düzeyleri arasında anlamlı bir fark yoktur. ANP düzeyi hastalarda, uzun sürelibellek ve İST-A testinin performansını düşürmektedir. Sağlıklı kontrol grubundamutlu ve total yüz ifadesi cevaplama süreleri ile ANP arasında istatistiksel olarakanlamlı bir ilişki vardır.Sonuç: Çok çeşitli tedavi seçeneğinin olmasına rağmen şizofreni tedavisinde tamremisyon hedefine ulaşılamaması, özellikle negatif bulgular ve kognitif fonksiyonlarüzerine antipsikotiklerin etkinliğinin sınırlı düzeyde olması şizofreninin etyolojisinde xvirol alabilecek başka moleküllerin de araştırılmasına neden olmuştur. Çalışmamızdasağlıklı kontrollerde oksitosin ve atrial natriüretik peptit düzeylerinin sosyalkognisyonla ilişkisi saptanmış olup, çalışmamız atrial natriüretik peptitin bilişselişlevlerle ilişkisini araştıran ilk çalışmadır. Oksitosin ve vazopresine ek olarak ANPnin bilişsel işlevlerle ilgili olduğu bulgularını literatüre kazandırmıştır. Bu alandayapılacak yeni çalışmalar şizofreni hastalarında bu nöropeptitlerin nörokognisyon,sosyal biliş ve ilişki kurma üzerindeki etkilerini anlamamamıza yardımcı olacakayrıca bizlere şizofreni hastalarında davranışsal ve bellek bulgularını açıklamak içinalternatif bir bakış açısı sunacak ve bu alanlarda yeni tedavi stratejisi geliştirmedebizlere yardımcı olacaktır.

Introduction: Studies with regard to schizophrenic patients have found significantsocial cognition and impairment in other neurocognitive functions. The reduction inthe prevalence of delusions and hallucinations during the remission period ofschizophrenic patients, and the absence of a decline in the rate of cognitiveimpairment, indicates the prevalence of cognitive impairments in schizophrenia, andis one of the most important symptom cluster (Palmer et al. 1997). The deficiency ofantipsychotic drugs in this area has led to a search for new treatments, so oxytocinand vasopressin have been the subject of many studies investigating their effects oncognitive capacity. However, the results obtained from the various studies arecontradictory, and there is no yet that has investigated the association between atrialnatriuretic peptide and cognitive functions, a neuropeptide uses similar mechanismsto oxytocin.Aim: The aim of this study was to investigate neurocognition and social cognitionlevels in schizophrenia patients, and compare those with healthy controls, to examinethe effects of cognitive functions on disease severity, symptoms and function, toinvestigate the effects of blood oxytocin, vasopressin and atrial natriuretic peptidelevels on cognitive capacity in patients, and compare these with healthy controlsMaterials and Methods: 63 chronic schizophrenic patients at Sakarya UniversityEducational Research Hospital were admitted as were 60 healthy controls whomatched for age, gender and education level were included. Sociodemographic dataform, the Rey Auditory Verbal Learning Test (VLT), the Trail Making Test A-B(TMT), the Stroop Test, the Wechsler Memory Scale-Visual Production Subscale(WMS-V) and the Facial Emotion Recognition Test which included photos with sixfacial emotions (happy, sad, fearful, angry, surprised, disgusted and neutral facialexpressions ) have been applied to all subjects. In addition, the structured clinicalinterview for DSM-4 (SCID-I), PANSS (positive and negative syndrome scale) , xviiiClinical Global Impression – Severity (CGI-s) and the Global Assessment ofFunctioning (GAF) scale have been applied to the patients participating in the study.Before applying tests 10 mL of venous blood were taken from all participants andanalyzed by ELISA. In the analysis of the data, the percentage distributions of thevariables were obtained, the centrality and prevalence measures (mean, standarddeviation) were calculated for the continuous variables, the dependent andindependent variables were evaluated using the chi-square test, the student's t test,and the pearson correlation test.Results. There was no significant differences in age, gender and years of educationbetween the patients and the healthy group in the study. There was a statisticallysignificant difference between VLT, TMT A-B, Stroop Test,WMS-V and the facialemotion recognation test between the patient group and the healthy control group.The Patient group showed worse performance in term of the neurocognitive andsocial cognitive tests. There was also a significant relationship between the GAFscale and the Rey Auditory Verbal Learning Test (VLT), the Trail Making Test A(TMT A), Stroop 1 duration, the number of color errors (Stroop 2), and correctrecognition of the sad, surprised, disgusted, neutral and total facial expressions in thepatient group. Clinical Global Impression – Severity (CGI-s) had a negativecorrelation with correct recognition of the number of scared and disgusted facialexpressions in the patient group. There was no significant difference between theblood oxytocin levels of the healthy control group and the patient group. There waspositive correlation between the response times with regard to the happy, sad,disgusted and total facial expressions and the blood oxytocin levels in the patientgroup. In the healthy control group, some neurocognitive tests (TMT-B, WMS-V,Stroop test) showed a statistically significant improvement with oxytocin. There waspositive correlation with the number of correct recogniations (sad, angry, fearfull,total facial expressions) and the blood oxytocin levels in the healty control group.There was a negative correlation between the response times in terms of facialemotion (all facial emotions) and the blood oxytocin levels in healthy control group.While the neurocognitive tests in the patient group were not affected by oxytocin,oxytocin in the healthy group was improved in the neurocognitive tests. Whileoxytocin increased social cognition in the healthy control group, oxytocin had a xixnegative effect on the oxytocin social cognition in the patient group. There was nosignificant difference between the blood vasopressin levels of the healthy controlgroup and the patient group. Vasopressin was not correlated with neurocognitive andsocial cognition tests in the patient group. In the healthy control group, a statisticallysignificant decrease in performance was observed in some social and neurocognitivefield tests (Stroop1, short-time verbal memory, happy and neutral recogniationresponse times). There was no significant difference between the blood atrialnatriüretic peptide levels of the healthy control group and the patient group. Therewas a significant correlation between long-term memory and TMT- B in the patientgroup, which worsened performance. There was a statistically significant correlationbetween the facial emotion recognition response time (happy and total facial emotionrecogniation response time) and atrial natriüretic peptide in the healthy group. ANPimproved social cognition in the healthy group.Conclusion: Despite the wide variety of treatment options, the inability to achieve acomplete remission goal in schizophrenia treatment, especially the limited presenceof antipsychotics on negative findings and cognitive functions, led to the search forother molecules that may be involved in the etiology of schizophrenia. In our study,the relationship between the levels of oxytocin and atrial natriuretic peptides in termsof social cognition was determined in the healthy control group and our study wasthe first to investigate the association between atrial natriuretic peptide and cognitivefunctions. In addition to oxytocin and vasopressin, our study has contributed to theliterature in terms of finding that ANP may be related to cognitive function. Thesenew studies will help us to understand the effects of neuropeptides on neurocognitionand social cognition and establish a relationship in schizophrenia patients. They willalso offer us an alternative perspective to explain behavioral and memory findings inschizophrenia patients, and will also help us develop new treatment strategies inthese areas.