Gender system effects on fertility behaviour of family in sixteen countries: An experiment in joining internetional demographic and health survey data

Abstract

Bir toplumun, sosyo-ekonomik ve kültürel yapısının biçimlendirdiği, kadının ve erkeğin, o toplumdaki rol dağılımı (gender structure ya da gender system), doğurganlık davranışını etkileyen önemli faktörler arasındadır. Sözkonusu gender yapısı, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklılıklar gösterir, fakat bu grupların kendi içinde benzer yapılar görülür. Çalışmanın amacı, gelişmekte olan ülkelerde gender yapısının ailenin doğurganlık davranışına etkisini deneysel bir çalışma yaparak göstermektir. Bu amaçla, gelişmekte olan ülkelerin Nüfûs ve Sağlık Araştırmaları (DHS) kullanılmaya uygun görülmüştür. Bu ülkelerden, bütün kıtalar temsil edilecek şekilde, araştırma tarihleri, DHS modelleri birbirine en yakın olan 16 tanesi seçilmiştir. Ülkelerin evlilik içi doğurganlık düzeyleri hesaplanmıştır. Gruplar arasında homojen bir yapı gözlendiğinden ve gelişmekte olan ülkelerde benzer sosyo-ekonomik yapılar gözlendiği varsayımından yola çıkarak veriler deneysel bir çalışma ile birleştirilmiştir. 16 ülkenin yaşa özel evlilik içi doğurganlık hızlarından haplanan medyan (5.92 ) esas alınarak, medyan altı ve üstü ülkeleri içeren iki hipotetik ülke veri tabanı yaratılmıştır. Kültürel faktörlerin etkisinin sabit olduğu varsayılmaktadır. Elde edilen hipotetik gelişmekte olan iki ülkenin evlilik içi doğurganlık hızları, gender yapısının belirleyicileri olan sosyo-ekonomik özellikler (burada sadece eğitim, işgücüne katılım) çerçevesinde karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, gelişmekte olan ülkelerde kocanın da eğitim ve işgücüne katılımı düşüktür. Bu kadınlar ve kocalarının doğurganlık düzeyi, gelişmiş ülkelere örnek olarak kabul edilen Avrupa Birliği ülkeleri verileri ile karşılaştırıldığı zaman oldukça yüksektir. Ayrıca, birleştirilmiş ülkelerden oluşan hipotetik62 ülkelerimizde gözlenen doğurganlık düzeyindeki farklılıklar hipotezlerimizi doğrulamaktadır. Çalışmada gösterildiği gibi, doğurganlık düzeylerini yalnızca kadının erkeğe göre sosyo-ekonomik statüsünün düşük olması değil, kocanın sosyo-ekonomik statüsü de belirler. Uluslararası nüfûs politikalarının uygulamaları çerçevesinde yapılan 'kadının geliştirilmesi' (empowerment of women) çabaları bu nedenle eksiktir. Bunun yerine kocayı da kapsayan 'ailenin geliştirilmesi' (empowerment of family) çalışmaları yapılmalıdır. Dünya nüfûsunun 5/6'sının gelişmekte olan ülkelerde yaşadığı gerçeği düşünüldüğünde bunun önemi yadsınamaz.

SUMMARY The role distribution-the gender structure- of man and women in a society, which is shaped by socio-economic and cultural structure of that society, is öne of the important factors affecting fertility behaviour. This gender structure shovvs differences between developed and developing countries: hovvever, in these groups on their own similarities are in. The aim of the study is to present the effect of gender structure to fertility behaviour of family in developing countries, by making an experimental study. To achieve this, the Demographic and Surveys of 16 developing countries, representing ali continents, have been chosen by preferring survey dates and survey models used vvhich show nearness. The age specific marital fertility rates of countries have been calculated. Observing a homogenous structure betvveen groups and carrying out this from assumption of developing countries' having similar socio-economic structures, data have been joined with an empirical study. Here, after the age specific marital fertility rates and median of 16 countries are calculated the countries have been divided into two, countries under and above the median. in doing cultural factors have been unchanged. Age specific marital fertility rates of the two hypothetical developing countries have been compared in the frame of the socio-economic characteristics that determine the gender structure such as education, labour force participation rate. As, it is obvious in study results; the education and labour force participation rates of husband are also low in developing countries. The fertility rates of these vvomen and their husband are quite higher compared to the data of European Union6160 countries, which are given as examples to developed countries. The differences betvveen the fertility rates of hypothetical countries, which are composed of joined countries, confirm the hypotheses. As the level of education and labour force participation increases and as education required jobs are carried out, the fertility rates decrease in these countries. As, it is in this study; the fertility rate is determined not only by the socio- economic status of vvomen than men but also the socio-economic status of men. Therefore, the efforts to empovverment of vvomen carried out in the frame of population policy applications are weak. Instead, studies 'empovverment of family' including also husbands should be conducted. The utmost of importance of this cannot be denied vvhen it is taken into consideration that five sixths of the population of the vvorld live in developing countries.