Obsesif kompulsif bozuklukta ilaç tedavisine direncin yordayıcıları

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tanılı bireylerde ilaç tedavisine direnci yordayıcı faktörleri araştırmaktır.Gereç ve yöntem: Çalışmaya, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Polikliniği'ne başvuran, DSM-5 tanı kriterlerine göre obsesif kompulsif bozukluk tanısını karşılayan, tedavi başlangıcında Yale-Brown obsesyon kompulsiyon ölçeği (YBOKÖ), Hamilton depresyon derecelendirme ölçeği (HDDÖ) ve Hamilton anksiyete değerlendirme ölçeği (HADÖ) puanları kaydedilmiş ve düzenli poliklinik kayıtları tutulmuş hastalar dahil edildi. YBOKÖ puanlarında %25'den az düşme gözlenenler ve CGI-I ≥ 4 olanlar `dirençli`, %35'den fazla azalma gözlenen ve CGI-I 1-2 olanlar ise `dirençli olmayan` grup olarak belirlendi. Her iki gruptaki hasta sayıları 30 olacak şekilde hasta alındı. Tüm hastalar, DSM-IV Eksen I Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I), DSM-III-R Eksen II Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-II), Yale-Brown Obsesyon Kompulsiyon Ölçeği (YBOKÖ), Yale-Brown Obsesyon Kompulsiyon Belirti Kontrol Listesi, Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ), Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HADÖ), Klinik Global İzlenim Ölçeği (CGI), Aşırı Değer Verilmiş Düşünce Ölçeği (ADDÖ), Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ), Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği (DES) ve Duygu Dışavurum Düzeyi Ölçeği (DDDÖ) ile değerlendirildi. Hasta yakınlarına Duygu Dışavurum ölçeği (DDÖ) uygulandı.Bulgular: Tedaviye dirençli OKB hastalarının daha çok il merkezi dışında yaşadığı, hastalık başlangıç yaşlarının daha erken, hastalık sürelerinin daha uzun, ailede psikiyatrik hastalık öyküsünün daha sık, içgörülerinin daha az olduğu saptandı. Tedaviye dirençli OKB hastalarının, dirençli olmayan gruba kıyasla hastalık şiddetinin, depresyon ve anksiyete düzeylerinin daha yüksek olduğu bulundu. Gruplar arasında obsesyon ve kompulsiyon alt tipleri açısından farklılık saptanmadı. Tedaviye dirençli grupta majör depresyon ve A kümesi kişilik bozukluğu eş tanısı daha sık bulundu. Gruplar arasında eksen-I ve II eş tanısının varlığı açısından farklılık yoktu. Tedaviye dirençli OKB hastalarının daha fazla cinsel istismara maruz kaldığı saptandı. Gruplar arasında dissosiyatif semptomlar ve algılanan duygu dışavurum düzeyi açısından farklılık olmadığı görüldü. Tedaviye dirençli grupta hasta yakınlarının ifade ettiği duygu dışavurumu daha yüksek olarak saptandı. Lojistik regresyon analizi sonucunda yüksek YBOKÖ toplam puanının ve ailede ruhsal hastalık (Eksen-I) varlığının ilaç tedavisine direnci yordamada etkili olduğu belirlendi. Sonuç: Çalışmamızın sonucunda, hastalık şiddetinin fazla olmasının ve ailede psikiyatrik hastalık varlığının bağımsız bir şekilde tedavi yanıtını olumsuz etkilediği, tedaviye direnç riskini arttırdığı görülmüştür. İl merkezi dışında yaşamak, erken başlangıç yaşı, hastalık süresinin uzun olması, içgörünün az olması, A kümesi kişilik bozukluğu eş tanısı, çocukluk çağında cinsel istismar varlığı ve aşırı koruyucu kollayıcı aile tutumunun da tedaviye kötü yanıtla ilişkili olduğu saptanmıştır. OKB tanılı bireylerin, kişilik örgütlenmesinin değerlendirilmesi, ailede ruhsal hastalık öyküsünün sorgulanması tedavi yanıtları ile ilgili fikir verebilir. Tedaviye dirençli hastalarda cinsel travmanın araştırılması ve buna yönelik tedavi girişimlerinde bulunulması tedavi yanıtını arttırabilir. Özellikle tedavi sürecine ailelerin de dahil edilmesinin tedaviye yanıtta olumlu etkisi olabilir.

Aim: The aim of this study is to investigate the predictive factors related to pharmacotherapy resistance in patients with obsessive-compulsive disorder (OCD).Material and Methods: Sixty OCD patients who have to applied Ondokuz Mayıs University Faculty of Medicine, Department of Psychiatry OCD according to DSM-5 diagnosis criterias were included in the study. The patients who are on treatment and who have applied Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale (YBOCS), Hamilton Depression Rating Scale (HDRS), Hamilton Anxiety Rating Scale (HARS) in the begining of the treatment were included in the study. The group who has showed less than 25% decrease in YBOCS score and CGI-I ≥ 4 was defined as treatment resistant. The group who has showed more than 35% decrease in YBOCS score and CGI-I 1-2 is was defined as treatment responder. Thirty patients were included in each groups. All of the patients were evaluated by Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders (SCID-I), Structured Clinical Interview for DSM-III-R Axis II Disorders (SCID-II), Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale, Yale-Brown obsessive compulsion symptoms checklist, Hamilton Depression Rating Scale, Hamilton Anxiety Rating Scale, Clinical Global Impressions Scale, Childhood Trauma Questionnaire, Dissociative Experiences Scale, Level of Expressed Emotion. Expessed Emotion Scale were applied to the relatives of patients.Results: It was found from the study that treatment resistant OCD patients usually live out of city center. Their duration of disease was longer, the age of onset of the disease was earlier and their insight were poorer than the other group. Family history of psychiatric disorders were seen more often in treatment resistant OCD patients. Severity of disease, depression and anxiety levels were higher in treatment resistant OCD patients than the responders. There were no differences between subtypes of obsessions and compulsions in two groups. Comorbidity of major depression and cluster A personality disorder were found more in treatment resistant OCD group. No difference was found between two groups according to Axis I and II comorbidity. We found higher rates of sexual abuse in treatment resistant OCD patients. There were no differences between in two groups in terms of dissociative symptoms and level of patient's expressed emotions. In contrary, expressed emotions of patients relatives were found higher in treatment resistant OCD patient group. We applied logistic regression analysis higher YBOCS total score and psychiatric disease (Axis-I) comorbidity in family members were found as predictors of medical treatment resistance OCD. Conclusion: We showed that the severty of disease and psychiatric disease comorbidity in family members independently effects the treatment responce negatively. We showed that living out of city center, duration of disease, family history of psychiatric disorders, severity of disease, poor insight, cluster A personality disorder, comorbidity, history of sexual abuse and emotional over involvoment of family were associated with poor response to treatment. Evaluation of personality organization and asking for family history of psychiatric disorder could give us knowledge about treatment response in OCD patients. Asking of sexual trauma history in treatment resistant patients and working with trauma during the treatment may increase the treatment response. Working with the family members during the therapy may increase the treatment response in OCD patients.